Uzasadnienie

Powódka Małgorzata W., po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa, domagała się przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy u pozwanego Starostwa Powia­ towego w P.

Powódka podnosiła, że pomimo prawomocnego wyroku wydanego w sprawie nie została przywrócona do pracy na poprzednich warunkach, 17.10.2012 r. bowiem pracodawca wręczył jej pismo, będące w istocie wypowiedzeniem zmieniającym, znacząco obniżając jej wynagrodzenie i powierzając stanowisko inspektora.

Małgorzata W. była zatrudniona u pozwanego od 1.1.1999 r., od 14.10.2007 r. wykonywała pracę na stanowisku naczelnika wydziału. 4.12.2009 r. powódka otrzymała oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia. Od otrzymanego oświadczenia powódka złożyła odwołanie do sądu. Wyrokiem z 5.5.2010 r. SR w Ł. przywrócił powódkę do pracy w Starostwie Powiatowym w P. na poprzednich warunkach pracy. 11.4.2011 r. pracodawca w związku z likwidacją stanowiska pracy powódki, na podstawie art. 23 ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm., dalej jako: PracSamU), przeniósł Małgorzatę W. na stanowisko inspektora w Wydziale Finansowym, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia przez okres 6 miesięcy.

Od wskazanego powyżej przeniesienia powódka ponownie odwołała się do sądu. Wyrokiem z 23.4.2012 r. SR w Z. przywrócił powódkę do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. Pismem z 10.8.2012 r. pracodawca zawiadomił Małgorzatę W., że przywraca ją do pracy na poprzednich warunkach płacy, jednak powiadomił ją, że przywrócenie na poprzednie warunki pracy, tj. na stanowisko naczelnika wydziału, jest utrudnione, ponieważ obowiązujący Regulamin Organizacyjny wprowadzony uchwałą Rady Powiatu z 30.3.2011 r. nie przewiduje powołania takiego stanowiska. Mając na uwadze powyższe, pozwany powierzył powódce na podstawie art. 21 PracSamU, na okres 1 miesiąca, tj. do 7.9.2012 r., wykonywanie innej pracy niż określona w umowie, tj. określonych szczegółowo w piśmie czynności w Wydziale Finansów. 7.9.2012 r. powódka otrzymała od pracodawcy kolejne pismo, tym razem informujące o przedłużeniu wykonywania innej pracy niż określona w umowie do 7.11.2012 r.

Starosta wystąpił do zarządu powiatu z wnioskiem o przeprowadzenie zmian organizacyjnych umożliwiających wykonanie orzeczenia sądowego przywracającego powódkę do pracy na poprzednich warunkach. Zarząd nie wyraził jednak zgody na te zmiany, oceniając, że struktura starostwa zreorganizowana w marcu 2011 r. działa prawidłowo.

Pracodawca 17.10.2012 r. na podstawie art. 23 PracSamU, w związku z reorganizacją Starostwa Powiatowego w P., dokonaną uchwałą z 30 marca 2011 r., m.in. likwidującą Wydział Promocji, Rozwoju, Edukacji i Współpracy Zagranicznej, przeniósł powódkę na stanowisko inspektora w Wydziale Finansów, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.

W momencie otrzymania oświadczenia pracodawcy Małgorzata W. pełniła funkcję radnej gminy D. oraz była przewodniczącą działającego u pracodawcy Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”, jednak do 10.10.2012 r. do pracodawcy nie wpłynęła informacja odnośnie do liczebności działającego w starostwie związku zawodowego.

Wyrokiem z 31.12.2014 r. SR w Z. oddalił powództwo oraz zasądził od Małgorzaty W. na rzecz pozwanego 2700 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd I instancji stwierdził, iż oświadczenie pracodawcy z 17.10.2012 r. było skuteczne i jako takie nie mogło aktualizować roszczenia o przywrócenie dotychczasowych warunków pracy i płacy. Sąd zauważył, że art. 23 ust. 1 PracSamU stanowi, iż w przypadku reorganizacji jednostki pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, można przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom, jeżeli ze względu na likwidację zajmowanego przez niego stanowiska nie jest możliwe dalsze jego zatrudnianie na tym stanowisku. Zgodnie zaś z ust. 2 art. 23 cyt. PracSamU pracownik, o którym mowa w ust. 1, zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, jeżeli jest ono wyższe od wynagrodzenia przysługującego na nowym stanowisku przez okres sześciu miesięcy następujących po miesiącu, w którym pracownik został przeniesiony na nowe stanowisko.

Sąd I instancji wskazał, że w kwestii charakteru powołanej regulacji wielokrotnie wypowiadał się SN. Na przykład w wyroku z 4.11.2008 r. (II PK 81/08, OSNP Nr 7–8/2010, poz. 92) SN ocenił, że przeniesienie na inne stanowisko służbowe na podstawie ustawy o pracownikach urzędów państwowych jest samodzielną konstrukcją prawną, odmienną od wypowiedzenia warunków pracy lub płacy z art. 42 KPC. W wyroku z 6.9.2005 r. (I PK 52/05, OSNP Nr 13–14/2006, poz. 204) SN uznał, że przeniesienie to nie jest wypowiedzeniem zmieniającym. Podzielając powyższe rozważania prawne, sąd I instancji przyjął, że przepis art. 23 ust. 1 PracSamU stanowi samodzielną instytucję prawa urzędniczego umożliwiającą pracodawcy samorządowemu przeniesienie urzędnika na inne stanowisko w drodze jednostronnej czynności, niewymagającej zastosowania wypowiedzenia zmieniającego, o którym mowa w art. 42 KPC.

W ocenie sądu I instancji działania pozwanego wobec powódki były prawidłowe. Pracodawca nie miał możliwości, po uprawomocnieniu się wyroku z 23.4.2012 r., przywrócenia powódce warunków pracy na stanowisku naczelnika wydziału. Skoro wydział zlikwidowano, a zarząd powiatu nie wyraził zgody na jego „reaktywację”, pozwany musiał podjąć inne możliwe w zaistniałej sytuacji kroki zmierzające do wykonania orzeczenia sądu.

Sąd I instancji stwierdził, że omawiane uprawnienie pracodawcy należy postrzegać jako przywilej pracowniczy, dlatego że może ono być wykorzystane jedynie w sytuacji reorganizacji danej jednostki polegającej na likwidacji zajmowanego przez pracownika stanowiska pracy, która oznacza brak możliwości dalszego zatrudniania urzędnika na tym stanowisku. A zatem dopuszczalność stałej zmiany pracy i to bez zgody pracownika nie wynika ze wzmożonej dyspozycyjności pracowniczej, ale jest podyktowana ochroną interesów urzędnika samorządowego, w miejsce bowiem rozwiązania stosunku pracy, które byłoby uzasadnione faktem reorganizacji, możliwe jest powierzenie pracownikowi innej pracy.

Dalej sąd podniósł, że nie budzi wątpliwości, iż w wyniku zastosowania art. 23 ust. 1 PracSamU może dojść do objęcia przez urzędnika stanowiska niżej zaszeregowanego i niżej usytuowanego w hierarchii stanowisk, przepis nie gwarantuje pracownikowi zatrudnienia na tych samych warunkach i w tym samym charakterze. Zauważył, że celem art. 23 PracSamU nie jest ochrona uprawnień pracownika ukształtowanych w umowie o pracę, ale zapewnienie pracownikowi kontynuacji stosunku pracy, nawet na gorszych warunkach. Urzędnik niezgadzający się z przeniesieniem może złożyć wniosek o rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron bądź wypowiedzieć stosunek pracy. Sąd I instancji zaznaczył również, że skuteczne kwestionowanie przeniesienia możliwe jest jedynie na podstawie przesłanek wymienionych w art. 23 ust. 1 PracSamU.

W sprawie wszczętej przez Małgorzatę W. ustalono bezspornie, iż stanowisko naczelnika w wydziale kierowanym dotychczas przez powódkę uległo likwidacji. Reorganizacja struktury starostwa wymusiła na pracodawcy decyzję o powierzeniu pracownikowi czynności w innym funkcjonującym po zmianach Wydziale. Pozwany, dokonując wyboru nowego miejsca pracy powódki, wziął przy tym pod uwagę jej wykształcenie. Sąd doszedł do wniosku, że takie postępowanie było racjonalne i optymalne. Sam fakt, iż pracownik nie był zadowolony ze zmiany warunków zatrudnienia, nie może mieć wpływu na ocenę skuteczności podjętej przez pracodawcę decyzji. Dodatkowo sąd wskazał, iż z publicznego charakteru zatrudnienia urzędniczego wynikać musi zasadność jego większej dyspozycyjności i niemożliwość przedkładania ochrony jego zatrudnienia nad ważne potrzeby publiczne i społeczne (tak SN w wyroku z 28.4.2005 r., I PK 161/04, OSNP Nr 1–2/2006, poz. 7).

Sąd I instancji uznał również, że nie doszło do naruszenia art. 38 KP, a to przez brak konsultacji zamiaru wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową oraz art. 36 § 1 ust. 3 KP poprzez brak zachowania terminów wypowiedzenia, instytucja uregulowana w art. 23 ust. 1 PracSamU ma bowiem charakter samodzielny, dotyczy określonej grupy osób i ma zastosowanie w warunkach szczegółowo w przepisie opisanych. Sąd podkreślił, że brak jest podstaw do uznania, iż pracodawca, w warunkach wskazanych w art. 23, miał obowiązek stosowania przepisów o wypowiedzeniu zmieniającym. Gdyby tak było, ustawodawca z pewnością nie wprowadziłby odmiennej, szczególnej regulacji, lecz poprzestał na odesłaniu do przepisów Kodeksu pracy. Tymczasem, w odniesieniu do stosunku pracy pracownika samorządowego, prawodawca zdecydował się wprowadzić dodatkowo, odmienne od kodeksowych zasady dotyczące zmiany warunków zatrudnienia, co nie wyklucza możliwości złożenia oświadczenia w trybie art. 42 KP, decyzja w tym przedmiocie należy jednakże każdorazowo do pracodawcy. Sąd stwierdził zatem, że pozwany nie miał obowiązku zachowania okresu wypowiedzenia czy też przeprowadzenia konsultacji w trybie art. 38 KP. Dodatkowo podniósł, że instytucja z art. 23 ust. 1 PracSamU jest korzystniejsza z punktu widzenia interesów pracownika (od wypowiedzenia zmieniającego), chociażby dlatego że gwarantuje zachowanie dotychczasowego wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.

W dalszej części rozważań sąd I instancji stwierdził, że stosunek pracy, w którym pozostaje radny, podlega ochronie prawnej na zasadach określonych w ustawie z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r. Nr 594 ze zm., dalej jako: SamGminU). Powołana ustawa wprowadza dodatkową gwarancję trwałości tego stosunku polegającą na uzależnieniu skuteczności rozwiązania tego stosunku przez pracodawcę od zgody rady gminy (art. 25 ust. 2 SamGminU). Sąd I instancji powołał się na literalną wykładnię wyżej wymienionego przepisu i doszedł do wniosku, że zgoda rady gminy jest wymagana jedynie w odniesieniu do oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy. A contrario, zdaniem sądu I instancji, pracodawca nie jest zobligowany do uzyskania aprobaty organu gminy w przypadku zmiany warunków zatrudnienia. Ponadto przyjęcie, jak podnosiła w pozwie powódka, iż pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia zmieniającego bez zgody rady gminy, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, pozwany nie zastosował bowiem wobec pracownika art. 42 KP, lecz samodzielną instytucję uregulowaną w ustawie szczególnej. Na podstawie powyższych rozważań sąd przyjął, że dopuszczalne było przeniesienie urzędnika samorządowego w trybie art. 23 PracSamU, objętego szczególną ochroną ze względu na pełnienie funkcji radnego, bez zgody organu gminy.

Następnie, sąd meriti podniósł, że jednym z warunków, jakie spełnić musi organizacja związkowa, jest przedstawienie co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale pracodawcy informacji o łącznej liczbie członków tej organizacji, w tym o liczbie członków, o których mowa w art. 251 ust. 1 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1881 ze zm., dalej jako: ZwZawU). Sąd podniósł, że zakładowa organizacja związkowa, która nie wypełniła obowiązku informacyjnego ustanowionego w art. 251 ust. 2 ZwZawU, nie korzysta z uprawnień przysługujących zakładowej organizacji związkowej do czasu przedstawienia informacji o posiadaniu co najmniej dziesięciu członków będących pracownikami lub osobami wykonującymi pracę nakładczą albo funkcjonariuszami. Sąd zaznaczył, że działania pracodawcy, które zostały podjęte bez współdziałania z zakładową organizacją związkową przed przedstawieniem przez nią informacji o posiadaniu wymaganej liczby członków, aby korzystać z uprawnień przysługujących takiej organizacji, są niewadliwe. Sąd zauważył, że uznanie, że niewykonanie przez zakładową organizację związkową obowiązku informacyjnego ustanowionego w art. 251 ust. 2 ZwZawU nie pozbawia jej uprawnień przysługujących zakładowej organizacji związkowej oznaczałoby, iż jest to obowiązek, którego niewykonanie nie pociąga za sobą żadnej sankcji. Przepis art. 251 ust. 2 ZwZawU, który ustanawia ten obowiązek, nie miałby więc praktycznie żadnego znaczenia normatywnego.

Powołując się na uchwałę SN z 20.12.2012 r., III PZP 7/12 (OSNP Nr 9–10/2013, poz. 101, s. 354), sąd meriti doszedł do wniosku, że uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków, a fakt ten organizacja musi dowieść w konkretny, ustawowo określony sposób, tj. co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale przedstawić pracodawcy informację o łącznej liczbie członków tej organizacji. W rozpoznawanej sprawie brak jest dokumentu potwierdzającego złożenie przez działający w starostwie związek zawodowy informacji, o której mowa w art. 251 ZwZawU, a dotyczącej liczby członków w trzecim kwartale 2012 r.

W takich okolicznościach sąd przyjął, że pozwany w dacie 17.10.2012 r., nie dysponując informacją o liczebności związku, nie miał obowiązku przeprowadzenia konsultacji.

Ostatecznie, zdaniem sądu I instancji, biorąc pod uwagę wszystkie powyższe rozważania, uzasadnione jest przekonanie, iż pozwany skutecznie, zgodnie z przepisami PracSamU, SamGminU, ZwZawU, zmienił powódce warunki pracy i płacy na podstawie oświadczenia z 17.10.2012 r.

Wyrokiem z 21.5.2015 r. SR w S. zmienił zaskarżony wyrok jedynie w zakresie postanowienia o kosztach, w pozostałej zaś części oddalił apelację powódki od wyroku sądu I instancji, dodatkowo obciążając powódkę kosztami zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze.

Sąd II instancji zważył, że w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego apelacja powódki jest bezzasadna, natomiast argumenty prawne rozstrzygnięcia, prezentowane poglądy co do wykładni prawa materialnego w postaci zastosowanych przepisów PracSamU, SamGminU, ZwZawU, zasługują w całości na aprobatę.

Sąd odwoławczy nie stwierdził, aby sąd I instancji naruszył prawo procesowe, a w odniesieniu do ustaleń prawnych podzielił w całości ocenę prawną dokonaną przez sąd I instancji, w związku z czym nie powtarzał już tych rozważań, stwierdzając jedynie, że od powódki zasądzono zwrot kosztów procesowych w niewłaściwej wysokości.

Od wyroku sądu II instancji skargę kasacyjną złożyła powódka, zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 23 ust. 1 PracSamU w zw. z art. 42 KPC, w zw. z art. 300 KPC, w zw. z art. 58 § 1 KC poprzez błędne zastosowanie art. 23 ust. 1 PracSamU, pomimo niezaistnienia przesłanek w postaci:

– rzeczywistej reorganizacji jednostki samorządowej, gdyż faktyczna reorganizacja pracodawcy miała miejsce w marcu 2011 r., a nie w październiku 2012 r.,

– powierzenia powódce stanowiska inspektora w Wydziale Finansów, nieodpowiadającego jej kwalifikacjom, gdyż nie uwzględnia ono wykształcenia i doświadczenia zawodowego powódki w zakresie ekonomii, a także jej uprzedniej pracy na stanowiskach kierowniczych;

– a ponadto powierzone stanowisko inspektora jest znacznie niżej usytuowane w hierarchii urzędniczej od likwidowanego stanowiska naczelnika wydziału, co powoduje, że w rozpatrywanym stanie faktycznym brak przesłanek do zastosowania instytucji wymienionej w wyżej wymienionym przepisie, a jej zastosowanie stanowi próbę obejścia prawa przez pracodawcę, co na mocy art. 58 § 1 KC w zw. z art. 300 KPC winno skutkować zakwalifikowaniem czynności pracodawcy z 17.10.2012 r. jako wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy uregulowane w art. 42 KP, do którego z kolei stosuje się przepisy dotyczące szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy powódki, jako radnej na gruncie art. 25 SamGminU oraz jako przedstawiciela związku zawodowego na podstawie art. 32 ust. 2 i 8 ZwZawU;

b) art. 42 KPC w zw. z art. 25 ust. 1 SamGminU poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że treść art. 25 ust. 1 SamGminU dotyczy tylko definitywnego rozwiązania z radnym stosunku pracy i nie ma zastosowania w przypadku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy, tymczasem również wypowiedzenie warunków pracy i płacy może w konsekwencji (np. w razie nieprzyjęcia przez radnego nowych warunków zatrudnienia) prowadzić do rozwiązania stosunku pracy, co w świetle utrwalonej linii orzeczniczej SN uzasadnia zastosowanie wyżej wymienionego przepisu w rozpatrywanej sprawie;

c) art. 25 ust. 2 SamGminU w zw. z art. 42 KPC poprzez ich niezastosowanie, pomimo że czynność pracodawcy z 17.10.2012 r., ze względu na brak spełnienia przesłanek instytucji przeniesienia pracownika samorządowego wymienionych w art. 23 ust. 1 PracSamU, w rzeczywistości stanowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy powódki, do których zastosowanie znajduje szczególna ochrona stosunku pracy radnego określona w naruszonym przepisie prawa, co prowadzi do wniosku, że pracodawca winien uzyskać zgodę rady gminy na zmianę warunków zatrudnienia powódki, co z kolei powoduje, że wypowiedzenie z 17.10.2012 r. jest niezgodne z prawem;

d) art. 32 ust. 8 w zw. z art. 32 ust. 2 ZwZawU, w zw. z art. 42 KP przez ich niezastosowanie w sprawie, pomimo że czynność pracodawcy z 17.10.2012 r., ze względu na brak spełnienia przesłanek instytucji przeniesienia pracownika samorządowego z art. 23 ust. 1 PracSamU, w rzeczywistości stanowi wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy powódki, do którego zastosowanie znajduje szczególna ochrona stosunku pracy powódki jako przewodniczącej związku zawodowego, ze względu na brak wskazania innych pracowników podlegających ochronie, a w konsekwencji pracodawca winien uzyskać zgodę zarządu zakładowej organizacji związkowej na zmianę warunków zatrudnienia powódki, co powoduje, że wypowiedzenie z 17.10.2012 r. jest niezgodne z prawem.

2. Naruszenie przepisów postępowania cywilnego, mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenie art. 378 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC poprzez zaniechanie dokonania kontroli z urzędu zastosowania przez sąd I instancji znajdujących zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego, w celu usunięcia braków wynikających z błędów popełnionych przez sąd I instancji, a w konsekwencji niewypełnienie obowiązku dokonania ustaleń faktycznych oraz ustalenia podstawy prawnej wyroku przez dobór właściwego przepisu prawa materialnego, jego prawidłową wykładnię oraz subsumcję i zaniechanie przez sąd apelacyjny dokonania własnej oceny materiału dowodowego, zamiast tego sąd II instancji w pełni i bezkrytycznie podzielił argumentację sądu I instancji, pomimo faktu, że z przyjętego przez sąd stanu faktycznego wynika, że reorganizacja u pracodawcy miała miejsce 1 rok i 7 miesięcy wcześniej i była ukończona w chwili wręczania powódce pisma z 17.10.2012 r., powódce powierzono bowiem stanowisko nieodpowiadające jej kwalifikacjom, gdyż powierzając jej stanowisko w Wydziale Finansów, zajmującym się obsługą finansowo-księgową pracodawcy i rachunkowością, pracodawca nie uwzględnił wykształcenia i doświadczenia zawodowego powódki z zakresu ekonomii oraz jej doświadczenia zawodowego w postaci pracy na stanowiskach kierowniczych, a nadto powierzone stanowisko, tj. stanowisko inspektora, jest zdecydowanie niżej usytuowane w hierarchii urzędniczej od likwidowanego stanowiska naczelnika wydziału, co w konsekwencji nie pozwala na zastosowanie instytucji przeniesienia pracownika samorządowego z art. 23 PracSamU, a zatem sąd II instancji winien zakwalifikować czynność pracodawcy z 17.10.2012 r. jako wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy uregulowane w art. 42 KP. Pełnomocnik powódki wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku SO w S. w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu sądowi. Ewentualnie o:

– uchylenie zaskarżonego wyroku SO w S. oraz wyroku SR w Z. w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania SR w Z.

Ewentualnie, w razie niepodzielenia zarzutów skargi kasacyjnej dotyczących naruszenia przepisów postępowania, na podstawie art. 39816 KPC, o:

– uchylenie zaskarżonego wyroku sądu II instancji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa w całości;

– zwolnienie powódki od kosztów sądowych w całości, ewentualnie o zwolnienie powódki od kosztów sądowych w części w zakresie przenoszącym kwotę 500 zł;

– zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów niniejszego postępowania (w tym kosztów zastępstwa procesowego) według norm przepisanych, a ponadto zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego (w tym kosztów zastępstwa procesowego).

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik pozwanego wniósł o odrzucenie złożonej w sprawie skargi kasacyjnej, z uwagi na to, iż została złożona przez pełnomocnika nieposiadającego należytego umocowania do jej sporządzenia i wniesienia, ewentualnie o wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, jako niezawierającej okoliczności uzasadniającej jej rozpoznanie. W razie nieuwzględnienia poprzednich wniosków pozwany wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna okazała się niezasadna.

Na podstawie art. 39813 § 1 KPC SN rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Na wstępie należy wskazać, że w niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek nieważności wymieniona w art. 379 KPC, w związku z czym należało rozpoznać skargę kasacyjną pozwanej w granicach wskazanych w niej podstaw.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów naruszenia przez sąd II instancji art. 378 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC. Skarżący nie wykazał w żaden sposób, aby sąd odwoławczy faktycznie naruszył przywołane przepisy postępowania. Twierdzenia skarżącego stanowią w odniesieniu do tego zarzutu jedynie polemikę z wyrokiem sądu II instancji i ustaleniami w nim poczynionymi. W skardze kasacyjnej nie wykazano błędów, jakie miał popełnić sąd II Instancji, a zatem zarzut ten należało uznać za niezasadny.

Jeżeli natomiast chodzi o zarzut naruszenia art. 23 ust. 1 PracSamU w zw. z art. 42 KP, w zw. z art. 300 KPC, w zw. z art. 58 § 1 KC, to również nie jest on zasadny. Sądy obu instancji prawidłowo zastosowały art. 23 ust. 1 PracSamU i należycie to uzasadniły. W stanie faktycznym niniejszej sprawy bez wątpienia ustalono, że zmiana stanowiska pracy powódki miała związek z reorganizacją jednostki samorządowej, likwidacji uległo bowiem stanowisko pracy powódki oraz kierowany przez nią wydział, zauważyć należy, że o pozorności tej reorganizacji nie świadczy sam fakt, że zadania dotąd wykonywane przez zlikwidowaną jednostkę organizacyjną zostały podzielone pomiędzy inne wydziały, skoro sądy jednoznacznie stwierdziły, że dotychczas istniejąca jednostka organizacyjna w ramach jednostki samorządowej została zlikwidowana i nie ma możliwości jej przywrócenia, w ocenie władz samorządowych bowiem nowa organizacja funkcjonuje prawidłowo. Pamiętać należy, że kwestie związane z zarządzaniem zakładem pracy i zasadnością podejmowanych decyzji organizacyjnych należą do sfery swobodnego uznania pracodawcy i nie należy do sądów pracy badanie celowości podejmowanych decyzji.

Godzi się zauważyć że art. 23 ust. 1 PracSamU nie określa terminu, w jakim pracodawca może przenieść pracownika samorządowego na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom w związku z reorganizacją, która doprowadziła do niemożności jego zatrudniania na dotychczas zajmowanym stanowisku w związku z jego likwidacją, ważne jest jednak, aby przeniesienie pracownika samorządowego wynikało z likwidacji jego dotychczasowego stanowiska pracy. W niniejszej sprawie należy wziąć pod uwagę, że co prawda pomiędzy przeniesieniem powódki na inne stanowisko pracy a reorganizacją miał miejsce znaczny upływ czasu, jednak sytuacja powódki była szczególna, w wyniku przeprowadzonej reorganizacji likwidacji uległo bowiem stanowisko pracy, na które powódka miała być przywrócona na mocy wyroku sądu, który uprawomocnił się również już po przeprowadzeniu reorganizacji. W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że przeniesienie powódki pozostawało w związku z przeprowadzoną reorganizacją, to właśnie bowiem w wyniku tej reorganizacji likwidacji uległo dotychczasowe stanowisko pracy powódki.

Należy również zauważyć, że sądy obu instancji badające sprawę nie stwierdziły, aby nowe stanowisko pracy powódki nie odpowiadało kwalifikacjom i wykształceniu powódki. Wręcz przeciwnie, pracodawca, wyznaczając powódce nowe stanowisko pracy, wziął pod uwagę właśnie jej wykształcenie. Powódka nie ma co prawda wykształcenia z zakresu finansów i rachunkowości, ma jednak wykształcenie ekonomiczne, a zatem również zapewniające jej wymagane do pracy w Wydziale Finansowym kwalifikacje. Podzielić przy tym należy stanowisko sądu I instancji, zgodnie z którym z art. 23 ust. 1 PracSamU nie wynika obowiązek przeniesienia pracownika na stanowiskohierarchicznie równe zajmowanemu dotychczas, szczególne znaczenie ma to w przypadku pracowników zajmujących kierownicze stanowiska, których ilość jest ograniczona i co do zasady nie można dowolnie tworzyć kolejnych stanowisk, bez zmian organizacyjnych w danej jednostce samorządowej. Słusznie sądy wskazały, że art. 23 ust. 1 PracSamU ma na celu zapewnienie dalszego zatrudnienia pracownikowi, którego stanowisko pracy ulega likwidacji, nie zaś utrzymanie jego dotychczasowych warunków pracy i płacy w stanie niezmienionym, zresztą pracownicy samorządowi są chronieni przed negatywnymi konsekwencjami zmiany stanowiska pracy gwarancją w postaci utrzymania dotychczasowego wynagrodzenia przez okres sześciu miesięcy.

Wobec powyższego nie znajdują uzasadnienia twierdzenia skarżącego, że przeniesienie powódki na nowe stanowisko pracy stanowiło w rzeczywistości wypowiedzenie warunków pracy i płacy, do którego stosować należy art. 42 KP z wszelkimi tego konsekwencjami.

W odniesieniu do kolejnych sformułowanych w skardze kasacyjnej zarzutów należy wskazać, że ich skuteczność zależała od zakwalifikowania decyzji pracodawcy o zmianie stanowiska pracy powódki na podstawie art. 23 ust. 1 PracSamU jako wypowiedzenia zmieniającego, do którego zastosowanie będzie miał art. 42 KP, co jednak, jak wskazano powyżej, nie nastąpiło w niniejszej sprawie.

W związku z powyższym zarzuty naruszenia art. 42 KP w zw. z art. 25 ust. 1 SamGminU poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że treść art. 25 ust. 1 SamGminU dotyczy tylko definitywnego rozwiązania z radnym stosunku pracy i nie ma zastosowania w przypadku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy oraz art. 25 ust. 2 SamGminU w zw. z art. 42 KP nie mają związku ze stanem faktycznym przedmiotowej sprawy. Jak bowiem ustalono, w stosunku do powódki nie zastosowano instytucji wypowiedzenia zmieniającego, a zatem również art. 42 KP. Rozważania dotyczące zastosowania art. 25 ust. 1 SamGminU do przypadków dokonania wypowiedzenia warunków pracy i płacy pozostają zatem bez wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Podzielić przy tym należy stanowisko wyrażane już w orzecznictwie SN, zgodnie z którym objęcie urzędnika samorządowego szczególną ochroną trwałości stosunku pracy ze względu na pełnienie funkcji społecznego inspektora pracy lub radnego nie stoi na przeszkodzie przeniesieniu go na inne stanowisko w trybie art. 23 PracSamU (tak wyrok SN z 20.1.2015 r., I PK 149/14, OSNP Nr 9/2016, poz. 115). Zatem pełnienie przez powódkę mandatu radnej nie nakładało na pozwanego pracodawcę obowiązku uzyskania zgody rady gminy, o której mowa w art. 25 ust. 2 SamGminU na zmianę jej stanowiska pracy na podstawie art. 23 ust. 1 PracSamU.

Także zarzut naruszenia art. 32 ust. 8 w zw. z art. 32 ust. 2 ZwZawU, w zw. z art. 42 KP nie zasługuje na uwzględnienie. Jak już kilkukrotnie podkreślano, w stosunku do powódki nie miał zastosowania art. 42 KP, natomiast jak wynika z orzecznictwa SN, pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym można przenieść na inne stanowisko odpowiadające jego kwalifikacjom także wówczas, gdy ze względu na członkostwo w zarządzie zakładowej organizacji związkowej podlega ochronie szczególnej trwałości stosunku pracy (zob. wyrok SN z 16.4.2015 r., I PK 217/14, OSNP Nr 2/2017, poz. 17). Zatem fakt pełnienia przez powódkę funkcji związkowej nie oznaczał objęcia jej ochroną przed zmianą stanowiska pracy na podstawie art. 23 ust. 1 PracSamU. Godzi się w tym miejscu zauważyć, że sąd I instancji słusznie zauważył również, że uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej, co najmniej 10 członków, a fakt ten organizacja musi dowieść w konkretny, ustawowo określony sposób, tj. przedstawić co kwartał – według stanu na ostatni dzień kwartału – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym kwartale pracodawcy informację o łącznej liczbie członków tej organizacji. W rozpoznawanej sprawie brak jest dokumentu potwierdzającego złożenie, przez działający w starostwie związek zawodowy, informacji, o której mowa w art. 251 ZwZawU, a dotyczącej liczby członków w trzecim kwartale 2012 r. W tej sytuacji tym bardziej pracodawca nie miał obowiązku przeprowadzania konsultacji zamiaru zmiany stanowiska pracy powódki z organizacją związkową.

Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści art. 39814 KPC, SN orzekł jak w sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego wydano na podstawie art. 3941 § 3 KPC w zw. z art. 39821 KPC, w zw. z art. 391 § 1 KPC, w zw. z art. 98 § 1 i 3 KPC oraz § 12 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.9.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 490 ze zm.).