Zgodnie z art. 37 ust. 1 PomocUkrainaU obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 PomocUkrainaU, jest uprawniony do opieki medycznej udzielanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie, w jakim osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do świadczeń na podstawie przepisów ŚOZŚrPubU, z wyłączeniem leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej, a także podania produktów leczniczych wydawanych świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia.

1. Osoby uprawnione do korzystania z prawa do opieki medycznej

Obywatel Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 PomocUkrainaU – tzn. który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa – jest uprawniony do opieki medycznej udzielanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie, w jakim osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do świadczeń (art. 37 ust. 1 PomocUkrainaU).

2. Zakres świadczeń opieki zdrowotnej, do których prawo mają obywatele Ukrainy

Osoby uprawnione do opieki medycznej obejmującej świadczenia opieki zdrowotnej mają prawo do tych świadczeń, udzielanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na takich samych zasadach i w analogicznym zakresie, jak ubezpieczeni w Polsce (art. 37 ust. 1 PomocUkrainaU w zw. z art. 2 ŚOZŚrPubU).

  • Na podstawie art. 5 pkt 34, 37 i 38 ŚOZŚrPubU na świadczenia opieki zdrowotnej składają się świadczenia zdrowotne, świadczenia zdrowotne rzeczowe i świadczenia towarzyszące. Będą to zatem świadczenia zdrowotne – działania służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich udzielania;
  • świadczenia zdrowotne rzeczowe – związane z procesem leczenia leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne;
  • świadczenia towarzyszące – zakwaterowanie i adekwatne do stanu zdrowia wyżywienie w szpitalu lub w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, usługi transportu oraz transportu sanitarnego, a także zakwaterowanie poza zakładem leczniczym podmiotu leczniczego, jeżeli konieczność jego zapewnienia wynika z warunków określonych dla danego świadczenia gwarantowanego.

Osobom uprawnionym przysługuje także prawo do produktów leczniczych w ramach programów zdrowotnych Ministerstwa Zdrowia (art. 37 PomocUkrainaU).

Inne uprawnienia dla obywateli Ukrainy w ramach prawa do opieki medycznej na zasadach analogicznych jak w przypadku ubezpieczonych w Polsce:

  • świadczenia w zakresie zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych, czyli szczepienia przeciwko COVID-19, testy w kierunku koronawirusa (antygenowe i PCR) oraz leczenie związane z COVID-19, (zob. art. 21d–f ZapobChoróbU,
  • szczepienia ochronne dzieci w ramach kalendarza szczepień ochronnych (Program Szczepień Ochronnych na 2022 r.) – szczepienia te powinny być wykonywane w podmiotach leczniczych i odbywać się według określonych zasad (zob. art. 17 ZapobChoróbU w zw. z art. 27 ust. 1 pkt 7 ŚOZŚrPubU),
  • szczepienia ochronne dzieci przeciwko COVID-19 w ramach profilaktyki (zob. art. 21d–f ZapobChoróbU),
  • refundacja recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne (zob. art. 10–11 i n. RefundLekU w zw. z art. 15 ust. 2 pkt 14 ŚOZŚrPubU),
  • prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez świadczeniodawców, na podstawie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i przez apteki, na podstawie umów na realizację recept, zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia (zob. art. 41 RefundLekU z zw. z art. 132 ŚOZŚrPubU i n.),
  • możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej stanowiącej świadczenie gwarantowane na zasadach osoby spoza listy aktywnej danego świadczeniodawcy. Nie oznacza to jednak, że lekarz podstawowej opieki zdrowotnej może wówczas np. odmówić opieki medycznej takiej osobie. Narodowy Fundusz Zdrowia, w trybie przewidzianym w przepisach prawa, rozlicza te wizyty, a sposób rozliczeń nie powinien w żadnym stopniu wpływać na dostęp do opieki medycznej na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej gdyż finansowanie podstawowej opieki zdrowotnej następuje na zasadach określonych w ŚOZŚrPubU, ze środków ujętych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia. (zob. art. 2 oraz 22 i n. PodstOpZdrU w zw. z art. 2 pkt 1 ŚOZŚrPubU).

3. Wyłączenia z prawa do opieki medycznej dla obywateli Ukrainy

Obywatele Ukrainy będący osobami uprawnionymi do prawa do opieki medycznej są wyłączeni z możliwości korzystania z leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej. Lecznictwo uzdrowiskowe oznaczające zorganizowaną działalność polegającą na udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej, prowadzoną w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego albo poza uzdrowiskiem w szpitalach i sanatoriach znajdujących się w urządzonych podziemnych wyrobiskach górniczych, przy wykorzystaniu warunków naturalnych, takich jak: a) właściwości naturalnych surowców leczniczych, b) właściwości lecznicze klimatu, w tym talassoterapia i subterraneoterapia, oraz właściwości lecznicze mikroklimatu – a także towarzyszące zabiegi z zakresu fizjoterapii (zob. art. 2 pkt 1 oraz art. 4–16 LeczUzdrowU) jest to jedno z wielu świadczeń gwarantowanych, które ze względu często długi okres oczekiwania na to świadczenie, przekraczające niekiedy termin 18 miesięcy, a więc czas na który ma zastosowanie PomocUkrainaU stanowi wyjątek w kontekście prawa do opieki medycznej dla obywateli Ukrainy.

4. Finansowanie opieki medycznej dla obywateli Ukrainy

Koszty świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących prawo do opieki medycznej dla obywateli Ukrainy są rozliczane ze świadczeniodawcami oraz aptekami przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa udzielanej z części, której dysponentem jest Minister Zdrowia (art. 37 ust. 3 PomocUkrainaU). Opieka medyczna obejmująca świadczenia opieki zdrowotnej udzielanej w Polsce dla uprawnionych obywateli Ukrainy jest bezpłatna.