W przypadku zaistnienia dwóch przesłanek związanych z uczestnictwem pracowników w PPE pracodawca może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK, tj.:

  1. pracodawcy finansują składkę podstawową do PPE w wysokości co najmniej 3.5% oraz
  2. poziom partycypacji przekracza 25% osób zatrudnionych.

O ile spełnienie drugiej przesłanki jest łatwe do utrzymania i nie jest zależne przede wszystkim od pracodawcy (w PPE to pracodawca finansuje składkę podstawową), to już druga przesłanka jest uzależniona od zainteresowania uczestnictwem w PPE osób zatrudnionych u pracodawcy.

Do 1 lipca 2021 r. należy zweryfikować poziom partycypacji w PPE

W celu utrzymania zwolnienia z tworzenia PPK niezbędne jest sprawdzenie poziomu partycypacji PPE na dzień 1.7.2021 r. Jest to działanie wewnętrzne dla każdego pracodawcy bez obowiązku raportowania na zewnątrz. Warto jednak sporządzić notatkę/ protokół, w którym pracodawca będzie w stanie wykazać liczbę uczestników PPE oraz liczbę zatrudnionych. Podstawą prawną powyższego jest art. 133 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych. Tego rodzaju dokument może się przydać, w sytuacji kiedy PFR wezwie pracodawcę do złożenia wyjaśnień, dlaczego PPK nie zostało utworzone w danym podmiocie zatrudniającym. Ponadto, może się okazać, że o ile wejdzie w życie (procedowana obecnie w Sejmie) nowelizacja ustawy o PPK/PIP, nakładająca na Państwową Inspekcje Pracy nowe obowiązki kontrolne w ramach PPK, to inspekcja pracy może również będzie weryfikowała przesłanki zwalniające z obowiązku tworzenia PPK. W związku z tym, dokument może się przydać.

Sposób weryfikacji poziomu partycypacji w PPE

W celu zweryfikowania poziomu partycypacji należy dokonać odpowiednich obliczeń ważnych na dzień 1.7.2021 r. uwzględniając następujące dane:

  • wspólną datę – należy przyjąć dla licznika oraz dla mianownika jedną datę, tzn. 1.7.2021 r.;
  • licznik – liczba uczestników PPE, tj. osób, za które odprowadzono by (naliczono, potrącono i przekazano do podmiotu prowadzącego PPE) składkę do Pracowniczego Programu Emerytalnego w czerwcu 2021 r. (patrząc kasowo, za kogo w czerwcu została składka przekazana do instytucji finansowej);
  • mianownik – liczba osób zatrudnionych u pracodawcy – przez osobę zatrudnioną rozumiemy definicję zawartą w ustawie o PPK, czyli wszystkie umowy o pracę oraz wszystkie stosunki cywilnoprawne, od których pracodawca jako płatnik jest zobowiązany naliczyć składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (np. obligatoryjnie oskładkowana umowa zlecenie);
  • wynik procentowy – uzyskujemy dzieląc licznik przez mianownik; jeśli otrzymana wartość jest większa/równa 25%, to takie PPE zwalnia z obowiązku tworzenia PPK, co oznacza, że przesłanka zwalniająca pracodawcę z obowiązku tworzenia PPK została spełniona;
  • częstotliwość obliczeń – regularnie na każdy dzień 1 lipca oraz 1 stycznia każdego roku kalendarzowego, zaczynając od 1.7.2019 r. dla największych podmiotów, 1.1.2020 r. dla średnich podmiotów, 1.7.2020 r. dla małych podmiotów i 1.1.2021 r. dla najmniejszych podmiotów; kolejna weryfikacja, po lipcowej, będzie miała miejsce na dzień 1.1.2022 r.

Prowadzenie dokumentacji poziomu partycypacji w PPE

Ustawa o PPE jak również ustawa o PPK nie reguluje sposobu oraz formy udokumentowania poziomu partycypacji w PPE. Ponadto należy jeszcze raz podkreślić, że nie ma również żadnego aktywnego obowiązku sprawozdawczego pracodawcy w tym zakresie. Niemniej pracodawca musi być w stanie udowodnić prowadzenie PPE zwalniającego z PPK na żądanie podmiotu zewnętrznego, a nie z własnej inicjatywy. Rekomendowane jest, żeby przygotować się na to dokumentując w odpowiedni sposób liczbę uczestników PPE oraz liczbę osób zatrudnionych w krótkim protokole/notatce, która zostanie zarchiwizowana, dzięki czemu pracodawca w dowolnym momencie będzie w stanie wykazać, że nie miał obowiązku tworzenia PPK, ze względu na to, że prowadzone przez niego PPE spełnia ustawowe przesłanki do zwolnienia.

O czym powinien pamiętać pracodawca

Pracodawcy, którzy prowadzą PPE zwalniające z obowiązku tworzenia PPK, muszą pamiętać, że w sytuacji, kiedy poziom partycypacji spadnie poniżej 25%, to w ich podmiocie powstanie obowiązek utworzenia PPK. Tym samym podmiot zatrudniający, u którego ta przesłanka nie jest spełniona na dzień 1.7.2021 r. będzie miał obowiązek utworzyć PPK i w tym celu powinien zawrzeć:

  • umowę o prowadzenie PPK – najpóźniej do 10. dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia, w którym przestał spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK,
  • umowę o zarządzenie PPK – nie później niż 10 dni roboczych przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK.