Założenia programu
Program jest odpowiedzią na rosnące potrzeby społeczności szkolnych, które muszą sprostać wyzwaniom wynikającym z migracji, traum wojennych czy różnic kulturowych. Jego głównym celem jest stworzenie warunków sprzyjających budowaniu pozytywnych relacji rówieśniczych oraz rozwojowi kompetencji uczniów z doświadczeniem migracji i uchodźstwa.
W ramach „Przyjaznej szkoły” przewidziano 3 główne moduły wsparcia:
- pomoc asystenta,
- poprawę dobrostanu społeczności szkolnej oraz
- doskonalenie kadr systemu oświaty.
Łączna alokacja finansowa na ten cel to niemal 500 milionów złotych, z czego ponad 412 milionów pochodzi z funduszy europejskich.
Działania obejmują m.in. zatrudnianie asystentów dla uczniów z Ukrainy, organizację wsparcia psychologiczno-edukacyjnego, szkolenia dla nauczycieli oraz działania mające na celu integrację i wzmacnianie społeczności szkolnych. Wsparcie obejmie zarówno szkoły koordynowane przez wojewodów, jak i placówki prowadzone przez ministerstwa.
Komu przysługuje wsparcie i zasady przyznawania
Program „Przyjazna szkoła” jest realizowany na podstawie rozporządzenia RM z 11.7.2025 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania wsparcia w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży objętych Rządowym programem wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży „Przyjazna szkoła” w latach 2025-2027 (Dz.U. z 2025 r. poz. 946) oraz uchwały RM nr 60 również z 11.7.2025 r. w sprawie Rządowego programu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży „Przyjazna szkoła” w latach 2025–2027 (M.P. 2025 poz. 648).
Szkoły, które chcą skorzystać z pomocy, muszą spełniać warunek, iż w dniu rozpoczęcia wsparcia naukę pobiera co najmniej jedno dziecko z Ukrainy.
Organy prowadzące szkoły (np. gminy, powiaty) lub dyrektorzy szkół (jeśli szkoły prowadzi minister) składają wnioski:
- do wojewody (jednostki samorządu terytorialnego, osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego; osoby fizyczne),
- do ministra właściwego prowadzącego szkołę (np. minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w przypadku szkół artystycznych).
Czas: 14 dni roboczych od dnia ogłoszenia naboru.
Minister Edukacji publikuje na stronie internetowej MEN formularz wniosku, który zawiera dane dotyczące:
- liczby uczniów z doświadczeniem migracji/uchodźstwa,
- proponowaną liczbę asystentów i wymiar etatów,
- plan zatrudnienia oraz szacunkowe koszty.
Wojewoda lub minister prowadzący szkołę rozpatrzy wnioski w ciągu 14 dni roboczych od dnia zakończenia naboru wniosków. Jeśli zapotrzebowanie przewyższa limit środków, stosuje się kryteria rankingujące:
- w pierwszej kolejności brane są pod uwagę szkoły publiczne przed niepublicznymi,
- następnie znaczenie ma liczba uczniów i uczennic z Ukrainy w porównaniu do całkowitej ilości dzieci w danej szkole,
- dodatkowo brany jest pod uwagę również procentowy udział liczby uczniów z Ukrainy.
Lista zakwalifikowanych szkół zostanie opublikowana na stronie wojewody lub ministra prowadzącego szkołę. Wojewoda lub minister zawiera umowy z organami prowadzącymi szkoły zakwalifikowanymi do programu.
Terminy na składanie wniosków:
Rok 2025:
- minister informuje wojewodów o programie w ciągu 5 dni roboczych od wejścia w życie uchwały. MEN wystosowało pismo w dniu 24 lipca 2025 r.,
- wojewodowie ogłaszają nabór wniosków 14 dni roboczych od dnia poinformowania, maksymalny termin na ogłoszenie naboru do dnia 13 sierpnia 2025 r.
Rok 2026:
- nabór na rok 2026 musi być ogłoszony do 30 września 2025 r.,
- termin składania wniosków – 14 dni roboczych od ogłoszenia.
Rok 2027:
- nabór na rok 2027 musi być ogłoszony do 30 września 2026 r.
- termin składania wniosków – 14 dni roboczych od ogłoszenia.
To kompleksowe przedsięwzięcie ma na celu nie tylko wsparcie edukacyjne, ale również budowanie społeczności szkolnych opartych na zaufaniu, szacunku i bezpieczeństwie, co jest niezbędne dla skutecznej integracji i rozwoju młodych ludzi w trudnym czasie.
