W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1409 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 26.7.2021 r. w sprawie programu ochrony środowiska przed hałasem.

Zgodnie z art. 119a ust. 12 PrOchrŚrod, program ochrony środowiska przed hałasem sporządza się w formie pisemnej i składa się on z czterech części.

Po pierwsze, program składa się ze wstępu zawierającego informacje ogólne o tym programie.

We wstępie wskazuje się:

cel programu

właściwy organ

czyli organ zobowiązany do opracowania programu

podstawę prawną

czyli podstawę prawną opracowania programu i przepisy regulujące dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN, obowiązujące w dniu uchwalenia programu

informację o dokumentach

czyli informację o dokumentach stanowiących podstawę do opracowania programu wraz z podaniem organów i podmiotów, które je sporządziły

opis obszaru objętego programem zawierający:

  • identyfikację obszarów podlegających ochronie akustycznej
  • liczbę mieszkańców
  • identyfikację i charakterystykę źródeł hałasu
  • identyfikację i opis ograniczeń związanych z utworzonymi na tym obszarze obszarami ograniczonego użytkowania lub strefami przemysłowymi lub wyznaczonymi obszarami cichymi

Po drugie, w skład programu wchodzi uzasadnienie zakresu zagadnień objętych tym programem. 

W uzasadnieniu wskazuje się:

dane i wnioski wynikające ze sporządzonych strategicznych map hałasu, w tym:

  • wykaz terenów wymagających podjęcia działań ograniczających poziom hałasu w środowisku wraz ze wskazaniem liczby mieszkańców na tych terenach
  • identyfikację dominujących źródeł hałasu
  • identyfikację obszarów, które spełniają kryteria obszarów cichych
  • zestawienie propozycji działań przedstawionych na strategicznych mapach hałasu w zakresie ochrony przed hałasem, planowanych do realizacji w ciągu 5 lat, licząc od roku następującego po roku sporządzenia strategicznej mapy hałasu, oraz planowanych do realizacji w ciągu 6–10 lat, licząc od roku następującego po roku sporządzenia tej mapy

ocenę realizacji poprzedniego programu, w tym:

  • wykaz zrealizowanych działań w zakresie ochrony przed hałasem wskazanych w poprzednim programie
  • wykaz zrealizowanych działań w zakresie ochrony przed hałasem innych niż wskazane w poprzednim programie
  • wykaz niezrealizowanych działań w zakresie ochrony przed hałasem wskazanych w poprzednim programie wraz z przyczynami braku realizacji oraz oceną, czy powinny być zrealizowane w obecnym programie

analizy materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu, w tym:

  • polityki, strategii, planu lub programu, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 247 ze zm.; dalej: ŚrodInfU), oraz projektu, o którym mowa w art. 47 ust. 1 ŚrodInfU
  • obowiązujących wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska
  • przepisów prawa, w tym prawa miejscowego, mających wpływ na stan akustyczny środowiska
  • prawomocnych decyzji określających warunki korzystania ze środowiska, w których określono dopuszczalne poziomy hałasu, oraz innych dokumentów i materiałów sporządzonych dla potrzeb postępowań administracyjnych prowadzonych w stosunku do podmiotów korzystających ze środowiska, których działalność ma negatywny wpływ na stan akustyczny środowiska, przez uwzględnienie przedstawionych w tych dokumentach działań w zakresie ochrony przed hałasem jako wiążących dla realizacji programu – w odniesieniu do elementów programu, o których mowa w § 7 pkt 1–4 rozporządzenia
  • przepisów dotyczących emisji hałasu z instalacji i urządzeń, w tym pojazdów, mających negatywny wpływ na stan akustyczny środowiska
  • nowych, dostępnych technik i technologii w zakresie ograniczania hałasu
  • planowanych inwestycji ograniczających emisję hałasu oraz ograniczających rozprzestrzenianie się hałasu wynikających z przyjętych polityk, strategii, planów lub programów, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 i 3 ŚrodInfU, oraz projektów, o których mowa w art. 47 ust. 1 ŚrodInfU, oraz zmniejszających liczbę osób narażonych na ponadnormatywne oddziaływania przez indywidualną ochronę budynków

Po trzecie, program składa się z opisu działań w zakresie ograniczenia poziomu hałasu w środowisku, w tym harmonogramu ich realizacji, oraz obowiązków i ograniczeń wynikających z realizacji tego programu. 

W opisie działań w zakresie wskazuje się:

działania w zakresie ochrony przed hałasem planowane do podjęcia w ciągu 5 lat

licząc od roku uchwalenia programu, łącznie z wyznaczeniem obszarów cichych w aglomeracji i poza aglomeracją, wraz z określeniem podmiotu lub organu odpowiedzialnego za ich realizację

zakładane efekty działań

chodzi o zakładane efekty wymienionych wyżej działań obliczone na podstawie wskaźnika NHA,x

działania w zakresie ochrony przed hałasem planowane do realizacji w ciągu 6–10 lat

licząc od roku uchwalenia programu, a także identyfikację obszarów, które powinny zostać wyznaczone jako obszary ciche

harmonogram realizacji działań

chodzi tu o harmonogram realizacji poszczególnych działań w zakresie ochrony przed hałasem (planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, jak i planowanych do realizacji w ciągu 6–10 lat)

opis obowiązków z programu

chodzi o opis obowiązków wynikających z programu dotyczących podmiotów lub organów odpowiedzialnych za realizację działań ochrony przed hałasem (planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, jak i planowanych do realizacji w ciągu 6–10 lat) oraz ograniczeń wynikających z realizacji programu

zestawienie szacunkowych kosztów realizacji programu

w tym szacunkowych kosztów realizacji poszczególnych działań ochrony przed hałasem planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, o ile są możliwe do oszacowania, i źródeł finansowania

opis sposobu monitorowania realizacji programu

W programie w przypadku:

  • miast o liczbie mieszkańców większej niż 100.000 zakładane efekty działań ochrony przed hałasem planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, oblicza się w odniesieniu do każdego źródła hałasu oddzielnie, z wyodrębnieniem głównych dróg, głównych linii kolejowych i głównych lotnisk położonych w granicach tych miast;
  • głównych dróg, głównych linii kolejowych i głównych lotnisk położonych poza granicami miast o liczbie mieszkańców większej niż 100.000 zakładane efekty wymienionych wyżej działań ochrony przed hałasem, oblicza się w odniesieniu do każdego źródła hałasu oddzielnie, w podziale na powiaty.

Po czwarte, program składa się ze streszczenia tego programu sporządzonego w języku niespecjalistycznym, w którym wskazuje się: 

  • podstawę prawną programu, cel programu i obszar objęty programem;
  • ogólne informacje o działaniach ochrony przed hałasem (planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, jak i planowanych do realizacji w ciągu 6–10 lat);
  • harmonogram realizacji poszczególnych działań wymienionych wyżej.

Harmonogram realizacji poszczególnych działań ochrony przed hałasem (planowanych do podjęcia w ciągu 5 lat, jak i planowanych do realizacji w ciągu 6–10 lat):

  • w przypadku miast o liczbie mieszkańców większej niż 100.000 określa się oddzielnie dla wszystkich dróg, wszystkich linii kolejowych i wszystkich lotnisk położonych w granicach tych miast;
  • dla terenów położonych poza granicami miast powyżej 100.000 określa się oddzielnie dla głównych dróg, głównych linii kolejowych i głównych lotnisk;
  • określa się na terenach z przekroczeniami dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem długookresowym, w oparciu o wzór określony w § 6 ust. 3 rozporządzenia.
Ważne

W programie zamieszcza się wymienione wyżej informacje w podziale na:

  • miasta,
  • główne drogi położone poza granicami miast,
  • główne linie kolejowe położone poza granicami miast,
  • główne lotniska położone poza granicami miast

– o liczbie mieszkańców większej niż 100.000.

Rozporządzenie poprzedzało rozporządzenie Ministra Środowiska z 14.10.2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. z 2002 r. poz. 1498), które utraci moc 18.8.2021 r. Dla porównania w poprzednim programie określano i oceniano:

  1) powstającą emisję hałasu w związku z eksploatacją: instalacji, zakładów, urządzeń, a także dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów;

  2) powstający hałas w środowisku w związku z eksploatacją źródeł hałasu, o których mowa w pkt 1, przed i po realizacji zadań programu, z uwzględnieniem liczby mieszkańców na terenie objętym programem;

  3) efektywności ekologicznej i ekonomicznej zadań programu we wzajemnym ich powiązaniu.

Natomiast harmonogram realizacji poszczególnych zadań w poprzednim programie ustalano, uwzględniając:

  • przekroczenie progowego poziomu hałasu dla terenów zagrożonych hałasem;
  • przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach przeznaczonych pod szpitale, domy opieki społecznej, obszary A ochrony uzdrowiskowej;
  • przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach mieszkaniowych ((według określonego wówczas wzoru);
  • przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na pozostałych terenach, dla których ustala się dopuszczalny poziom hałasu.