Praca w niedziele i święta na Radzie Ochrony Pracy

Przestrzeganie przepisów o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z perspektywy działań kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy wygląda tak, że ustalenia, dotyczące naruszania zakazu pracy w święto, dokonywane w ramach kontroli kompleksowych wskazywały, że skala nieprzestrzegania zakazu pracy w święta była znacząca w małych sklepach (w latach 2014 – 2017 dotyczyła ok. 1/3 placówek i istotnej grupy 14,5% do 16% pracowników poddanych kontroli). Natomiast w przypadku sklepów wielkopowierzchniowych naruszenia art. 151^9a Kodeksu pracy występowały sporadycznie (2-3 placówki na ok. 40 poddanych kontroli) i dotyczyły niewielu pracowników (ok. 2,5% poddanych kontroli).

Prezentowane wyniki znalazły potwierdzenie w zmasowanych i ukierunkowanych kontrolach placówek handlowych prowadzonych w dni świąteczne (po raz ostatni tego rodzaju czynności podjęto 15 sierpnia i 11 listopada 2016 r.). Kontrole te podejmowano w wyniku sygnałów pochodzących od klientów, mediów i osób świadczących pracę, a także na podstawie rozpoznania własnego i wyników kontroli z lat poprzednich.

W skontrolowanych wówczas sklepach wielkopowierzchniowych inspektorzy pracy stwierdzili, że zakaz naruszano sporadycznie (2-3 sklepy na blisko 300 sprawdzonych) i przede wszystkim nie poprzez prowadzenie handlu w sklepie, ale np. na skutek powierzania pracy 3 pracownikom ochrony wewnętrznej zatrudnionym przez sieć, czy inwentaryzację towarów oraz obsługę sklepu internetowego.

Jak wskazują wyniki kontroli, naruszenia ustawy występują najrzadziej w placówkach wielkopowierzchniowych, natomiast skala i waga naruszeń ujawnianych w mniejszych placówkach handlowych nadal jest znacząca.

W sklepach nieprzestrzegających zakazu określonego w art. 151^9a Kodeksu pracy pracownicy najczęściej świadczyli pracę polegającą na sprzedaży towarów, układaniu ich na półkach. Niekiedy wykonywali także prace porządkowe. W pozostałych sklepach poddanych kontroli pracę świadczyli właściciele, członkowie ich rodzin bądź osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (status prawny tych umów nie został zakwestionowany przez inspektorów pracy).

Należy podkreślić, że prowadzone od 2018 r. kontrole wykazują stosunkowo wysoki stopień respektowania postanowień ustawy, znacznie wyższy niż w przypadku uprzednio obowiązujących unormowań dotyczących zakazu pracy w święto. Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni nie tylko rozszerzyła ograniczenia na niedziele dni poprzedzające bezpośrednio Święta Bożego Narodzenia oraz Wielkiej Nocy, ale także unormowaniami swoimi objęła inne niż pracownicy osoby zatrudnione. Tym niemniej wprowadzenie wyjątków od wprowadzonych zakazów spowodowało, że wielu przedsiębiorców, którzy nie mogliby legalnie prowadzić handlu w święta w oparciu o art. 159^9a Kodeksu pracy, może to robić pod rządami przywołanej ustawy.

Źródło:

pip.gov.pl