Progi ustawowe

W nowej ZamPublU zmianie ulega tzw. próg bagatelności, czyli kwota poniżej której zamawiający nie ma obowiązku stosowania ZamPublU, z obecnej kwoty 30 000 euro na 130 000 zł. Zasadniczo nie jest to znacząca różnica, a jedynie wyrażenie progu w złotych polskich zamiast w euro, czyli uniezależnienie od kursu euro. Ma to na celu przede wszystkim zwolnienie zamawiających z konieczności przeliczania kwot szacowanych i wyrażonych w złotych na euro po to, aby sprawdzić czy zachodzi obowiązek stosowania przepisów ZamPublU czy też nie.

W przypadku zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż wyrażona w złotych kwota 130 000 zł netto, ale nie mniejszej niż 50 000 zł netto, ustawa będzie miała zastosowanie, ale wyłącznie w zakresie zamieszczania ogłoszeń o zamówieniu oraz sprawozdań o udzielonych zamówieniach publicznych.

Ponadto planuje się podnieść progi stosowania ZamPublU dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa jednolicie do progów unijnych. Obecnie progi unijne mają zastosowanie tylko do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa na dostawy lub usługi, natomiast roboty budowlane poniżej tych progów podlegają reżimowi ustawowemu.

Zamówienia o wartości mniejszej od progów unijnych

W nowej ustawie proponuje się wyodrębnienie oraz znaczące uproszczenie i uelastycznienie procedury udzielania zamówień „klasycznych” o wartości mniejszej od progów unijnych poprzez odejście od stosowania trybów właściwych dla zamówień od progów unijnych i zwiększenie autonomii zamawiającego w kształtowaniu procedury wyłonienia wykonawcy. Różnicuje się m.in. wymagania w zakresie terminów, trybów udzielania, upubliczniania ogłoszenia o zamówieniu (bezpłatne ogłoszenie w BZP), wymogu zabezpieczenia należytego wykonania umowy, składania wadium, czy fakultatywności w zakresie żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków.

Nowy tryb udzielania zamówień

W przypadku zamówień klasycznych o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający publiczny będzie udzielał zamówienia w nowym trybie, tj. trybie podstawowym, określonym w przepisach rozdziału 4 oddziału 1. Zamawiający będzie mógł również udzielić zamówienia w trybie partnerstwa innowacyjnego w przypadku zapotrzebowania na innowacyjny produkt, usługę lub roboty budowlane, jeżeli nie są one dostępne na rynku, określonym w rozdziale 4 oddziale 2, ale wzorowanym na przepisach właściwych dla zamówień klasycznych powyżej progów unijnych. Zamawiający nadal będzie mógł w szczególnych przypadkach udzielić zamówienia w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki, wzorowanych na dotychczasowych regulacjach.

Trzy warianty postępowań

Z projektowanych przepisów wynika, że zamawiający w ramach trybu podstawowego będzie miał do wyboru trzy warianty postępowań:

  1. wariant analogiczny do trybu przetargu nieograniczonego (tryb podstawowy bez negocjacji) – jeżeli specyfika przedmiotu zamówienia oraz potrzeby zamawiającego umożliwiają opisanie w wystarczająco precyzyjny sposób warunków zamówienia na etapie wszczęcia postępowania, a zamawiający nie przewiduje możliwości negocjacji ofert;
  2. wariant z możliwością negocjacji ofert w celu ich ulepszenia, o ile zamawiający przewidział taką możliwość na etapie wszczęcia postępowania (tryb podstawowy z możliwością negocjacji)– negocjacje treści ofert nie mogą jednak prowadzić do zmiany treści SWZ oraz dotyczą wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert;
  3. wariant z obowiązkowymi negocjacjami ofert w celu ich ulepszenia (tryb podstawowy z negocjacjami) – negocjacje nie mogą jednak prowadzić do zmiany minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji zamówienia określonych w opisie potrzeb i wymagań oraz mogą dotyczyć wszystkich warunków zamówienia, w celu podniesienia jego efektywności.

Ogłoszenia w postępowaniach od progów unijnych

W postępowaniach dotyczących zamówień o wartości od progów unijnych dotychczas zamawiający będzie przekazywał – jak obecnie – ogłoszenia wyłącznie zgodnie z formatem i procedurami elektronicznego przesyłania ogłoszeń, ustanowionymi przez Komisję Europejską. Wprowadza się jednocześnie wymóg udostępniania przez zamawiającego takich ogłoszeń na stronie internetowej prowadzonego postępowania, a nie jak obecnie – w miejscu publicznie dostępnym w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej. Zamawiający będzie mógł dodatkowo udostępnić ogłoszenie w innym miejscu, niż na stronie internetowej prowadzonego postępowania. Co ciekawe, zamawiający będzie udostępniał (a nie zamieszczał) treść publikowanego ogłoszenia, wskazując przykładowo jego link lub załączając treść ogłoszenia.

Ponadto przewiduje się regulację wskazującą na ograniczenia co do zakresu dopuszczalnych zmian treści ogłoszenia o zamówieniu, zgodnie z którą „w przypadku gdy zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu istotnie zmieniają charakter zamówienia w porównaniu z pierwotnie określonym, w szczególności znacznie zmieniają zakres zamówienia, zamawiający unieważnia postępowania na podstawie art. 256”. Za niedopuszczalną zmianę będzie zatem uznane w szczególności zwiększenie zakresu zamówienia, np. dodanie części zamówienia (tzw. pakietu), zmiana rodzaju zamówienia (np. z dostawy na usługi), zmiana charakteru zamówienia (np. z leasingu na sprzedaż). W takich przypadkach nie będzie możliwe dokonanie zmian i przedłużenie terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a w przypadku trybu przetargu nieograniczonego przed upływem terminu składania ofert. Zamawiający będzie mógł jednak unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, a następnie wszcząć nowe.

Fakultatywność żądania wadium i nowe zasady jego zwrotu

W projekcie ustawy została przewidziana zasada fakultatywności wadium, mająca zastosowanie do wszystkich postępowań prowadzonych w oparciu o przepisy ustawy. Doprecyzowuje się kwestie zwrotu wadium. Otóż, na zamawiającego został nałożony obowiązek zwrotu wadium wykonawcy (bez jego wniosku) niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 od momentu wystąpienia jednej ze wskazanych ustawą okoliczności, tj. upływu terminu związania ofertą, zawarcia umowy bądź unieważnienia postępowania. Natomiast na wniosek wykonawcy zamawiający zwraca wadium także niezwłocznie i nie później niż w terminie 7 dni , jeżeli ten wycofał ofertę przed upływem terminu składania ofert, jego oferta została odrzucona, czy też gdy wykonawca zwróci się z takim wnioskiem po wyborze oferty najkorzystniejszej (przy czym nie dotyczy to wykonawcy którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza) albo po unieważnieniu postępowania, w sytuacji, gdy nie zostało rozstrzygnięte odwołanie na czynność unieważnienia postępowania albo nie upłynął termin na wniesienie takiego odwołania.

Wystąpienie wykonawcy z wnioskiem o zwrot wadium w wymienionych sytuacjach będzie równoznaczne z deklaracją braku zainteresowania dalszym udziałem w postępowaniu.

Uregulowano ponadto sposób zwrotu wadium wniesionego w innej formie niż w pieniądzu. Jeżeli wadium zostanie wniesione w formie gwarancji lub poręczenia, zamawiający zwraca wadium poprzez złożenie gwarantowi lub poręczycielowi oświadczenie o zwolnieniu wadium. Charakter prawny oświadczenia o zwolnieniu wadium będzie zależał od indywidualnego ukształtowania treści stosunku gwarancji lub poręczenia.

Obligatoryjna klauzula dotycząca zmiany wysokości wynagrodzenia

W projekcie zostały wskazane obligatoryjne elementy, z jakich ma się składać postanowienie waloryzacyjne, a mianowicie ma to być:

  1. poziom zmiany cen materiałów lub kosztów, uprawniających stronę do żądania zmiany wynagrodzenia, przy czym ustawa nie określa żadnego minimalnego progu w tym zakresie i możliwe jest waloryzowanie wynagrodzenia od nawet zerowego poziomu; postanowienie ma wskazać początkowy termin ustalenia zmiany wynagrodzenia, który będzie początkowym punktem odniesienia;
  2. sposób ustalenia zmiany wynagrodzenia z użyciem odesłania do wskaźnika zmiany cen materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego; sposób ten może zostać określony również przez wskazanie innej podstawy, w szczególności wykazu rodzajów materiałów lub kosztów;
  3. sposób określenia wpływu zmiany ceny na koszty wykonania zamówienia oraz okresów, w których może następować zmiana wynagrodzenia wykonawcy;
  4. maksymalna wartość zmiany wynagrodzenia, jaką dopuszcza zamawiający w efekcie zastosowania postanowienia.