Projekt ten, jak już sama nazwa wskazuje, przewiduje powołanie do życia tzw. kooperatyw mieszkaniowych. Kooperatywa mieszkaniowa w założeniu projektodawców ma być formą zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych grupy osób fizycznych. Z uzasadnienia projektu wynika, że celem kooperatywy ma być prowadzenie procesu inwestycyjnego przez grupę przyszłych mieszkańców. Działalność taka może być zainicjowana i prowadzona na podstawie tzw. umowy kooperatywy mieszkaniowej albo umowy spółki cywilnej. Z podanego projektu wynika m.in., że umową kooperatywy można zawrzeć między co najmniej trzema stronami, a tymi stronami mogą być tylko osoby fizyczne. 

Z podanych przez projektodawców motywów wynika również, że kooperatywa ma być jedynie stosunkiem prawnym obligacyjnym, a nie organizacją członków. W konsekwencji nie będzie ona posiadać osobowości prawnej, czy zdolności prawnej.

Kluczową kwestią dla istoty ww. kooperatywy jest dysponowanie przez członków prawem do nieruchomości pod zabudową mieszkaniową. I właśnie projektodawcy w tym zakresie przewidzieli pewne możliwości w działalności gmin. W art. 11 projektu przewidziano zapisy, w myśl których w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych rada gminy może podjąć uchwałę o zbyciu nieruchomości należącej do gminnego zasobu nieruchomości w trybie ograniczonym do członków kooperatyw mieszkaniowych na podstawie umów określających zasady współdziałania członków kooperatywy mieszkaniowej oraz do spółdzielni mieszkaniowych. Owo zbycie ma nastąpić w trybie przetargu ograniczonego.

Z kolei w dalszych regulacjach projektu przewidziano dla rady gminy możliwości wyrażenia zgody na różne formy rozliczeń związanych z ww. nieruchomościami, tj.:

  1) zaliczenie na poczet ceny nieruchomości:  

– ceny lokalu mieszkalnego lub budynku przeznaczonych do sprzedaży gminie albo 

– należności z tytułu najmu gminie ww. lokali/budynku,

  2) rozłożenie na raty ceny nieruchomości,

  3) umorzenie niezapłaconej części ceny nieruchomości jako bonifikatę.

W związku z ww. zapisami w uchwale mają być też określone m.in. zasady odkupu nieruchomości przez gminę.

Z przywołanych zapisów wnioskować więc należy, że korzyści z wprowadzenia tych zmian mogą być obopólne. Z jednej bowiem strony korzyścią jest dla członków kooperatywy nabycie nieruchomości od gminy na preferencyjnych warunkach z różnymi formami wsparcia  w postaci bonifikaty, czy rozłożenia na raty. Z drugiej zaś strony przez takie działanie gmina może wzmocnić wykonywanie zadania związanego z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych w tych sferach, w których jest ustawowo zobligowana do zapewnienia lokali dla uprawnionych grup osób, bowiem możliwe będzie wykonanie odkupu nieruchomości przez gminę.

Zachętą dla gmin do udzielania wsparcia w formie bonifikaty mogą być zapisy przewidujące dla tych gmin możliwość uzyskania grantu na przedsięwzięcia infrastrukturalne, które jest udzielany w oparciu o przepisy FinWspLokBezdU. Ma to stanowić dodatkową zachętę dla gmin do wspierania oddolnych inicjatyw mieszkaniowych.

Podsumowując, dużą zaletą projektowanych zmian jest ich elastyczność, co pozwoli dopasować potrzeby danej gminy do określonej sytuacji m.in. na rynku lokali komunalnych, a w konsekwencji być może umożliwi racjonalniejsze wydatkowanie środków budżetowych na te cele.