W kontekście poruszonej problematyki w pierwszej kolejności na uwagę zasługuje przepis art. 243 ust. 1 FinPubU – tzw. indywidualny wskaźnik zadłużenia. Z podanego przepisu wynika m.in., że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, którego realizacja spowoduje, że w roku budżetowym oraz w każdym roku następującym po roku budżetowym relacja łącznej kwoty przypadających w danym roku budżetowym:

1) spłat rat kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90, wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, w tym odsetkami od kredytów i pożyczek,

2) wykupów papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90 wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań wynikających z papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 i art. 90, w tym odsetkami i dyskontem od tych papierów,

3) spłat rat zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2, innych niż określone w pkt 1, z wyłączeniem rat zobowiązań określonych w art. 91 ust. 3 pkt 1, wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2, innych niż określone w pkt 1,

4) potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń oraz gwarancji

– do planowanych dochodów bieżących budżetu przekroczy średnią arytmetyczną z obliczonych dla ostatnich siedmiu lat relacji jej dochodów bieżących pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów bieżących budżetu, obliczoną według wzoru: (…).

Z punktu widzenia sygnalizowanej problematyki kluczowe znaczenie ma zaś nowa regulacja art. 28 wprowadzona w ramach ustawy z 5.8.2022 r. o dodatku węglowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1692). Zgodnie zaś z tym przepisem: Do ustalania na lata 2023-2025 relacji, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14, przepisów art. 243 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 3 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 14 nie stosuje się.

Wskazany przepis w praktyce wyłącza stosowanie przepisów ww. art. 243 ust. 1 pkt 4 FinPubU (dotyczącego poręczeń i gwarancji) oraz ust. 3 pkt 2 o treści:

3. Ograniczenia określonego w ust. 1 nie stosuje się do:

(…)

2) poręczeń i gwarancji udzielonych samorządowym osobom prawnym realizującym zadania jednostki samorządu terytorialnego w ramach programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2

– w terminie nie dłuższym niż 90 dni po zakończeniu programu, projektu lub zadania i otrzymaniu refundacji z tych środków; termin ten nie ma zastosowania do odsetek i dyskonta od zobowiązań zaciągniętych na wkład krajowy, o których mowa w pkt 1 i 1a.

Podsumowując, z powyższego należy wnioskować, że specjalny przepis wprowadzony w ramach ustawy o dodatku węglowym, przewiduje wyłączania w zakresie stosowania przy obliczaniu wskaźnika zadłużenia JST – zobowiązań związanych z potencjalnymi spłatami kwot wynikających z udzielonych poręczeń oraz gwarancji. Rozwiązanie to należy ocenić pozytywnie z punktu widzenia JST, bowiem zapewnia elastyczne kalkulowanie wydatków wieloletnich.