W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1518 opublikowano rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 24.6.2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych.

Przepisy rozporządzenia stosuje się do projektowania, budowy, przebudowy lub użytkowania dróg publicznych oraz projektowania, budowy lub przebudowy urządzeń obcych sytuowanych w pasach drogowych tych dróg. Przyjęto też, że jeżeli w przepisach rozporządzenia nie określono warunku lub określono go w sposób ogólny, drogę projektuje się, buduje, przebudowuje lub użytkuje zgodnie z zasadami wiedzy technicznej zawartej w szczególności:

  • we wzorcach i standardach rekomendowanych przez ministra właściwego do spraw transportu na podstawie przepisów o drogach publicznych;
  • w Polskich Normach.
Ważne

Droga składa się co najmniej:

1) z jezdni;

2) z poboczy lub usytuowanych w ich miejscu innych części drogi, jeżeli spełniają one co najmniej jedną z funkcji poboczy określoną w przepisach o ruchu drogowym;

3) z urządzeń do odwodnienia;

4) ze znaków drogowych, sygnalizatorów drogowych lub urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, jeżeli konieczność ich umieszczenia na drodze wynika z przepisów o ruchu drogowym.

Podstawowe warunki

Rozporządzenie określa podstawowe warunki, które dotyczą sytuowania i użytkowania dróg. Zasady te polegają na tym że:

  • drogę sytuuje się w pasie drogowym tak, aby uwzględnić potrzebę ochrony drogi i jej użytkowników oraz terenów przyległych do pasa drogowego przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem;
  • droga powinna zapewniać odpowiednie poziomy bezpieczeństwa i sprawności ruchu użytkownikom, dla których jest przeznaczona;
  • decyzje o rozwiązaniach w zakresie projektowania, budowy, przebudowy lub użytkowania drogi podejmuje się w szczególności na podstawie danych o ruchu drogowym (jeżeli jest to uzasadnione, w szczególności zakresem robót budowlanych, przy podejmowaniu decyzji o rozwiązaniach w zakresie projektowania, budowy lub przebudowy drogi uwzględnia się analizę kosztów i korzyści w cyklu życia drogi);
  • droga powinna spełniać w cyklu życia drogi co najmniej podstawowe warunki dotyczące nośności i stateczności konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, dostępności, ochrony zdrowia ludzi i środowiska, w tym ochrony przed hałasem, oszczędności energii oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych;
  • warunek dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami spełnia droga użyteczna dla wszystkich w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania, na zasadach równości z innymi osobami, zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego;
  • warunek ochrony środowiska, w tym ochrony przed hałasem, spełnia się przez ograniczenie oddziaływania drogi na środowisko zgodnie z przepisami o ochronie środowiska;
  • warunek zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych spełnia się w szczególności przez wykorzystanie materiałów lub wyrobów budowlanych pochodzących z lokalnych źródeł lub z recyklingu w rozumieniu przepisów o odpadach;
  • w przypadku drogowych obiektów inżynierskich przy spełnieniu podstawowych warunków bierze się pod uwagę w szczególności warunki wynikające z możliwości wystąpienia awarii lub katastrofy budowlanej, w tym związanych z powodzią, pochodem lodu, silnym wiatrem, ruchem zakładu górniczego oraz uderzeniem pojazdu lub statku w drogowy obiekt inżynierski.
Ważne

Na drodze umożliwia się umieszczanie znaków drogowych, sygnalizatorów drogowych lub urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, zgodnie z projektem organizacji ruchu opracowanym na podstawie przepisów o ruchu drogowym.

Klasyfikacja dróg, prędkość do projektowania oraz pojazdy miarodajne

W tej części m.in. podzielono drogi na klasy:

  • A ‒ autostrada;
  • S ‒ ekspresowa;
  • GP ‒ główna ruchu przyspieszonego;
  • G ‒ główna;
  • Z ‒ zbiorcza;
  • L ‒ lokalna;
  • D ‒ dojazdowa.

Prędkość projektowania określono odrębnie dla dróg zamiejskich oraz dla ulic, w zależności od klasy drogi – standardowo od 110 km/h do 30 km/h.

Zarządca drogi po zasięgnięciu opinii organu zarządzającego ruchem określa pojazd miarodajny lub pojazdy miarodajne, spośród określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia, którym umożliwia się przejazd po drodze. Przy czym, zarządca drogi o znaczeniu obronnym określa pojazd lub pojazdy miarodajne, którym umożliwia się przejazd po drodze, w uzgodnieniu z terenowym organem administracji wojskowej.

Części drogi

W tej części rozporządzenia zawarto przepisy dotyczące projektowania:

  • jezdni i pobocza na odcinkach poza obszarami skrzyżowań lub węzłów;
  • części drogi przeznaczonych do ruchu pieszych lub osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch;
  • części drogi przeznaczonych do ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego lub osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch;
  • części drogi przeznaczonych do ruchu i obsługi pojazdów transportu zbiorowego;
  • stanowisk postojowych i miejsc obsługi podróżnych;
  • zjazdów, wyjazdów i wjazdów;
  • skrzyżowań i węzłów;
  • pozostałych części drogi.

Budowle ziemne

Z tej części rozporządzenia wynika m.in., że konstrukcję budowli ziemnej projektuje się w taki sposób, aby:

  • przenosiła przewidywane obciążenia co najmniej w okresie użytkowania, przyjętym w dokumentacji projektowej;
  • osiadania eksploatacyjne nie przekraczały 0,10 m, z wyjątkiem miejsca styku z drogowym obiektem inżynierskim, które projektuje się w sposób zapobiegający powstaniu uskoku.

Nawierzchnie

Konstrukcję nawierzchni części drogi projektuje się w taki sposób, aby przenosiła przewidywane obciążenia co najmniej w okresie użytkowania, przyjętym w dokumentacji projektowej. Stan techniczny nawierzchni przed oddaniem do użytkowania i w okresie użytkowania powinien zapewniać bezpieczeństwo i komfort ruchu przez spełnienie co najmniej warunków w zakresie: równości podłużnej, równości poprzecznej i właściwości przeciwpoślizgowych.

Skrajnia

Z tej części rozporządzenia wynika m.in., że nad drogą zachowuje się przestrzeń wolną od przeszkód, przeznaczoną do prowadzenia ruchu, której kontur zwany jest skrajnią drogi. Na skrajnię drogi składają się skrajnie następujących części drogi:

  • jezdni, części pobocza o nawierzchni twardej, opaski wewnętrznej, zatoki postojowej lub przystankowej (skrajnia jezdni);
  • chodnika w ramach drogi dla pieszych (skrajnia chodnika);
  • drogi dla rowerów (skrajnia drogi dla rowerów);
  • drogi dla pieszych i rowerów (skrajnia drogi dla pieszych i rowerów);
  • toru tramwajowego (tramwajowa skrajnia budowli);
  • strefy bez przeszkód (skrajnia strefy bez przeszkód);
  • pasa technologicznego (skrajnia pasa technologicznego);
  • chodnika dla obsługi na lub w drogowym obiekcie inżynierskim (skrajnia chodnika dla obsługi).

Widoczność

Zasady zapewniania widoczności na drogach określają przepisy § 81–83 rozporządzenia. Wynika z nich m.in., że:

  • na każdym pasie ruchu jezdni głównej, jezdni dodatkowej, jezdni łącznicy, jezdni zbierająco-rozprowadzającej, jezdni manewrowej oraz na torowisku tramwajowym zapewnia się co najmniej taką odległość widoczności, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie się pojazdu przed przeszkodą na jezdni lub torowisku;
  • na skrzyżowaniu zapewnia się wolne od przeszkód pole widoczności przy: zbliżaniu się do skrzyżowania z obowiązkiem ustąpienia pierwszeństwa dzięki zapewnieniu co najmniej takiej odległości widoczności, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie pojazdu przed krawędzią jezdni drogi z pierwszeństwem przejazdu, a także ruszaniu z miejsca zatrzymania na wlocie drogi z obowiązkiem ustąpienia pierwszeństwa;
  • przy zbliżaniu się do przystanku transportu zbiorowego zapewnia się co najmniej odległość widoczności, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie pojazdu przed odcinkiem pasa ruchu oznakowanym linią przystankową lub przed zatoką przystankową;
  • przy zbliżaniu się do przejścia dla pieszych lub przejazdu dla rowerów zapewnia się widoczność przejścia lub przejazdu i strefy oczekiwania pieszych lub rowerów co najmniej z odległości, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie pojazdu przed przejściem lub przejazdem;
  • przy zbliżaniu się do torowiska tramwajowego lub przejazdu kolejowo-drogowego zapewnia się co najmniej odległość widoczności, która umożliwia bezpieczne zatrzymanie pojazdu przed torowiskiem lub przejazdem;
  • przed zwężeniem jezdni zapewnia się widoczność celu obserwacji, który leży na krawędzi skosu zamykającego pas ruchu.
Ważne

Kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną i urządzeniem transportu osobistego zapewnia się odległość widoczności umożliwiającą bezpieczne zatrzymanie się roweru, hulajnogi elektrycznej i urządzenia transportu osobistego przed przeszkodą, jeżeli porusza się po jezdni, drodze dla rowerów lub drodze dla pieszych i rowerów, a także widoczność:

  • pojazdów na przejeździe dla rowerów lub na przejeździe kolejowo-drogowym,
  • pieszych i osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na przejściu dla pieszych oraz
  • w miejscu krzyżowania się drogi dla rowerów z drogą dla pieszych lub drogą dla pieszych i rowerów,
  • rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego w miejscu krzyżowania się dróg dla rowerów lub dróg dla pieszych i rowerów

jeżeli porusza się po drodze dla rowerów lub drodze dla pieszych i rowerów.

Pieszemu oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch zapewnia się wolne od przeszkód pole widoczności pojazdów podczas zbliżania się do urządzeń alternatywnych.

Przy czym, przeszkodami w polu widoczności nie są pojedyncze drzewa, konstrukcje wsporcze urządzeń drogi, podpórki lub poręcze dla kierujących rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, jeżeli zostało to potwierdzone analizą widoczności, którą dołącza się do dokumentacji projektowej, ani poruszające się pojazdy, piesi, osoby poruszające się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch i inne osoby znajdujące się na drodze.

Urządzenia drogi

W tej części rozporządzenia zamieszczono przepisy regulujące projektowanie:

  • urządzeń do odwadniania drogi;
  • urządzeń do oświetlenia drogi;
  • barier ochronnych;
  • ogrodzenia drogi;
  • urządzeń zabezpieczających pieszych;
  • osłon: przeciwolśnieniowych oraz przeciwwietrznych;
  • kanałów technologicznych.
Ważne

Na drodze, na której przewiduje się wdrożenie aplikacji lub usług inteligentnych systemów transportowych, projektuje się miejsce do montażu lub projektuje się urządzenia tych systemów.

Urządzenia obce

Urządzenie obce sytuuje się w pasie drogowym zgodnie z przepisami o drogach publicznych i w taki sposób, aby uwzględnić potrzebę ochrony drogi i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu.

Drogowe obiekty inżynierskie

W tej części rozporządzenia zamieszczono przepisy dotyczące projektowania mostów, wiaduktów i tuneli, które dzieli się na:

  • drogowe – przeznaczone do przeprowadzenia drogi;
  • tramwajowe – przeznaczone do przeprowadzenia wyłącznie drogi szynowej dla tramwajów;
  • dla pieszych, dla rowerów lub dla pieszych i rowerów – przeznaczone do przeprowadzenia wyłącznie drogi dla pieszych, drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów.

Po moście lub wiadukcie albo w tunelu dopuszcza się przeprowadzenie urządzeń drogi lub urządzeń obcych.

Natomiast przepusty dzieli się na:

  • hydrauliczne – o zamkniętym przekroju poprzecznym, przeznaczone do przeprowadzenia wód powierzchniowych;
  • techniczne – o zamkniętym przekroju poprzecznym, przeznaczone do przeprowadzenia urządzeń drogi lub urządzeń obcych;
  • dla zwierząt – przeznaczone do przeprowadzenia szlaku wędrówek małych zwierząt dziko żyjących.

Drogowy obiekt inżynierski projektuje się w taki sposób, aby w przewidywanym okresie użytkowania nie były przekraczane stany graniczne nośności i użytkowalności.

Bezpieczeństwo pożarowe i przygotowanie do prowadzenia działań ratowniczych

Droga powinna spełniać warunki dotyczące bezpieczeństwa pożarowego i przygotowania do prowadzenia działań ratowniczych określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

Warunki techniczne użytkowania drogi

Zarządca drogi stosuje system zarządzania, który ma na celu zaplanowanie działań związanych z jej utrzymaniem, w tym remontów, pozwalających osiągnąć i utrzymać odpowiedni stan techniczny drogi, a w rezultacie jej funkcjonalność, odpowiedni poziom bezpieczeństwa ruchu oraz zgodność z przepisami prawa, według założonej strategii w cyklu życia drogi, przy jak najmniejszym koszcie całkowitym i przy akceptowalnym poziomie ryzyka (§ 111–114 rozporządzenia).

Przepisy przejściowe i końcowe

Do budowy lub przebudowy drogi publicznej, jeżeli przed 21.9.2022 r.:

  • został złożony wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, a także odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,
  • zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych,
  • zostało wszczęte postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na opracowanie projektu lub na opracowanie projektu i wykonanie robót budowlanych

– stosuje się przepisy techniczno-budowlane obowiązujące przed 21.9.2022 r.

Jeżeli przed 21.9.2022 r.:

  • został złożony wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, a także odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,
  • zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych,
  • zostało wszczęte postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na opracowanie projektu lub na opracowanie projektu i wykonanie robót budowlanych albo zlecono wykonanie tych czynności w inny sposób, pod warunkiem że nie jest wymagane wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

– do budowy lub przebudowy drogowego obiektu inżynierskiego w ramach drogi wewnętrznej nie stosuje się przepisów omawianego rozporządzenia.