Procedura podwyższania płac minimalnych w służbie zdrowia krok po kroku

Przez zatrudnionych w podmiotach leczniczych należy rozumieć wyłącznie osoby objęte ustawą o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych (dalej: NajWynPracMedU). Przysługuje im rokroczna podwyżka wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli jego wartość jest niższa od najniższego wynagrodzenia zasadniczego (patrz: Definicje pojęć). Podmioty lecznicze powinny dokonać podwyższenia na dzień 1 lipca danego roku (art. 3 ust. oraz art. 3a ust. 1 NajWynPracMedU, który zacznie obowiązywać 1.1.2022 r.). Ostatnio zrealizowały to zadanie 1.7.2021 r., a dla następnego razu terminem granicznym jest 1.7.2022 r. 

Sposób podwyższania stawek najniższego wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników medycznych i niemedycznych powinien następować w trybie porozumienia przyjętego do 31 maja danego roku. Jeśli do tego dnia nie zostanie ustalone, wówczas podmiot medyczny wyda do 15 czerwca danego roku zarządzenie w sprawie podwyżek (art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 3a ust. 1 pkt 4a NajWynPracMedU).

1. Procedura podwyższania najniższego wynagrodzenia zasadniczego

Krok 1. Tryb procedowania 

Zawarcie porozumienia o sposobie podwyższania wynagrodzenia zasadniczego pracowników medycznych (patrz: Definicje pojęć) i niemedycznych zależy od tego, czy w podmiocie leczniczym (patrz: Definicje pojęć) działa organizacja związkowa, uprawniona do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy. Jeśli tak, to z nią ma być ustalony i podpisany ten dokument. Gdy w konkretnej placówce jest tylko jedna organizacja związkowa, to termin uzgodnień treści porozumienia może być swobodnie ustalony (oczywiście przed 31 maja) z uwagi na brak jego określenia przez przepisy. Przy kilku organizacjach, lepiej sięgnąć do art. 30 ust. 5–6 ZwZawU. Według tych przepisów, mają one na przedstawienie wspólnego stanowiska 30 dni. Trzymanie się terminów znacznie ułatwi procedowanie.

W razie braku związków zawodowych w podmiocie leczniczym, zawiera on porozumienie z pracownikiem wybranym przez pracowników tej placówki do reprezentowania ich interesów. Sposób pracy nad tym dokumentem mogą wspólnie ustalić, byleby pozwalał on na dotrzymane terminu ich zakończenia, co ma nastąpić do 31 maja danego roku kalendarzowego.

Krok 2. Propozycja do negocjacji 

Od 22.6.2021 r. podmiot leczniczy ma swobodę w kształtowaniu treści propozycji porozumienia, przedstawianej organizacji związkowej lub reprezentantowi pracowników. Od tego dnia obowiązuje art. 3 NajWynPracMedU w brzmieniu, które nie uwzględnia już ustawowego stopniowego podnoszenia najniższej płacy w latach 2017–2021. Przepis ten nadal jednak określa wzór dla policzenia najniższego wynagrodzenia zasadniczego (patrz: Definicje pojęć oraz tabela). Oznacza to, że propozycja powinna się odnosić do co najmniej poziomu tego wynagrodzenia lub może być wyższa.

Podmiot leczniczy musi ponadto pamiętać, że pracownikom medycznym i niemedycznym, zatrudnionym na część etatu, najniższe wynagrodzenie zasadnicze oblicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy określonego w ramach ich stosunków pracy. Nie wolno mu też pominąć w propozycji porozumienia zasad podwyższania wynagrodzenia osób niewykonujących zawodu medycznego, innych niż pracownicy niemedyczni, a pozostających u niego w stosunkach pracy. Mają one zapewnić, aby wartość wynagrodzenia odpowiadała rodzajowi pracy, kwalifikacjom wymaganych przy jej wykonywaniu, a także ilości i jakości świadczonej pracy (art. 5 NajWynPracMedU). Wprawdzie ustawodawca nie doprecyzował, że chodzi o płace zasadnicze, jednak mając na względzie treść uzasadnienia projektu ustawy, należy uznać, że to właśnie ten składnik płacowy miał na myśli.

Krok 3. Zarządzenie zamiast porozumienia 

Jeśli do 31 maja danego roku nie uda się osiągnąć porozumienia, wtedy tryb podwyższania płac zasadniczych określi zarządzeniem kierownik podmiotu leczniczego lub podmiot tworzący dany podmiot leczniczy w formie jednostki budżetowej lub jednostki wojskowej (art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 3a ust. 1 pkt 4 NajWynPracMedU). Musi wydać ten dokument do 15 czerwca tego samego roku. 

Krok 4. Wdrożenie podwyżek 

Od 2 lipca danego roku poziom wynagrodzenia zasadniczego pracownika medycznego i niemedycznego nie może być niższy niż najniższe wynagrodzenie zasadnicze ustalone 1 lipca tego samego roku. Mimo że porozumienia/zarządzenia w tej sprawie będą wykonaniem ustawy, ich wdrożenie w stosunku do poszczególnych pracowników powinno nastąpić w trybie porozumień zmieniających (tzw. aneksów) umowy o pracę, jeśli wynagrodzenie zasadnicze jest w nich zapisane jako konkretna kwota. Gdyby pracownik się nie zgodził, konieczne będzie wręczenie wypowiedzeń zmieniających. Te działania nie są potrzebne, jeżeli umowy o pracę określają, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego, określonego w trybie NajWynPracMedU, bez konkretyzacji w postaci kwoty. 

2. Definicje pojęć

Najniższe wynagrodzenie zasadnicze – najniższe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze przysługujące pracownikowi wykonującemu zawód medyczny oraz pracownikowi działalności podstawowej, innemu niż pracownik wykonujący zawód medyczny, zatrudnionym w podmiocie leczniczym, obliczone jako iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do NajWynPracMedU i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłoszonego przez Prezesa GUS (art. 2 pkt 1 i art. 3a ust. 1 NajWynPracMedU).

Podmiot leczniczy – podmioty wykonujące działalność leczniczą, tj. przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w każdej formie, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki budżetowe, instytuty badawcze, fundacje i stowarzyszenia, a także jednostki organizacyjne stowarzyszeń posiadające osobowość prawną, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz jednostki wojskowe (art. 4 ust. 1 DziałLeczU).

Pracownik medyczny – osoba, wykonująca zawód medyczny, uprawniona na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny), a także osoba zatrudniona w ramach stosunku pracy w podmiocie leczniczym, która bierze bezpośredni udział w realizacji zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej polegających na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska oraz na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej (art. 2 pkt 3 NajWynPracMedU w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 DziałLeczU).

Pracownik niemedyczny – pracownik działalności podstawowej, inny niż pracownik wykonujący zawód medyczny, tj. osoba zatrudniona w ramach stosunku pracy w podmiocie leczniczym, wykonująca pracę pozostającą w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w komórkach organizacyjnych zakładu leczniczego, których działalność jest związana z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, zatrudniona na stanowisku działalności podstawowej określonym w części pierwszej załącznika do rozporządzenia wydanego na podstawie art. 50 ust. 5 DziałLeczU lub stanowisku analogicznym.

3. Tabela współczynników pracy oraz wartości najniższego wynagrodzenia zasadniczego od 1.7.2021 r. do 30.6.2022 r.

Współczynniki pracy i najniższe wynagrodzenie zasadnicze od 1.7.2021 r. do 30.6.2022 r. 

* Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. wynosiło 5167,47 zł; od 1.7.2022 r. mnożnikiem będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2021 r., ogłoszone przez Prezesa GUS.