Pracownicze Plany Kapitałowe – znamy treść projektu ustawy

Rząd 15.2.2018 r. przedstawił długo wyczekiwany projekt systemu Pracowniczych Planów Kapitałowych. Pracownicze Plany Kapitałowe ma to być dobrowolny i prywatny system oszczędzania emerytalnego, stworzony w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia.

Program ma być wprowadzany etapami, począwszy od największych pracodawców zatrudniających powyżej 250 osób, którzy dołączą do niego na początku 2019 r. Następnie do programu mają przystąpić od 1.7.2019 r. pracodawcy zatrudniający od 50 do 249 osób, od 1.1.2020 r. pracodawcy zatrudniający od 20 do 49 osób, a od 1.7.2020 r. mali pracodawcy zatrudniający poniżej 20 pracowników.

Powszechność systemu PPK będzie oznaczać nałożenie na podmioty zatrudniające obowiązku zawierania umowy o zarządzanie PPK, jeżeli zatrudniają co najmniej jedną osobę zatrudnioną. Umowa o zarządzanie PPK ma być zawierana z towarzystwem funduszy inwestycyjnych dopuszczonym do udziału w portalu PPK. Umowę o zarządzanie

PPK zawiera się w terminie 90 dni od dnia zatrudnienia pierwszej osoby zatrudnionej w rozumieniu ustawy. W ramach projektowanych rozwiązań proponuje się także wprowadzenie umowy o prowadzenie PPK.

Łączna minimalna składka, jaką będzie płacił pracownik z pracodawcą, może wynieść 3,5% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (składka podstawowa pracodawcy – 1,5%, a pracownika 2%), a maksymalna 8% (składka dodatkowa pracodawcy – do 2,5%, a pracownika do 2%). Składki odprowadzane przez pracownika odejmowane będą z wynagrodzenia, które dostaje na rękę, a liczone od kwoty brutto wynagrodzenia.

Podmiot zatrudniający będzie obowiązany do obliczenia i odprowadzenia do wybranej instytucji finansowej lub wyznaczonej instytucji finansowej składek finansowanych przez ten podmiot oraz do obliczenia, pobrania od uczestnika i odprowadzenia do wybranej instytucji finansowej lub wyznaczonej instytucji finansowej składek finansowanych przez uczestnika.

Według założeń w program ma być zaangażowane również państwo. Państwo będzie płacić składkę powitalną 250 zł i dopłatę roczną w wysokości 240 zł. Dopłata roczna będzie przysługiwała uczestnikowi, który w danym roku kalendarzowym zgromadził na rachunku w PPK składki w wysokości równej co najmniej kwocie składek podstawowych, należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku. Dopłata roczna finansowana będzie z Funduszu Pracy.

Pracownik będzie miał możliwość odstąpienia od udziału w programie poprzez złożenie stosownego oświadczenia o rezygnacji.

Inspektor ochrony danych osobowych, postępowanie kontrolne oraz odpowiedzialność cywilna za naruszenie przepisów o ochronie danych – jest projekt nowej ustawy

Ustawa reguluje kwestię wyznaczania inspektora ochrony danych, który zastąpi administratora bezpieczeństwa informacji. Opisuje warunki i tryb udzielania certyfikacji i akredytacji, reguluje postępowanie w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych.

Reguluje również postępowanie kontrolne i wprowadza ograniczenie wysokości administracyjnej kary pieniężnej do 100 000 zł nakładanej na podmioty publiczne, takie jak ZUS, NFZ, PAN itd.

Wprowadzona została także odpowiedzialność cywilna za naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych, dodatkowa, poza możliwością żądania odszkodowania przewidzianą przez RODO. Projekt ustawy stanowi, że każda osoba, a więc też pracownik, którego prawa zostały naruszone, może żądać zaniechania tego działania, a także może żądać, by podmiot, który dopuścił się naruszenia, dopełnił czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków. Zdecydowano się na wprowadzenie takiej regulacji, aby dać wyraźną cywilnoprawną podstawę do wysuwania roszczeń o charakterze niemajątkowym, poza możliwością wysuwania ich na podstawie przepisów o ochronie dóbr osobistych przewidzianych w Kodeksie cywilnym.

Ustawa jest dodatkową regulacją obok rozporządzenia 2016/679 Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych, które zacznie obowiązywać od 25.5.2018 r.

Dnia 12.2.2018 r. projekt po zmianach został skierowany do Komitetu ds. Europejskich.

Rewolucyjne zmiany w Kodeksie pracy

Z doniesień medialnych wynika, że Komisja Kodyfikacyjna zbliża się ku końcowi prac nad zmianami do Kodeksu pracy. Mówi się, że Komisja zakończy swoje prace 15.3.2018 r. tego roku i przedstawi ministerstwu projekt nowego Kodeksu. Już teraz docierają do nas jednak pierwsze informacje o prognozowanych zmianach.

Jakie będą główne założenia projektu? Wskazuje się, że jedno z głównych założeń to wprowadzenie 26 dni urlopu w roku dla wszystkich pracowników, niezależnie od stażu pracy. Zmiana ta byłaby szczególnie korzystna dla osób, którym okres wypracowany na umowie zlecenia lub o dzieło bądź okres prowadzenia własnej działalności nie wlicza się do stażu pracy. Zmiany mają też objąć kwestię terminu na wykorzystanie urlopu. Mówi się o konieczności jego wykorzystania do końca I kwartału kolejnego roku lub nawet do końca bieżącego roku.

Kolejną nowością jest także propozycja całkowitej likwidacji zatrudnienia na podstawie umów cywilnych. W ich miejsce ma pojawić się inna forma zatrudnienia nieetatowego, która jest odpowiednikiem kontraktu zero godzin w Wielkiej Brytanii. Jednakże pojawiają się głosy, że zrezygnowanie z umów cywilnych na rzecz pracy nieetatowej, dorywczej i sezonowej nie wypełni dobrze miejsca po zatrudnieniu cywilnoprawnym ze względu na swój wyjątkowy, a nie typowy charakter.

Sygnaliści pod ochroną

Zgodnie z definicją przedstawioną w projekcie ustawy o jawności życia publicznego sygnalistą będzie osoba fizyczna lub przedsiębiorca, których współpraca z wymiarem sprawiedliwości polegająca na zgłoszeniu informacji o możliwości popełnienia przestępstwa przez podmiot, z którym jest związana umową o pracę lub innym stosunkiem umownym, może niekorzystnie wpłynąć na jej sytuację życiową, zawodową lub materialną. A zatem sygnalistą będzie mógł zostać także pracownik. Status sygnalisty będzie nadawany przez prokuratora.

Informacje, które sygnalista zgłosi organom ścigania, będą musiały być wiarygodne i bezpośrednio dotyczyć podejrzenia popełnienia przestępstwa m.in. korupcji, płatnej protekcji, udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, oszustwa, prania brudnych pieniędzy.

Pracodawca nie będzie mógł rozwiązać z sygnalistą umowy o pracę, jak również zmienić warunków umowy o pracę na mniej korzystne niż dotychczasowe, w zakresie miejsca wykonywania pracy, czasu pracy oraz warunków wynagradzania, bez zgody prokuratora. Zgoda prokuratora będzie wymagana także przy zmianie innych niż umowa o pracę stosunkach umownych. Ochrona sygnalisty będzie trwać od momentu uzyskania statusu sygnalisty przez okres postępowania oraz dodatkowo przez rok od daty umorzenia postępowania albo zakończenia postępowania karnego wszczętego przeciwko sprawcy przestępstwa prawomocnym orzeczeniem.

W razie gdyby podmiot rozwiązał umowę z sygnalistą bez zgody prokuratora bądź zmienił jej warunki na mniej korzystne – sygnaliście przysługiwać będzie odszkodowanie.

Uchylenie statusu sygnalisty będzie następowało, jeżeli informacje, które organ otrzymał od sygnalisty, nie umożliwiły wszczęcia postępowania przygotowawczego. Uchylenie statusu będzie mogło nastąpić również w przypadku przedstawienia sygnaliście zarzutów popełnienia umyślnego przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego.

Projekt obecnie jest na etapie prac rządowych – 9.1.2018 r. został skierowany do Stałego Komitetu Rady Ministrów.

r.pr. Łukasz Chruściel, partner w kancelarii Raczkowski Paruch

r.pr. Sandra Szybak-Bizacka, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch