W jednym z najnowszych rozstrzygnięć nadzorczych Wojewoda Mazowiecki (z 19.7.2021 r., WNP-I.4131.147.2021.KS) stwierdził nieważność uchwały rady powiatu w sprawie kategorii drogi. Uchwała powiatu dotyczyła pozbawienia kategorii drogi powiatowej na pewnym odcinku długości, co w konsekwencji miało skutkować zaliczeniem tego odcinka drogi do kategorii drogi gminnej.

W treści wspomnianej uchwały rady powiatu zawarto jednak nielegalny zapis o treści: Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

W pierwszej kolejności Wojewoda przypomniał, że tego typu uchwała ma status tzw. aktu prawa miejscowego, co ma także potwierdzenie w orzecznictwie sądowo-administracyjnym.

Orzecznictwo

W drodze przykładu odwołano się do wyroku WSA w Bydgoszczy z 3.10.2018 r. (II SA/Bd 1462/17), gdzie wskazano m.in., że uchwały jednostek samorządu terytorialnego podejmowane w trybie przepisów art. 10 ust. 5a‒5f DrPublU są aktami prawa miejscowego o charakterze wykonawczym, służącymi osiągnięciu celu określonego tymi przepisami, wzajemnie powiązanymi z wybudowaniem nowej drogi i włączeniem jej do istniejącej sieci drogowej, stosownie do funkcji którą ma pełnić.

Przyjęcie zaś założenia o posiadaniu statusu aktu prawa miejscowego przez ww. uchwałę skutkuje także w sferze powinności publikacyjnych. W tym zakresie warto zwrócić uwagę przede wszystkim na treść regulacji prawnych AktyNormU.  I tak, z art. 2 ust. 1 AktyNormU wynika, że ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. Z kolei, zgodnie z art. 4 ust. 1 AktyNormU ‒ akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Natomiast w art. 13 pkt 2 AktyNormU postanowiono, że w wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy.

Orzecznictwo

Z powyższych regulacji prawnych wynika zaś, że w przypadku uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, niespełnienie wskazanych wymagań formalnych w zakresie należytej publikacji, jak i zachowania odpowiedniego vacatio legis, jest istotnym naruszeniem prawa powodującym stwierdzenie jej nieważności. Niepromulgowany akt prawa miejscowego nie może wejść w życie, nie wiąże zatem podmiotów, do których został on skierowany (por. wyrok NSA w Warszawie z 3.11.2010 r., I OSK 1213/10). 

Opierając się o ww. argumenty prawne, wojewoda stwierdził nieważność wspomnianego zapisu wskutek pominięcia publikacji uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym, co skutkowało także wadliwym określeniem jej wejścia w życie,

Ważne

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze jest istotne, z punktu widzenia działań samorządów związanych z drogami publicznymi. Z pozoru niewielki błąd legislacyjny może bowiem spowodować nieważność całego aktu prawnego przyjętego przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Z tej też przyczyny należy zachować daleko posuniętą ostrożność przy kształtowaniu zapisów dotyczących ‒ wejścia w życie danego aktu prawnego.