Rada miejska nie może dowolnie zakazać sprzedaży alkoholu

Rada miejska zmieniła swoją uchwałę dotyczącą zasad usytuowania na terenie miasta miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Według nowego brzmienia uchwały wprowadzono zakaz sprzedaży, podawania, spożywania napojów alkoholowych przy dwóch ulicach.

To, zdaniem jednego z mieszkańców, naruszyło jego uprawienia do swobodnego korzystania z pawilonu handlowego, znajdującego się na tamtym terenie. Mężczyzna wskazywał, że uchwała narusza przepisy dwóch ustaw: ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 487 ze zm., dalej: AlkoholU) oraz ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Według niego rada, podejmując uchwałę, przekroczyła uprawnienia zawarte w art. 12 ust. 2 AlkoholU, które pozwalają, jego zdaniem, jedynie na określanie usytuowania miejsc, w których można sprzedawać alkohol, nie zaś na tworzenie nowych zakazów. Katalog miejsc, w których nie wolno sprzedawać (spożywać) alkoholu, zostały wymienione w art. 14 ust. 1. Dodatkowo, w ust. 6 zostało sformułowane upoważnienie do wprowadzania zakazu sprzedaży, podawania lub spożywania alkoholu tylko w niektórych miejscach, obiektach lub obszarach gminy ze względu na ich charakter. Mężczyzna w piśmie do sądu stwierdził, że miejsca, które zostały objęte zakazem na podstawie uchwały rady miejskiej, nie mają szczególnego charakteru dla miasta.

Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację skarżącemu mężczyźnie. Sąd stwierdził, że podstawę wydania zaskarżonej uchwały stanowiły właśnie art. 12 ust. 2 oraz 14 ust. 6 AlkoholU. Sąd przypomniał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych sprecyzowano, co należy rozumieć pod pojęciem „usytuowania miejsc”, występującym w art. 12 ust. 2 AlkoholU. Według WSA chodzi tutaj o rozmieszczenie takich miejsc w terenie i ich usytuowanie względem np. placówek szkolno-wychowawczych. Na podstawie tego przepisu rada miejska nie może wskazywać budynków, w których sprzedaż alkoholu będzie zakazana, bo byłoby to wkraczanie na pole art. 14 AlkoholU.

Katalog miejsc, wymienionych w art. 14 ust. 1–5, jest katalogiem zamkniętym i art. 12 ust. 2 nie daje podstawy do rozszerzania tego katalogu. Z kolei art. 14 ust. 6 AlkoholU ma służyć ochronie szczególnie ważnych miejsc, a nie to było intencją rady miejskiej przy podejmowaniu zaskarżonej uchwały. Po to, aby powołać się na art. 14 ust. 6, trzeba ustalić szczególny charakter danego miejsca.

Sąd zauważył, że ani w uchwale, ani w uzasadnieniu do niej, nie zostało wyjaśnione, na czym polega szczególny charakter danego miejsca. Rada powoływała się na pismo od mieszkańców, skarżących się na zakłócenia spokoju, ustawodawca pozwala jednak na wprowadzenie zakazu ze względu na charakter miejsca, a nie zakłócenia porządku.