Zawieszenie postępowania powinno nastąpić dopiero po upływie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przed upływem terminu na złożenie zażalenia na postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko byłoby przedwczesne, bo w dacie jego wydawania nie istniałaby jeszcze materialnoprawna podstawa jego zawieszenia.
Postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydawanej dla przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko uwzględnia dwa postanowienia odnoszące się do etapu tej oceny, wydawane na postawie art. 63 ustawy z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.; dalej: ŚrodInfU).
Pierwsze z nich, wydawane na podstawie art. 63 ust. 1 ŚrodInfU stwierdza obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Jednocześnie w tym postanowieniu organ określa zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (art. 63 ust. 4 ŚrodInfU). Na przedmiotowe postanowienie przysługuje zażalenie.
Drugie z postanowień jest następstwem pierwszego. W przypadku, w którym stwierdzono obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i określono zakres raportu, organ na podstawie art. 63 ust. 5 ŚrodInfU wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Ustawodawca zastrzegł, że jeżeli w terminie 3 lat od dnia zawieszenia postępowania, o którym mowa w ust. 5, strona nie złoży raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, żądanie wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uważa się za wycofane (art. 63 ust. 5a ŚrodInfU). Na postanowienie o zawieszeniu postępowania nie przysługuje zażalenie (art. 63 ust. 6 ŚrodInfU), co oznacza, że można podnosić zarzuty wobec niego dopiero w odwołaniu od decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Zawieszenie postępowania powinno nastąpić dopiero po upływie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Skutkiem przedwczesnego zawieszenia postępowania byłby, co do zasady, brak możliwości podejmowania jakichkolwiek czynności, zarówno przez organ I, jak i II instancji, ponieważ postanowienie o zawieszeniu postępowania powoduje, że sprawa administracyjna spoczywa.
Skutki prawne tak przedwcześnie wydanego postanowienia o zawieszeniu postępowania czytelnie przedstawia wyrok NSA z 19.8.2015 r., II OSK 3124/13:
W niniejszej sprawie jest bezsporne, że Burmistrz Miasta B. postanowieniem z 6.2.2012 r. stwierdził konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedmiotowego przedsięwzięcia. W postanowieniu tym pouczono strony o przysługującym im siedmiodniowym terminie do wniesienia zażalenia. Postanowienie zostało doręczone B. i Z. K. 13.2.2012 r., którzy wnieśli zażalenie na to postanowienie. Jest też niezaprzeczalnym faktem, jak zasadnie zauważył to Sąd Wojewódzki, że postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydano przed uostatecznieniem się postanowienia z 6.2.2012 r. Na tym tle powstało jednak zagadnienie, niedostrzeżone przez Sąd Wojewódzki, czy wydanie w opisanych warunkach postanowienia o zawieszeniu postępowania wywołało w istocie skutki przewidziane w art. 103 KPA.
Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy uwzględniając stanowisko NSA ‒ WSA w Opolu wyjaśnił:
NSA przypomniał, że organ pierwszej instancji jeszcze przed wprowadzeniem do obrotu prawnego zaskarżonego postanowienia z 6.2.2012 r., czyli przed doręczeniem tego aktu stronom, zawiesił postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach postanowieniem z 7.2.2012 r. Postanowienie o zawieszeniu postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydane zostało zatem przedwcześnie, bo w dacie jego wydawania nie istniała jeszcze materialnoprawna podstawa zawieszenia, gdyż postanowienie stwierdzające obowiązek przeprowadzenia oceny środowiskowej nie weszło do obrotu. Powyższe oznacza, że postanowienie o zawieszeniu wydane zostało bez podstawy faktycznej i z niewłaściwym zastosowaniem podstawy prawnej. Jednakże, w ocenie NSA, skoro do organu drugiej instancji wpłynął środek odwoławczy na postanowienie będące przyczyną zawieszenia, to rozważeniu winno podlegać, w związku z treścią art. 140 KPA czy i jakie zastosowanie będzie miał art. 103 KPA w postępowaniu przed organem drugiej instancji. Przyjęcie bowiem, że organ odwoławczy miałby, ze względu na regulację art. 103 KPA, zaniechać rozpoznania zażalenia do czasu podjęcia postępowania po ustaniu przyczyny zawieszenia postępowania, tj. po przedłożeniu raportu oddziaływania na środowisko, prowadziłoby do niemożliwej do zaakceptowania sytuacji, iż wadliwy faktycznie i prawnie niezaskarżalny akt administracyjny (postanowienie o zawieszeniu) wywołuje skutki uniemożliwiające realizację zasady instancyjności, a tym samym prawa do sądu. W konsekwencji powyższego NSA, stwierdził, że bieg terminów do wniesienia zażalenia i jego rozpoznania przez Kolegium, jako terminów odnoszących się do postępowania przed organem drugiej instancji nie uległ wstrzymaniu na podstawie art. 103 KPA, a zatem zaskarżone postanowienie nie było dotknięte naruszeniem prawa. W sytuacji zaś wniesienia na ww. rozstrzygnięcie skargi, Sąd Wojewódzki winien dokonać merytorycznej oceny zaskarżonego aktu (wyr. WSA w Opolu z 30.12.2015 r., II SA/Op 536/15).
