Zgodnie z art. 106 ustawy z dnia 11.9.2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2020) pierwsza polityka zakupowa powinna zostać uchwalona do 31.12.2021 r.  

Wykonanie powyższego jest niezmiernie istotne, ponieważ zamawiający będący centralnym organem administracji rządowej zostały zobowiązane w art. 22 PrZamPubl do sporządzania strategii zarządzania dla poszczególnych kategorii zakupowych, zgodnych z Polityką zakupową państwa. Strategie zakupowe mają być zatem, w przypadku wspomnianych organów, instrumentami służącymi wykonaniu priorytetów wyznaczonych przez Politykę zakupową państwa. Wytyczne dotyczące stworzenia strategii zakupowych stanowią jeden z załączników do Polityki zakupowej państwa. Wynika z nich miedzy innymi, że zamawiający powinni podjąć próbę zdiagnozowania i podziału zakupów według schematu, wzorowanego na modelu macierzy, opracowanej przez dr Petera Kraljica. Różnica polega jednak na tym, że na osi pionowej, w przypadku zamówień publicznych, nie jest zaznaczony wpływ na wynik finansowy, ale możliwość realizowania ustawowych celów, jakie są nałożone na zamawiającego będącego organem administracji rządowej. Zgodnie z tym modelem macierzy całość zamówień należy podzielić na cztery grupy tj. produkty standardowe, zakupy dźwignie, zakupy strategiczne i zakupy tzw. wąskie gardła. 

Podkreśla się, że już na etapie planowania konieczne jest rozeznanie w tym, które zakupy mają jaki status dla zamawiającego. Duża rola i odpowiedzialność spoczywa w tym zakresie zatem na komórkach merytorycznych, które diagnozują potrzebę zakupową i to na ich barkach spoczywa takie opisanie przedmiotu zamówienia, aby otrzymany produkt spełniał tą potrzebę. Jak wskazuje się w Wytycznych, mówiąc o strategii zakupowej, na pierwszy plan musi wysunąć się współpraca pomiędzy poszczególnymi komórkami zamawiającego, tj. pomiędzy komórkami merytorycznymi, które zgłaszają potrzebę dokonania zakupu na określoną dostawę, usługę bądź robotę budowlaną i dokonują opisu przedmiotu zamówienia, a komórką ds. zamówień publicznych, która odpowiedzialna jest za to, aby cały proces zakupowy dokonał się zgodnie z obowiązującymi przepisami. Komórki te muszą być otwarte na współpracę ponieważ tak naprawdę są na nią skazane. 

Realizacja Polityki zakupowej państwa będzie podlegać stałemu monitorowaniu przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Minister, we współpracy z Prezesem UZP oraz pozostałymi organami realizującymi nadzór nad zamawiającymi z sektora administracji rządowej będzie monitorował realizacje wszystkich programów w ramach każdego z priorytetów omówionych w Polityce zakupowej państwa.  

Podkreślić należy, że obok wskazania priorytetów polityki zakupowej państwa projekt wskazuje i upowszechnia najlepsze instrumenty oraz narzędzia służące osiągnięciu postawionych w niej celów (np. wspólne zakupy, umowy ramowe, rachunek kosztów cyklu życia). Instrumenty te oraz narzędzia dedykowane są zamawiającym. Ujęto w nim również programy działań adresowane do właściwych podmiotów publicznych, które obejmują zestaw działań służących osiągnięciu pożądanych zmian w zakresie zamówień publicznych. Założeniem projektu jest bowiem nie tylko zdefiniowanie pożądanych celów i kierunków zmian w zakresie zamówień publicznych, ale także wskazanie optymalnego sposobu ich realizacji.  

Podjęte zostaną ponadto działania wpierające udział przedsiębiorców, w tym MŚP, w zamówieniach udzielanych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz przez organizacje międzynarodowe. Wzrost liczby zamówień innowacyjnych oraz zrównoważonych, w ramach realizacji jednego z dwóch pozostałych priorytetów Polityki, będzie również odgrywał znaczącą rolę w zwiększaniu zainteresowania rynkiem przez MŚP. W ramach realizacji tego priorytetu wdrożone zostaną programy realizacji dotyczące przede wszystkim zmiany podejścia zamawiających do udziału MŚP w procesie zakupowym, wsparcia merytorycznego MŚP, wsparcia w nawiązywaniu współpracy w formie konsorcjum, wprowadzenia mechanizmu certyfikacji wykonawców zamówień, standaryzacji dokumentów zamówienia. 

Jednym z kluczowych celów polityki zakupowej państwa jest wzrost liczby zamówień uwzględniających aspekty innowacyjne, środowiskowe, społeczne. Podkreśla się bowiem, że zamówienia publiczne powinny stanowić również ważny instrument realizacji celów państwa w zakresie polityki społecznej, w tym integracji zawodowej oraz społecznej osób z grup społecznie marginalizowanych. Stosowanie aspektów społecznych w zamówieniach publicznych do przejaw dążenia do zaspokajania potrzeb zakupowych instytucji publicznych z jednoczesnym uwzględnieniem uwarunkowań społecznych. Obserwacja rynku zamówień publicznych wskazuje na konieczność kontynuowania działań ukierunkowanych na zachęcenie zamawiających do szerszego wykorzystywania aspektów społecznych. Pomocne mogę być także, stanowiące jeden z załączników do Polityki zakupowej państwa, dobre praktyki – przykładowe warunki dostępności wraz z przykładowymi zapisami możliwymi do wykorzystania przez zamawiających.