W kontekście podanej problematyki warto w pierwszej kolejności przytoczyć regulacje zawarte w CzystGmU. Na uwagę zasługuje m.in. przepis art. 6r ust. 3, gdzie postanowiono, że rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Jak zaś podano w art. 3 ust. 2 pkt 6 CzystGmU gminy tworzą w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy PSZOK, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych wymienionych w pkt 5, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 3 lutego 2022 r. (Nr P-I.4131.39.2022.KN; http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl).

We wskazanym orzeczeniu zakwestionowano zapis uchwały przewidujący, że: Odpady budowlane i rozbiórkowe przyjmowane są w PSZOK tylko za odpłatnością. W argumentacji prawnej zwrócono uwagę na kilka aspektów:

1) ustawodawca zastrzegł w art. 6r ust. 2d CzystGmU, że w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, przy czym rozumie się przez to odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 i 2, przyjmowanie odpadów, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 6, przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób;

2) wprawdzie, możliwe jest ograniczenie ilości odbieranych lub przyjmowanych przez te punkty odpadów budowlanych i rozbiórkowych na podstawie art. 6r ust. 3a CzystGmU, co nie może być jednak utożsamiane z całkowitym pozbawieniem właścicieli nieruchomości uiszczających opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi prawa do nieodpłatnego pozbycia się tych odpadów.

Dla przypomnienia, z art. 6r ust. 2a CzystGmU wynika m.in, że w uchwale dopuszcza się ograniczenie ilości odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych, odbieranych lub przyjmowanych przez PSZOK od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Organ nadzoru podał również, że z brzmienia art. 6r ust. 2d wywodzić należy obowiązek ukształtowania kwoty opłaty ponoszonej przez właścicieli nieruchomości na takim poziomie, by – choć ograniczoną – niemniej jednak jakąś określoną ilość odpadów budowlanych i rozbiórkowych mogli się pozbyć w ramach uiszczanej opłaty.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wprowadzić wymogu odpłatności za oddawania odpadów budowlanych w PSZOK, może jednak wprowadzić ograniczenia ilościowe w przekazywaniu tych odpadów.