„A.” spólka jawna przed przekształceniem w spółkę z o.o. spółki komandytowej uzyskała na swoją rzecz tytuł egzekucyjny. Po przekształceniu „A.” sp. o.o. sp.k. wystąpiła o nadanie klauzuli wykonalności na swoją rzecz, jako podstawę prawną żądania wskazując art. 788 § 1 KPC. Na mocy tej regulacji, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Sąd I instancji oddalił powództwo, natomiast sąd II instancji przedstawił SN pytanie prawne o następującej treści: „Czy przekształcenie spółki handlowej w inną spółkę handlową powoduje przejście uprawnień w rozumieniu art. 788 § 1 KPC?”.

W uzasadnieniu wskazano, że w orzecznictwie dominuje pogląd, zgodnie z którym, przekształcenie spółki handlowej nie prowadzi do sukcesji, ale stanowi przypadek kontynuacji, polegającej na tym, że jest to ten sam podmiot działający w odmiennej formie prawnej, przy którym pozostają m.in. wszelkie prawa i obowiązki ze sfery cywilnoprawnej. W razie kontynuacji nie ma poprzednika i następcy prawnego, istnieje natomiast ta sama spółka w zmienionej formie prawnej (zob. wyrok SN z 3.2.2006 r., I CK 361/05, OSNC Nr 11/2006, poz. 189 oraz postanowienie SN z 3.2.2016 r., V CSK 336/15, Legalis).

W orzecznictwie prezentowane jest również stanowisko, że na podstawie art. 553 § 1 KSH nowo utworzony podmiot wstępując z mocy prawa w stosunki materialnoprawne, wstępuje także w stosunki procesowe (zob. wyrok SN z 7.5.2009 r., IV CSK 14/09, Legalis).

W ocenie sądu, zastosowanie art. 788 § 1 KPC może mieć miejsce wówczas, gdy doszło do „przejścia” uprawnienia na inną osobę, więc nie dotyczy sytuacji, w której ten sam podmiot zmienia wyłącznie formę prawną. Z uwagi na specyfikę postępowania egzekucyjnego należy jednak rozważyć, czy w takim przypadku nie jest wymagane wydanie przez sąd orzeczenia aktualizującego w sposób konstytutywny osobę wierzyciela. W postępowaniu egzekucyjnym wszelkie zmiany podmiotowe zostały potraktowane w sposób restrykcyjny; wskazanie przez ustawodawcę przypadków zmian podmiotowych, które nie mają wpływu na bieg postępowania egzekucyjnego pozwala na wniosek, że wszelkie zmiany nieobjęte wyraźnymi regulacjami wywierają taki wpływ. W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że zmiany podmiotowe nieuwzględnione w treści tytułu egzekucyjnego lub powstałe po jego wydaniu powinny zostać odzwierciedlone w tytule wykonawczym, dlatego w przypadku przekształcenia spółki handlowej zasadne byłoby zastosowanie art. 788 § 1 KPC, mimo obowiązującej zasady kontynuacji.

Sąd wskazał, że można również przyjąć, że skoro regułą w postępowaniu egzekucyjnym jest istnienie tylko jednego tytułu wykonawczego, sprawa powinna się toczyć na podstawie tego wydanego na spółkę istniejącą w poprzedniej formie prawnej. Użycie art. 788 § 1 KPC może doprowadzić do oddania do dyspozycji wierzyciela zdublowanego tytułu wykonawczego, z których oba, ze względu na zasadę kontynuacji, mogą być interpretowane przez organy egzekucyjne jako aktualne. W uzasadnieniu pytania prawnego podkreślono, że rodzi to ryzyko prowadzenia egzekucji przez ten sam podmiot na podstawie dwóch tytułów wykonawczych

Sąd Najwyższy uznał jednak, że skoro na skutek przekształcenia nie powstaje nowa spółka, to wystarczy już wydany tytuł wykonawczy. Jednocześnie SN podkreślił, że wierzyciel powinien powiadomić komornika o zmianie formy prowadzonej działalności i przedstawić mu wszelkie aktualne dane.