W zamyśle ustawodawcy Rada jest organem właściwym w sprawach powoływania i odwoływania składów osobowych organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji, Polskiej Agencji Prasowej, a także w innych sprawach określonych w ustawie. Zadania te Rada wykonuje, kierując się potrzebą zapewnienia rzetelnego wypełniania przez te podmioty ich ustawowych zadań oraz ochrony ich samodzielności i niezależności redakcyjnej.
W skład Rady wchodzi 5 członków, z których 3 członków wybiera Sejm, a 2 członków – Prezydent RP. Kadencja członka Rady trwa 6 lat. Członkiem Rady może zostać osoba, która:
1) ma obywatelstwo polskie,
2) wyróżnia się wiedzą i doświadczeniem w sprawach związanych z zadaniami i działaniem mediów,
3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.
Ponadto Rada ma przedstawiać corocznie do 31 marca Sejmowi, Senatowi, Prezydentowi RP, Prezesowi Rady Ministrów oraz Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji (KRRT), a także podaje do wiadomości publicznej, pisemną informację o swojej działalności w poprzednim roku. Sejm i Senat rozpatrują tę informację łącznie z corocznym sprawozdaniem składanym przez KRRT. Wymienione organy mogą zgłaszać uwagi do tej informacji. Rada jest zobowiązana ustosunkować się do tych uwag w ciągu 30 dni od dnia ich doręczenia Przewodniczącemu Rady. Każdy członek Rady może dołączyć do stanowiska Rady w tej sprawie zdanie odrębne.
