W kontekście wskazanej problematyki przytoczyć warto treść art. 19 WodaŚciekU, gdzie w ust. 1 postanowiono, że rada gminy, na podstawie projektów regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków opracowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, przygotowuje projekt regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków oraz przekazuje go do zaopiniowania organowi regulacyjnemu, zawiadamiając o tym przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. 

Z kolei, jak wynika z ust. 5 art 19 WodaŚciekU, regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:

1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;

3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;

4) warunki przyłączania do sieci;

5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;

6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;

7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;

8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;

9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.

W związku z poruszonym zagadnieniem warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 9.11.2021 r. (NPII.4131.1.1035.2021; https://suw.bip.gov.pl/), w którym organ nadzoru podważył m.in. zapis uchwały rady gminy przewidujący wymóg dołączenia do wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci planu zabudowy lub szkicu sytuacyjnego, określającego usytuowanie przyłącza w stosunku do istniejącej sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej oraz innych obiektów i sieci uzbrojenia terenu.

Orzecznictwo

W argumentacji prawnej wojewoda podkreślił, że brak jest podstaw do uznania, że norma kompetencyjna zawarta w art.19 ust. 5 pkt 4 WodaŚciekU przyznaje radzie upoważnienie do wymagania przedstawienia dokumentów, który to obowiązek nie wynika z przepisów prawa. Jak podano, nakładanie jakichkolwiek obowiązków na obywateli, w tym obowiązku przedłożenia odpowiedniej dokumentacji, musi wynikać z wyraźnego upoważnienia ustawowego, zaś upoważnienia takiego nie sposób wyinterpretować z art. 19 ust. 5 WodaŚciekU (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 8.6.2016 r.,II SA/Wr 134/16). 

Finalnie organ nadzoru stwierdził, że powyższe zapisy istotnie naruszają art. 19 ust. 5 pkt 4 w związku z art. 7 Konst.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wymagać od wnioskodawców przedkładania dokumentów dotyczących planu zabudowy czy szkicu sytuacyjnego jako elementów wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej.