Potrącenie ze zlecenia i umowy o pracę

Aby lepiej ustosunkować się do zagadnienia, odnieśmy się do szczegółów stanu faktycznego:

„Zatrudniamy osobę na umowę o pracę na 1/4 etatu z wynagrodzeniem 468,00 zł brutto miesięcznie. Jest ona również naszym zleceniobiorcą z wynagrodzeniem 1550,00 zł brutto miesięcznie. Otrzymaliśmy od komornika zajęcie wierzytelności oraz osobno, od tego samego komornika, zajęcie wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego.

Na zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego jest adnotacja o następującej treści: „Zajmuję wynagrodzenie dłużnika i wynikającego z niego wierzytelności do wysokości egzekwowanego świadczenia nie więcej jednak niż 50 % wynagrodzenia lub wierzytelności miesięcznie, przy czym kwota 1850,00 zł brutto miesięcznie jest wolna od potrąceń”. Natomiast w odrębnym zajęciu wierzytelności nie ma wskazania dotyczącego, w jakiej wysokości należy dokonać potrącenia. Co do zasady, jeżeli wynagrodzenie z umowy zlecenia nie jest jedynym źródłem utrzymania, to egzekucji podlega cała kwota, natomiast z wynagrodzenia z umowy o pracę nie potrąca się kwoty wolnej od potrąceń”.

Gdy pracownik pracuje w niepełnym wymiarze godzin, kwota wolna od potrąceń ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru etatu. Obliczając kwotę wolną dla niepełnoetatowca, w pierwszej kolejności należy ustalić minimalne wynagrodzenie brutto w proporcji do etatu, a dopiero później odjąć od niego składki zusowskie i zaliczkę podatkową.

W poniższej tabeli wskazano kwoty wolne od potrąceń obowiązujące w 2016 r. pracownika zatrudnionego na ¼ etatu przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz przy dobrowolnych potrąceniach na rzecz pracodawcy.

Jeśli założyć, że pracownik, o którym mowa w pytaniu, uprawniony jest do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki podatkowe, z jego pensji wypłacanej tytułem umowy o pracę można potrącać co miesiąc na rzecz komornika jedynie kwotę 3,84 zł, co wynika z następującego wyliczenia:

Niestety odpowiedź na część pytania, odnoszącego się do możliwości dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za umowę zlecenia, w opisanych okolicznościach należy do komornika.

Podkreślenia wymaga w tym miejscu to, że płaca uzyskiwana z umów cywilnoprawnych jest chroniona przed potrąceniami pod warunkiem, że jest świadczeniem wypłacanym cyklicznie i stanowiącym główne źródło utrzymania zatrudnionej osobie.

Przy zbiegu etatu i zlecenia wykluczone jest uznanie, że stosunek cywilnoprawny jest jedynym źródłem utrzymania. W przedstawionej sytuacji można by rozważyć zakwalifikowanie dochodu z umowy zlecenia, występującej poza umową o pracę, jako świadczenia powtarzającego się, mającego na celu zaspakajanie podstawowych potrzeb życiowych zatrudnionego, bez którego nie miałby on zagwarantowanego tzw. minimum egzystencji. Takiej kwalifikacji i oceny może jednak dokonać tylko organ egzekucyjny. Z tego powodu, przygotowując pismo do komornika w odpowiedzi na nakaz zajęcia należności przekazywanych podwładnemu, powinni Państwo poruszyć tę kwestię, opisując stan faktyczny i zwracając się z prośbą o wyznaczenie wysokości kwoty wolnej od potrąceń w rozstrzyganym przypadku.