Wypadek przy pracy – obowiązki pracodawcy

W art. 3 ust. 1 WypadkiU podano definicję wypadku przy pracy. Jest to zdarzenie:

  • nagłe,
  • wywołane przyczyną zewnętrzną,
  • powodujące uraz lub śmierć,
  • które nastąpiło w związku z pracą.

Pracodawca, który ponosi w zakładzie pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników:

  • przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
  • przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Jednym ze szczególnych zobowiązań w tym zakresie jest zapewnienie rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy, uwzględniając:

  • zagadnienia techniczne,
  • organizację pracy,
  • warunki pracy,
  • stosunki społeczne oraz
  • wpływ czynników środowiska pracy.

Zgodnie z art. 234 § 1 KP, w razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca:

  • musi podjąć niezbędne działania eliminujące lub przynajmniej ograniczające zagrożenie oraz
  • zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

W następnej kolejności pracodawca jest zobowiązany ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku.

Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy, ma również określone obowiązki dotyczące dokumentowania wypadków przy pracy, w tym sporządzania protokołu powypadkowego oraz wypełnienia statystycznej karty wypadku.

Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową pracodawca przechowuje przez 10 lat.

 

Uzasadnienie konieczności zmiany w statystycznej karcie wypadku

Zgodnie z art. 237 § 3 KP minister właściwy ds. pracy określa w drodze rozporządzenia wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, uwzględniając w nim wszystkie niezbędne dane dotyczące:

  • pracodawcy,
  • poszkodowanego w wypadku pracownika,
  • samego wypadku przy pracy, w tym także jego skutków, oraz
  • sposobu i terminu sporządzania i przekazywania statystycznej karty wypadku do właściwego urzędu statystycznego.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt nowego rozporządzenia w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy. W związku z tym przestaną obowiązywać obecne przepisy StatKartWypR.

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, powodami wydania nowego rozporządzenia są:

  • Powód 1. Dostosowanie do prawa europejskiego

Zasadniczym powodem wprowadzenia zmian w statystycznej karcie wypadku jest konieczność dostosowania przepisów krajowych do obowiązujących norm statystycznych, zawartych w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 349/2011 z 11.4.2011 r. w sprawie wykonania, w odniesieniu do statystyk dotyczących wypadków przy pracy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.Urz. UE L z 2011 r. Nr 97, s. 3).

  • Powód 2. Ujednolicenie zbieranych danych o wypadkach przy pracy

Zachodzi także potrzeba ujednolicenia zbieranych na terenie Europy danych dotyczących wypadków przy pracy z normami Europejskiej Statystyki w Zakresie Wypadków przy Pracy (European Statistics on Accidents at Work (ESAW). Przypomnijmy, że system ESAW został przygotowany specjalnie do rejestrowania danych dotyczących wypadków przy pracy, jest on prowadzony w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej i koordynowany przez Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat). Zasadą jest, że kraje członkowskie przekazują do Eurostatu dane o wypadkach przy pracy w ramach metodyki ESAW. Polska musi więc całkowicie dostosować statystyki dotyczące wypadków przy pracy do wytycznych zapisanych w ESAW. Umożliwi to porównywanie danych o wypadkach przy pracy w skali całej Unii Europejskiej co z kolei ułatwi późniejszą analizę tych danych.

 

Jakie zmiany nastąpią w statystycznej karcie wypadku

Zgodnie z przedstawionym projektem nowe rozporządzenie w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy będzie określało:

  • nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy,
  • sposób i terminy jej sporządzania oraz
  • zasady i termin przekazywania tego dokumentu do właściwego urzędu statystycznego.

Przypominamy, że statystyczną kartę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, w którym stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy (w przypadku pracownika) lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy, albo na podstawie karty wypadku (w przypadku osób niebędących pracownikami np. zleceniobiorców) sporządzonej według wzoru podanego w załączniku do WypPrzyPracR, jeśli stwierdzono, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.

Ważne

Załącznik 1 do WypPrzyPracR będzie stanowił nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy o symbolu ZKW. Statystyczną kartę będzie się sporządzać według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które zostaną określone w załączniku 2 do rozporządzenia.

 

W celu dstosowania statystycznej karty wypadku do potrzeb Głównego Urzędu Statystycznego zmianie ulegnie pozycja 06 karty – Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie (w latach). Wynika to z dość często występującego problemu przy wypełnianiu dokumentu, gdzie staż pracy podawany jest błędnie, tzn. od początku kariery zawodowej poszkodowanego, a nie (jak być powinno) na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie, w którym doszło do wypadku. W związku z pandemią i pojawieniem się nowego sposobu wykonywania obowiązków zawodowych – pracy zdalnej, na potrzeby statystyki w załączniku 1 wprowadzona zostanie dodatkowa informacja o wykonywaniu przez poszkodowanego pracy w formie zdalnej.

Ważne

Zmiany w załączniku 2 do rozporządzenia – Objaśnienia, klasyfikacje i oznaczenia kodowe do wypełnienia statystycznej karty wypadku ZKW będą miały charakter wyłącznie techniczny, co wynika z potrzeby dostosowania oznaczeń kodowych do wytycznych zawartych w metodyce ESAW. Ponadto dokonane zostaną zmiany redakcyjne, np. zmiana odniesień do tytułów aktów wykonawczych na odesłania do delegacji ustawowych, tak aby zmieniające się przepisy nie wpływały na czytelność rozporządzenia.

 

Zgodnie z założeniami projektu rozporządzenia wypełnioną statystyczną kartę wypadku przy pracy, z wyjątkiem jej części II, uzupełniającej, pracodawca będzie przekazywał w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym:

  • został zatwierdzony protokół powypadkowy, lub
  • sporządzono kartę wypadku.

Wypełnioną część II pracodawca przekazywać będzie nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku (czyli tak jak dotychczas). Statystyczna karta wypadku przekazywana będzie w postaci elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników będzie mógł przekazać oryginał statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku po przesłaniu uzasadnionej informacji o wyborze tej formy.