W pierwszej kolejności warto przypomnieć o art. 15 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 SpółSocjU:

1. Działalność spółdzielni socjalnej może zostać wsparta ze środków budżetu państwa lub środków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności poprzez:

2) pożyczki;

(…)

2. Wsparcie, o którym mowa w ust. 1, udzielane jest, w drodze uchwały, przez właściwe organy jednostek samorządu terytorialnego lub w ramach programu ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego określonego w przepisach o pomocy społecznej, na cele związane z rozwojem spółdzielni socjalnych.

Analizując podaną problematykę należy jednak zwrócić uwagę na różne regulacje prawne FinPubU oraz SamGminU.

I tak, z art. 211 ust. 1, 4 i 5 FinPubU wynika, że budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki, podstawą gospodarki jednostki samorządu terytorialnego w danym roku budżetowym jest uchwała budżetowa, której elementem jest budżet jednostki samorządu. Ponadto, zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 2 FinPubU, wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego.

W drugiej z podanych ustaw na uwagę zasługuje art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i SamGminU, z którego wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym.

Regionalna izba obrachunkowa zwróciła także uwagę na kilka istotnych aspektów. 

Po pierwsze podano, że rada gminy posiada jedynie kompetencje do określenia w uchwale budżetowej łącznej kwoty (maksymalnej) pożyczek i poręczeń udzielanych przez organ wykonawczy w roku budżetowym. Po drugie wskazano, że  norma kompetencyjna zawarta w art. 18 ust. 2 pkt 15 SamGminU nie może stanowić podstawy do podjęcia przez radę gminy uchwały w sprawie udzielenia pożyczki krótkoterminowej dla spółdzielni socjalnej. Po trzecie, wspomniano o znaczeniu art.  40 ust. 1 SamGminU, z którego wynika, że na podstawie upoważnień ustawowych, gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na jej obszarze. Brak upoważnienia ustawowego do stanowienia aktów prawa miejscowego w danej materii oznacza, że nie podlega ono regulacji w tej formie prawnej, przy czym bez znaczenia pozostaje, czy dotyczyłoby ono uprawnień, czy nakładania obowiązków. Po czwarte zaakcentowano, że istotnie naruszony został również art. 7 Konst wyrażający zasadę legalizmu, który stanowi, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Finalnie powyższe argumenty prawne skutkowały orzeczeniem nieważności całej uchwały rady gminy w sprawie udzielenia pożyczki krótkoterminowej dla spółdzielni socjalnej, jako podjętej bez podstawy prawnej, w związku z istotnym naruszeniem m.in. art. 7 Konst.

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie ma możliwości podejmowania uchwały w sprawie udzielenia pożyczki konkretnemu podmiotowi np. spółdzielni socjalnej. Kompetencję w tym zakresie posiada organ wykonawczy, czyli w gminie – wójt gminy. 

Źródło: https://rioolsztyn.bip.net.pl/