Stan faktyczny

Podatnik jest jednostką naukową, do której zadań statutowych należy m.in. realizacja projektów badawczych, działalność naukowo-badawcza oraz kształcenie i doskonalenie specjalistów z dziedziny rybactwa, zamierza zrealizować projekt w ramach Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”. Pomoc na realizację projektu zostanie przyznana w formie refundacji poniesionych kosztów kwalifikowanych w wysokości do 100% tych kosztów, nie więcej niż 2.000.000 zł, jako dotacja przyznana przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Rolą podatnika będzie przeprowadzenie szkoleń i warsztatów, a także doradztwo realizowane w miejscu, tj. bezpośrednio u podmiotów zajmujących się lub planujących rozpocząć działalność w zakresie hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych. Doradztwo będzie realizowane bezpośrednio w miejscu prowadzenia przez dany podmiot działalności gospodarczej, zaś szkolenia i warsztaty będą przeprowadzane w siedzibie wnioskodawcy lub w jego placówkach terenowych. Nie jest przewidziane pobieranie opłat od uczestników. Adresatem działań szkoleniowych i doradczych realizowanych w Projekcie będą wszyscy hodowcy ryb prowadzący działalność na terenie Polski oraz pracownicy szkół średnich i szkół wyższych prowadzący działalność edukacyjną z zakresu rybactwa i słuchacze tych szkół.

Z bezpośrednich efektów realizacji projektu skorzystać będzie mogło kilkaset osób. Oprócz tego każdy hodowca ryb, każdy pracownik zatrudniony w branży rybackiej, każdy pracownik szkoły średniej i szkoły wyższej prowadzący działalność edukacyjną z zakresu rybactwa oraz słuchacze tych szkół, a także każda osoba zainteresowana rozpoczęciem działalności dotyczącej chowu i hodowli ryb, mogą skorzystać z realizacji operacji w sposób pośredni, mając nieograniczony dostęp do całej wiedzy wypracowanej w trakcie realizacji operacji, która będzie umieszczona na stronie internetowej w postaci instrukcji doradczych oraz materiałów szkoleniowych.

Dofinansowanie ma charakter dotacji „wydatkowej”, tj. służy pokryciu faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych projektu. Podatnik jest zobowiązany do rozliczenia całości kosztów kwalifikowanych po zakończeniu realizacji działań przewidzianych w ramach projektu lub w jego trakcie w związku z rozliczeniem otrzymanych zaliczek.

Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy powyższą dotację należy włączyć do podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Zdaniem podatnika nie należy.

Organ interpretujący uznał jednak, że dotacja podlega opodatkowaniu, gdyż jest udzielona w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem – usług szkoleniowych i doradczych.

Stan prawny

Podstawą opodatkowania podatkiem VAT są również dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające „bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika” (art. 29a ust. 1 VATU).

Stanowisko WSA w Olsztynie

Sąd uchylił interpretację, uznając, że powyższa dotacja nie powinna być włączana do podstawy opodatkowania. Sąd wskazał, że opodatkowaniu podlega taka dotacja, która stanowi dofinansowanie do konkretnych towarów podlegających sprzedaży lub konkretnych świadczonych usług (dopłata kosztowa). W rozpatrywanej sprawie sytuacja taka nie występuje. Dotacja otrzymana przez podatnika ma zostać przeznaczona na sfinansowanie realizacji projektu rozumianego jako przedsięwzięcie zmierzające do osiągnięcia założonego celu, opisanego w umowie o dofinansowanie. Zatem dotacja nie odnosi się do ceny konkretnego towaru albo usługi. Analizowana dotacja m charakter ogólny, co wynika z przyjęcia przez skarżącego zobowiązania do realizacji projektu rozumianego jako swego rodzaju całość obejmującą zadania wymienione w opisie. Przewidziano do wykonania cały ciąg bardzo różnych działań, które to działania trudno uznać za jedną usługę lub nawet za ciąg wielu usług. Najbardziej istotne jest jednak to, w jakim celu zostanie przekazana dotacja. Dotacja przeznaczona będzie wyłącznie na realizację zadania naukowo-badawczego ukierunkowanego na popularyzację i implementację wyników prac naukowych w obszarze akwakultury i hodowli organizmów wodnych i nie będzie stanowiła dopłaty do ceny ani innego ekwiwalentu rynkowej ceny usług doradczych lub szkoleniowych. W harmonogramie rzeczowo-finansowym, w oparciu o który określono kwotę dofinansowania, wymieniono koszty administracyjne, koszty delegacji służbowych, koszty materiałów biurowych i korzystania z infrastruktury badawczej podatnika, koszty wynagrodzeń pracowników naukowych odpowiedzialnych za przygotowanie materiałów i realizację szkoleń oraz działań doradczych. Z wniosku o dofinansowanie wynika, że na potrzeby realizacji projektu nie dokonano wyliczenia wartości czynności wykonywanych na rzecz uczestników szkoleń i warsztatów, a także podmiotów, na rzecz których przeprowadzone zostaną czynności doradcze, gdyż nie wymaga tego formuła dofinansowania oparta na zwrocie kosztów kwalifikowanych projektu jako całości.

Podsumowując, przedmiotowa dotacja nie ma charakteru dopłaty do ceny, lecz stanowi dofinansowanie do ogólnej działalności podatnika. Trudno byłoby bowiem uznać, przykładowo, dofinansowanie do zakupu drukarki, sprzętu fotograficznego czy też sprzętów biurowych – za kształtujące w bezpośredni sposób cenę usług doradczych lub szkoleniowych. Wpływ pośredni jest niewątpliwy, bowiem podatnik dzięki dotacji na zakup ww. sprzętu może swoje usługi wykonać lepiej, szybciej lub taniej. Jednak wystąpienie pośredniego wpływu dotacji na cenę świadczonych usług to zbyt mało, aby uznać dotację za podlegającą VAT.

Opodatkowaniu podlega taka dotacja, która stanowi dofinansowanie do konkretnych towarów podlegających sprzedaży lub konkretnych świadczonych usług (dopłata kosztowa), zaś nie podlega opodatkowaniu dotacja będąca dopłatą ogólną do działalności przedsiębiorstwa (dopłata zakupowa). Bezpośredni wpływ na cenę występuje w przypadku tzw. dotacji cenowych, będących dopłatami do ceny, jako przykład których można wskazać refundacje do ceny leków otrzymywane z NFZ oraz dopłaty do ceny biletów ulgowych lub bezpłatnych w związku ze świadczonymi usługami przewozu osób.

Sporów dotyczących objęcia dotacji podatkiem VAT jest dużo. Przykładowo, gmina raczej przegrywa spory z fiskusem dotyczące dotacji na instalacje odnawialnych źródeł energii (OZE) na posesjach mieszkańców gminy, którzy za te instalacje dzięki dotacji nie płacą albo płacą mniej. W czym można więc widzieć różnicę między dotacją na OZE a dotacją przedstawianą wyżej? W świetle uzasadnienia wyroku w tym, że dotacja na OZE służy zakupowi konkretnej infrastruktury instalowanej u ostatecznych beneficjentów projektu, a dotacja w powyższej sprawie służy pokryciu kosztów ogólnych działalności podatnika, a to, że fragmentem tej działalności są nieodpłatne szkolenia, nie ma znaczenia, gdyż w formule omawianej dotacji nie ustanowiono obowiązku wiązania wydatków pokrytych z dotacji z konkretnymi usługami świadczonymi nieodpłatnie.