1. Omówienie przepisów

Rozporządzenie określa zakres danych, które zawierają wnioski o wydanie:

1) jednorazowego pozwolenia na czasowy wywóz za granicę materiału bibliotecznego wchodzącego w skład narodowego zasobu bibliotecznego i niestanowiącego zabytku w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1446 ze zm.; dalej: OchrZabU),

2) wielokrotnego pozwolenia indywidualnego na czasowy wywóz za granicę wspomnianego wyżej materiału bibliotecznego,

3) wielokrotnego pozwolenia ogólnego na czasowy wywóz za granicę omawianych materiałów bibliotecznych.

Jednorazowe pozwolenie na czasowy wywóz za granicę materiału bibliotecznego wchodzącego w skład narodowego zasobu bibliotecznego i niestanowiącego zabytku w rozumieniu art. 3 pkt 1 OchrZabU

Chodzi o zabytek rozumiany jako m.in. rzecz ruchomą, jej część lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Wniosek o wydanie takiego pozwolenia zawiera:

1) nazwę, siedzibę i adres biblioteki będącej wnioskodawcą;

2) określenie wspomnianego wyżej materiału bibliotecznego wraz z opisem umożliwiającym jego identyfikację;

3) wskazanie kraju, do którego taki materiał biblioteczny ma być wywieziony;

4) planowaną datę przywozu materiału bibliotecznego na terytorium RP;

5) wskazanie okresu, na jaki pozwolenie ma być wydane;

6) uzasadnienie wniosku.

Wielokrotne pozwolenie indywidualne na czasowy wywóz za granicę wspomnianego wyżej materiału bibliotecznego

Wniosek taki zawiera:

1) nazwę, siedzibę i adres biblioteki będącej wnioskodawcą;

2) określenie materiału bibliotecznego wraz z opisem umożliwiającym jego identyfikację;

3) wskazanie okresu, na jaki pozwolenie ma być wydane;

4) uzasadnienie wniosku.

Wielokrotne pozwolenie ogólne na czasowy wywóz za granicę omawianych materiałów bibliotecznych

Wniosek taki zawiera:

1) nazwę, siedzibę i adres biblioteki będącej wnioskodawcą;

2) wskazanie okresu, na jaki pozwolenie ma być wydane;

3) wskazanie imion i nazwisk przynajmniej 2 osób uprawnionych do podpisania wykazu wywożonych materiałów bibliotecznych dołączanego do pozwolenia;

4) uzasadnienie wniosku.

Do dwóch pierwszych wniosków dołącza się:

1) 2 kolorowe fotografie materiału bibliotecznego będącego dokumentem graficznym, wykonane na jednolitym tle, w dobrej ostrości i w formacie co najmniej 9 × 13 cm, o rozdzielczości co najmniej 300 dpi, pozwalające na identyfikację tego materiału bibliotecznego (fotografie takie dołącza się w postaci papierowej lub elektronicznej; nie dołącza się ich w przypadku, gdy materiał biblioteczny jest publikacją wydaną w nakładzie większym niż 99 egzemplarzy);

2) oświadczenie wnioskodawcy, że materiał biblioteczny nie jest objęty zajęciem w trybie przepisów o egzekucji sądowej lub o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dokument ten dołącza się w postaci papierowej).

Wzory wymienionych wyżej pozwoleń określają odpowiednio załączniki nr 1-3 do rozporządzenia.

2. Komentarz

Na podstawie art. 6a ust. 1 ustawy z 27.6.1997 r. o bibliotekach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 642 ze zm.; dalej: BibliotU, wynika, że materiały biblioteczne wchodzące w skład narodowego zasobu bibliotecznego, które nie stanowią zabytków nie mogą być wywożone za granicę na stałe .

Wyjątek stanowią przypadki określone w art. 26 i 42 ustawy z 25.5.2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (Dz.U. z 2017 r. poz. 1086); dalej: RestNarDóbrKultU (chodzi o prawo przysługujące państwu UE do restytucji dobra kultury wyprowadzonego z terytorium tego państwa, a także zwrot dobra kultury, które zostało przemieszczone z terytorium państwa obcego na terytorium RP – określone w tych przepisach).

Wyłączenie stosuje się, gdy wywóz odbywa się:

1) w wykonaniu prawomocnego wyroku nakazującego zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury, o którym mowa w art. 18 ust. 1 RestNarDóbrKultU, na terytorium państwa UE (chodzi o zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury wyprowadzonego z naruszeniem prawa z terytorium państwa UE od 1.1.1993 r. i znajdującego się na terytorium RP) albo

2) na podstawie pozwoleń, o których mowa w art. 39 ust. 1 lub art. 43 ust. 1 RestNarDóbrKultU (chodzi o zwrot zagranicznego narodowego dobra kultury będącego także narodowym dobrem kultury RP, jeżeli jego posiadacz lub dzierżyciel uznał roszczenie państwa UE lub zawarł ugodę obejmującą obowiązek zwrotu tego dobra kultury, albo gdy sąd polubowny wydał wyrok nakazujący zwrot tego dobra kultury na terytorium państwa UE, a także o zwrot dobra kultury – będącego także narodowym dobrem kultury RP – które zostało przemieszczone z terytorium państwa obcego na terytorium RP, jeżeli jego zwrot na terytorium, z którego dobro kultury przemieszczono lub do którego powinno zostać zwrócone na podstawie umowy międzynarodowej wiążącej RP).

Materiały biblioteczne wchodzące w skład narodowego zasobu bibliotecznego, które nie stanowią zabytków można czasowo wywozić za granicę po uzyskaniu jednego z trzech wymienionych wyżej pozwoleń. Pozwolenia takie wydaje Dyrektor Biblioteki Narodowej (art. 6a ust. 2 i 3 BibliotU).