Projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione

Projekt systematyzuje i grupuje w jednym akcie prawnym kwestie związane nie tylko z zasadami odpowiedzialności i karami za naruszenia, ale także reguluje zasady postępowania w sprawie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych będącej przedmiotem projektowanej ustawy. Przewidziano podział ustawy na rozdziały regulujące poszczególne zagadnienia.

1. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyn zabroniony

Podmiot zbiorowy będzie odpowiadał za czyn zabroniony, którego znamiona zostały wyczerpane przez działanie lub zaniechanie pozostające bezpośrednio w związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością. Warunkiem tej odpowiedzialności będzie wyczerpanie znamion czynu zabronionego wskutek:

2. Odpowiedzialność finansowa i odszkodowawcza podmiotu zbiorowego

W razie popełnienia czynu zabronionego, za który podmiot zbiorowy nie ponosi odpowiedzialności, o której mowa w powyższym rozdziale, a z którego zostanie osiągnięta przez ten podmiot, chociażby pośrednio, korzyść majątkowa o wartości przekraczającej 500 000 zł, sąd będzie mógł orzec przepadek składników lub praw majątkowych podmiotu zbiorowego w całości lub w części albo ich równowartości, jeżeli podmiot zbiorowy w całości lub w znacznej części służył lub był przeznaczony do popełnienia tego czynu zabronionego lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści.

3. Odpowiedzialność podmiotu zbiorowego związana z działaniami wobec osób sygnalizujących nieprawidłowości

Organy podmiotu zbiorowego, a w szczególności jego wyznaczony organ nadzorujący przestrzeganie zasad i przepisów regulujących działalność podmiotu, lub osoby sprawujące nadzór wewnętrzny podejmują czynności, w ramach przysługujących im uprawnień, mające na celu wyjaśnienie zgłaszanych przez pracownika podmiotu zbiorowego, członka organu, osobę działającą w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego na podstawie czynności prawnej informacji świadczących o:

4. Kary i środki orzekane wobec podmiotów zbiorowych

Stwierdzając odpowiedzialność podmiotu zbiorowego za czyn zabroniony, sąd orzeknie wobec tego podmiotu karę albo jeden lub więcej środków karnych. Karami będą: kara pieniężna oraz rozwiązanie podmiotu zbiorowego. Natomiast orzekane środki wymieniono w art. 16 projektu ustawy i obejmują one m.in. przepadek mienia lub korzyści majątkowych albo ich równowartości, zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju, zakaz korzystania z dotacji lub innej pomocy publicznej, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa równowartości wsparcia finansowego środkami publicznymi, otrzymanego od chwili popełnienia czynu zabronionego do chwili wydania orzeczenia w sprawie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego, podanie wyroku do publicznej wiadomości, obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, nawiązka (zasadniczo w wysokości do 5 000 000 zł), a także stałe albo czasowe zamknięcie oddziału podmiotu zbiorowego. Jest to szerszy katalog, niż obowiązujący obecnie.

5. Połączenie, podział lub przekształcenie podmiotu zbiorowego

Zgodnie z projektem, w przypadku:

6. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podmioty zbiorowego

W rozdziale 7 projektu wprowadzono przepisy dotyczące: zasad ogólnych takiego postępowania, jego przebiegu, postępowania w sprawie odpowiedzialności finansowej i odszkodowawczej podmiotu zbiorowego, stron, przedstawicieli i obrońcy, zarządu przymusowego, środków zapobiegawczych, zabezpieczeń majątkowych, a także zaniechania ukarania podmiotu zbiorowego i dobrowolnego poddanie się odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy.

Przepisy tego rozdziału rozszerzają i systematyzują obowiązujące obecnie zasady.