Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie epidemii COVID-19 (dalej: projekt) przewiduje dwa rodzaje rozwiązań. Adresatem pierwszego są pracownicy i osoby pozostające w stosunkach cywilnoprawnych (np. zleceniobiorcy). Drugie jest natomiast kierowane do pracodawców.
Nieodpłatne testy
Pracownik lub osoba pozostająca w stosunku cywilnoprawnym ma mieć prawo do nieodpłatnego wykonania testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 (dalej: test covidowy) w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19. Jego koszt pokryje pracodawca albo zostanie sfinansowany ze środków publicznych. Możliwa do realizacji w konkretnym okresie maksymalna liczba testów, opłacana z tego drugiego źródła, będzie określona w rozporządzeniu.
Takie zasady zawiera art. 1 projektu. Według jego uzasadnienia, ich celem jest „powszechna możliwość testowania grupy pracowników oraz osób pozostających w stosunku cywilnoprawnym z pracodawcą, co skutkować ma zwiększeniem bezpieczeństwa zdrowotnego w tej populacji”.
Negatywny wynik
Podczas stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii pracodawca będzie mógł żądać od pracownika, lub osoby pozostającej z nim w stosunku cywilnoprawnym, podania informacji o posiadaniu negatywnego wyniku testu covidowego, wykonanego nie wcześniej niż 48 godzin przed jego okazaniem. Jednak tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19 w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Z przedłożenia wyniku testu covidowego mają być zwolnione osoby, które przedstawią informację, że przeszły COVID-19 (ozdrowieńcy) lub są przeciwko tej chorobie zaszczepieni (art. 2 ust. 1-2 projektu). Z uzasadnienia projektu wynika, że dzięki tym uprawnieniom pracodawca będzie mógł sprawować rzeczywistą kontrolę nad ryzykiem wystąpienia infekcji wirusa SARS-CoV-2 powodującego chorobę COVID-19 w zakładzie pracy.
Udostępnienie powyższych danych ma następować w formie oświadczenia pracownika lub osoby pozostającej w stosunku cywilnoprawnym (art. 2 ust. 3 projektu). Pracodawca będzie miał prawo domagać się ich udokumentowania w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia przez okazanie:
- negatywnego wyniku testu covidowego,
- zaświadczenia o przebytej infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub
- certyfikatu o zaszczepieniu przeciwko COVID-19.
Osoba, która odmówi udostępnienia informacji o wyniku testu covidowego, przejściu COVID-19 lub zaszczepieniu się przeciw tej chorobie ma być traktowana jakby żadna z tych okoliczności jej nie dotyczyła (art. 2 ust. 8 projektu).
Pozyskane w powyższym trybie dane osobowe mają być przechowywane wyłącznie przez okres niezbędny do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się COVID-19 w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do pracy, lecz nie dłużej niż do dnia upływu stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii. Po tym czasie będą musiały być niezwłocznie usunięte. Ich przetwarzaniem powinny się zajmować tylko osoby upoważnione (art. 2 ust. 4-7 projektu).
Możliwe działania
Wobec pracownika lub osoby pozostającej w stosunku cywilnoprawnym, którzy poinformują o braku testu covidowego, przebycia infekcji wirusa SARS-CoV-2 lub zaszczepienia przeciwko COVID-19, pracodawca będzie mógł dokonać:
- przesunięcia do innego miejsca wykonywania pracy, w tym polecić pracę zdalną w trybie art. 3 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095),
- zmian w systemach lub rozkładach czasu pracy,
- przesunięcia do pracy poza miejscem jej wykonywania określonym w umowie, w ramach tej samej miejscowości lub powierzenie innego rodzaju pracy za wynagrodzeniem odpowiadającym rodzajowi pracy, nie niższym niż dotychczasowe.
Żadne z powyższych działań nie będzie naruszeniem zasady równego traktowania w zatrudnieniu (art. 2 ust. 9 i art. 3 projektu).