Projekt ustawy Prawo przedsiębiorców – prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania i uprawnienia organów władzy publicznej

Projekt ustawy Prawo przedsiębiorców reguluje podstawowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej na terenie RP. Wprowadza do polskiego systemu prawnego dyrektywę 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 12.12.2006 r. dotyczącą usług rynku wewnętrznego. Ustawa precyzuje prawa i obowiązki przedsiębiorców oraz zadania i uprawnienia organów władzy publicznej. Prawo przedsiębiorców w założeniu ma być filarem Konstytucji przedsiębiorczości. Założeniem projektu jest realizacja konstytucyjnej swobody działalności gospodarczej.

Najważniejsze zmiany

Podstawową zmianą wprowadzoną jest zmiana w podejściu do przedsiębiorców. W całej ustawie podkreślone jest domniemanie dobrej wiary przedsiębiorców. Ustawa wprost wskazuje, że Organ kieruje się zasadą zaufania do przedsiębiorcy zakładając, że działa uczciwie, zgodnie z prawem i dobrymi obyczajami. Wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść przedsiębiorcy. Dotyczy to zarówno stanu faktycznego sprawy, jak i interpretacji przepisów. Organy są zobowiązane dążyć do polubownego rozstrzyganie kwestii spornych.

Zasadą będzie, że przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania w wyjątkiem tych, których zabraniają przepisy prawa.

Organy mają budować zaufanie przedsiębiorców do Państwa poprzez tworzenie utrwalonych praktyk w podobnych stanach faktycznych i prawnych. Działanie organu mają opierać się na zasadach proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania podmiotów. Organy winny działać szybko i wnikliwie. Kontakt z Organami zostanie odformalizowany. Za zgodą przedsiębiorcy będzie można się kontaktować mailowo i telefonicznie, co nie wątpliwie przyspieszy postępowanie. Organy nie będą mogły odmówić przyjęcia wniosku niekompletnego, żądać innych dokumentów, niż wynikających z przepisów ani żądać dokumentów będących w ich posiadaniu lub do których mają dostęp na podstawie odrębnych przepisów.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Projekt wprowadza instytucję Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, którego rolą będzie obrona interesów małych i średnich przedsiębiorców. Szczególny zakres jego kompetencji będą określały odrębne przepisy.

Definicja działalności gospodarczej

Zmianie ulega również definicja działalności gospodarczej. W projekcie nie ma enumeratywnego katalogu. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu w sposób ciągły.

Działalność nierejestrowa

Projekt wprowadza działalność nierejestrową. Jest to działalność osoby fizycznej, z której przychód miesięczny nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia w żadnym miesiącu nie podlega rejestracji. Po przekroczeniu wskazanego przychodu działalność staje się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie. W ciągu 7 dni należy zarejestrować taką działalność w CEIDG. Działalność nierejestrowa jest wyłączona z definicji działalności gospodarczej, a co za tym idzie zwolniona z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Osoba fizyczna rozpoczynający działalność gospodarczą po raz pierwszy lub podejmującą ją po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia zostaną całkowicie zwolnieni z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego okres 6 miesięcy. Zwolnienie nie dotyczy osób, które wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy. Ze zwolnienia tego można dobrowolnie zrezygnować.

Dokonywanie płatności

Wprowadzony jest obowiązek dokonywania wszystkich płatności za pośrednictwem rachunku bankowego dla transakcji pomiędzy przedsiębiorcami oraz przy transakcjach powyżej 15.000 zł. Jest to znaczące obniżenie progu, który obecnie wynosi 15.000 euro.

Podstawową identyfikację przedsiębiorcy będzie stanowił numer NIP. Przedsiębiorca ma obowiązek umieszczać NIP w oświadczeniach w obrocie prawnym i gospodarczym.

Zawieszenie działalności gospodarczej

Wprowadzenie możliwości zawieszenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników, a także zatrudniającego wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie wychowawczy lub rodzicielskim. Podmioty wpisane do CEIDG mogą zawiesić działalność na czas określony lub nieokreślony, nie krótszy niż 30 dni. Podmioty wpisane do KRS mogą zawiesić działalność na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Zarówno zawieszenie, jak i wznowienie działalności następuje na wniosek przedsiębiorcy.

Ministrowie z urzędu lub na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców będą wydawali objaśnienia prawne dotyczące przepisów regulujących prowadzenie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca będzie miał możliwość występowania o interpretację indywidualną przepisów dotyczących danin publicznych lub składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne. Przedsiębiorca nie jest nią związany, jednak nie może ponosić negatywnych konsekwencji finansowych, jeżeli zastosował się do otrzymanej interpretacji. Wprowadzone będzie również rozwiązanie, że Organ nie będzie mógł bez uzasadnienia odstąpić od stosowanej linii interpretacyjnej.

Ograniczenia kontroli przedsiębiorców

Projekt zakłada ograniczenia w prowadzeniu kontroli przedsiębiorców. Organ zawiadamia przedsiębiorcę nie później niż 7 dni i nie wcześniej niż 30 dni przed planowanym terminem kontroli. Po przekroczeniu 30 dni Organ musi zawiadomić ponownie. Zasadą jest prowadzenie jednej kontroli na raz.

Podsumowując, Prawo Przedsiębiorców wskazuje pozytywny kierunek zmian dla przedsiębiorców. Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy ma szanse wpłynąć pozytywnie na poziom zaufania społecznego. Wprowadzenie działalności nierejestrowej pozwoli wyjść z szarej strefy osobom zajmującym się drobnym handlem i usługami. „Ulga na start” stanowi duże ułatwienie dla osób rozpoczynających działalność. Duże znaczenie dla bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej będzie miała reguła nie odstępowania od utrwalonej praktyki przez Organ, a także wiążące objaśnienia prawne. W sytuacji niestabilnego systemu prawa regulacje takie stanowią duże ułatwienie.