Zmienić się mają również kwestie związane z ewidencjonowaniem opłaty prolongacyjnej na koncie i subkoncie ubezpieczonego oraz na koncie w otwartym funduszu emerytalnym.

Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje odprowadzanie do otwartego funduszu emerytalnego oraz ewidencjonowanie na specjalnym subkoncie wyegzekwowanych odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej od składek odprowadzanych do otwartego funduszu emerytalnego.

Proponowane zmiany zakładają prowadzenie przez ZUS subkonta, na którym ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek odprowadzanych do OFE wraz z wyegzekwowanymi od tych składek odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną. Ponadto na subkoncie mają być gromadzone środki odpowiadające wartości umorzonych przez otwarty fundusz emerytalny jednostek rozrachunkowych.

Waloryzacja kwot na subkoncie

W myśl proponowanych zmian waloryzację kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, przeprowadzana ma być co roku, od 1 czerwca każdego roku. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie będzie mógł być obniżony.

Waloryzacji będzie podlegała kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie na dzień 31 stycznia roku, za który będzie przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu przeprowadzonych waloryzacji. Waloryzacja będzie polegała na pomnożeniu kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie, przez wskaźnik rocznej waloryzacji.

Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie po dniu 31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek i środków, będzie waloryzowana kwartalnie. Waloryzacji kwartalnej będzie podlegała kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie na ostatni dzień pierwszego miesiąca kwartału, za który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu poprzednich waloryzacji kwartalnych. Waloryzacja kwartalna ma odbywać się poprzez pomnożenie kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik kwartalnej waloryzacji. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie będzie mógł zostać obniżony.

Zwaloryzowane kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowane na subkoncie, będą podlegały podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której Zakład prowadzi subkonto. Będzie to się odbywało na zasadach określonych w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, dotyczących podziału środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci.

Zmiany w ratalnej spłacie składek

Projekt umożliwia odroczenie przez ZUS, na wniosek dłużnika, terminu płatności należności z tytułu składek oraz rozłożenie należności na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Chodzi tu o składki na ubezpieczenia, w tym należności finansowanej przez ubezpieczonego. Takie odroczenie lub rozłożenie na raty będzie mogło nastąpić ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie.

W obecnym stanie prawnym ZUS może na wniosek płatnika składek (dłużnika) – ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie – odroczyć termin płatności składek lub rozłożyć spłatę należności na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Wskazane wyżej ulgi mogą dotyczyć jedynie należności z tytułu składek finansowanych przez płatnika składek. Nie dotyczą one składek finansowanych przez ubezpieczonych, niebędących płatnikami składek potrącanych przez płatnika z ich wynagrodzenia. Stanowi to często barierę uniemożliwiającą spłatę zadłużenia.

Obecnie płatnik składek, który chce spłacać składki na raty lub skorzystać z odroczenia terminu płatności składki musi przed zawarciem umowy dokonać opłacenia części składki finansowanej przez ubezpieczonego. Dla dużej grupy płatników jest to warunek uniemożliwiający zawarcie takiej umowy z ZUS. W latach 2010–2011, spośród wniosków, które wpłynęły do Zakładu i pozostały bez rozpatrzenia, blisko 90% z nich związane było z nieopłaceniem składek w części finansowanej przez ubezpieczonych.

Spłata należności w systemie ratalnym jest jedną z najskuteczniejszych form odzyskiwania należności z tytułu składek. Zawarcie układu ratalnego pozwala płatnikowi na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej oraz zawieszenie wszelkich dotychczas prowadzonych działań egzekucyjnych, zarówno w ramach egzekucji własnej prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jak i poprzez urzędy skarbowe. Zmiana przepisów umożliwiająca spłatę w układzie ratalnym całości zobowiązań względem ZUS pozwoliłaby wielu przedsiębiorcom wyjść z zadłużenia i kontynuować działalność gospodarczą. Na omawianym rozwiązaniu skorzystać ma także sam ZUS, bo mógłby odzyskiwać kwoty zaległych składek, których pełna egzekucja bywa często nieskuteczna.

Źródło:

  • poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych