Ustawa ma zastąpić dotychczasową ustawę o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej, która zdaniem wnioskodawcy zawiera archaiczne i nieprzystające do obecnych potrzeb Sił Zbrojnych regulacje. Ponadto jej celem jest skodyfikowanie znajdujących się w różnych ustawach przepisów prawa wojskowego (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12353254/katalog/12829039#12829039).

Projekt ustawy zawiera także przepisy dotyczące prawa własności nieruchomości, które przewidują świadczenia rzeczowe w czasie pokoju. Zgodnie z nimi na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa.

Świadczenia rzeczowe mogą być wykorzystywane na potrzeby obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych, likwidacji ich skutków oraz zarządzania kryzysowego. Przedmiotem świadczeń rzeczowych nie mogą być m. in. biblioteki, muzea, archiwa i zabytki, świątynie, domy modlitwy oraz pomieszczenia kościołów, parki narodowe i rezerwaty przyrody. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) wydaje decyzję administracyjną o przeznaczeniu nieruchomości lub rzeczy ruchomej na cele świadczeń rzeczowych, w tym planowanych do wykonania w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, na wniosek organów i kierowników jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych.

Posiadacze nieruchomości i rzeczy ruchomych, wobec których wydano ostateczną decyzję o przeznaczeniu tych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele świadczeń rzeczowych, są obowiązani informować wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) o rozporządzeniu tą nieruchomością lub rzeczą ruchomą.

Podobnie organy administracji rządowej, organy samorządu terytorialnego, przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne, organizacje społeczne oraz osoby fizyczne mogą być w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny zobowiązani do wykonania świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do używania przez Siły Zbrojne lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania na potrzeby obrony państwa. Obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych nakłada wójt lub burmistrz (prezydent miasta) na podstawie doraźnie zgłoszonych wniosków przez organy i kierowników jednostek organizacyjnych, Sił Zbrojnych, a także dowódców jednostek wojskowych. Decyzji o nałożeniu obowiązku świadczenia nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności w terminie w niej określonym.

Terenowe organy administracji rządowej, instytucje państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne mogą być zobowiązane do odpłatnego: dostosowania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych do potrzeb obrony Państwa, w sposób niezmieniający ich właściwości i przeznaczenia; przystosowania budowanych (przebudowywanych i rozbudowywanych) obiektów budowlanych oraz wytwarzanych rzeczy ruchomych do potrzeb obrony Państwa, w sposób niezmieniający ich właściwości i przeznaczenia.

Ewidencję dotyczącą świadczeń ma prowadzić w systemie teleinformatycznym Minister Obrony Narodowej przy pomocy Szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji i dotyczy ona w zakresie nieruchomości takich danych jak:

  • rodzaj nieruchomości;
  • położenie nieruchomości oraz jej adres;
  • powierzchnia oraz występująca na niej zabudowa;
  • termin wykonania świadczenia;
  • przeznaczenie i sposób użytkowania nieruchomości;
  • nazwa świadczeniobiorcy.  

Projekt miałby wejść w życie 1.7.2022 r.