Rada do Spraw Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej wyraża opinie w sprawach zarządzania, finansowania oraz polityki kulturalnej w dwóch zakresach. Po pierwsze, dotyczące muzealnictwa przez:

1) opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących muzeów;

2) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących wykonywania przez muzea zadań ujętych w przepisach ustawy z 21.11.1996 r. o muzeach (t.j. Dz.U. z 212 poz. 987 ze zm.; dalej: MuzeaU) i zadań ujętych w ich statutach, obejmujących ochronę i udostępnianie zbiorów;

3) działalność naukowo-badawczą, edukacyjną, wydawniczą i wystawienniczą,

4) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących rad powierniczych w muzeach państwowych i samorządowych;

5) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących muzealiów muzeów państwowych i samorządowych.

Po drugie – w zakresie spraw związanych z miejscami pamięci narodowej, w tym pomnikami zagłady, gdzie wyraża opinie przez:

1) opiniowanie:

a) projektów aktów normatywnych dotyczących miejsc pamięci narodowej, w tym pomników zagłady,

b) inicjatyw, dotyczących terytorium RP i zagranicy, w zakresie sprawowania opieki nad miejscami pamięci narodowej oraz trwałymi upamiętnieniami faktów, wydarzeń i postaci z nimi związanymi, oraz w sprawach dokonywania trwałych upamiętnień;

2) wyrażanie opinii:

a) w sprawach stanu opieki nad pomnikami zagłady oraz muzeami walk i martyrologii;

b) na temat wykonywania umów międzynarodowych dotyczących miejsc pamięci narodowej, w tym grobów i cmentarzy wojennych.

W rozporządzeniu wprowadzono następujące zasady dotyczące powoływania członków Rady i zwoływania jej posiedzeń:

1) MKiDN ‒ nie później niż na miesiąc przed upływem kadencji Rady ‒ wskazuje 10 kandydatów na członków Rady, w tym 3 kandydatów reprezentujących muzea martyrologiczne, spośród osób wyróżniających się wiedzą merytoryczną i osiągnięciami zawodowymi oraz dorobkiem w zakresie działalności muzealniczej lub w zakresie spraw związanych z miejscami pamięci narodowej, niezbędnymi do pełnienia funkcji członka Rady;

2) przedstawiciele muzeów rejestrowanych wybierają ze swego grona na zjeździe muzeów rejestrowanych 11 kandydatów na członków Rady w głosowaniu tajnym zwykłą większością głosów; zjazd muzeów rejestrowanych zwołuje MKiDN nie później niż 3 miesiące przed upływem kadencji Rady;

3) każde muzeum rejestrowane deleguje jednego przedstawiciela na zjazd muzeów rejestrowanych; delegata powinno wybrać zwołane przez dyrektora muzeum zebranie wszystkich pracowników muzeum, spośród jego pracowników; delegat powinien spełniać wymagania kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania stanowisk, o których mowa w art. 32a MuzeaU, tj. kustoszy, adiunktów i asystentów;

4) pierwsze posiedzenie Rady zwołuje MKiDN nie później niż 3 tygodnie po powołaniu wszystkich członków Rady;

5) przewodniczącego Rady wybiera Rada spośród swoich członków na pierwszym posiedzeniu w głosowaniu tajnym zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy składu Rady.