W myśl zapisów projektu ustawy o budowie zabezpieczenia granicy państwowej i jej uzasadnienia ma ona na celu przygotowanie i realizację inwestycji polegającej na budowie bariery służącej ochronie granicy państwowej i wspomagającej przeciwdziałanie nielegalnej migracji (https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?documentId=87A320926EF10C1DC125876C006DCA9E). Zgodnie z założeniami projektu, który został uchwalony przez Sejm, zmiany mają dotyczyć określenia zasad przygotowania i realizacji zabezpieczenia granicy państwowej, stanowiącej granicę zewnętrzną przez fizyczne, techniczne lub elektroniczne jej zabezpieczenie, w tym przed nielegalnym przekroczeniem.

Projekt zakłada, że inwestycja w zakresie budowy bariery, polegająca na projektowaniu, wykonaniu robót budowlanych, utrzymaniu, przebudowie, remoncie i rozbiórce, w tym obiektów budowlanych pozostających z nią w kolizji stanowić będzie cel publiczny w rozumieniu przepisów GospNierU.

W zakresie inwestycji ma się nie stosować przepisów odrębnych, w tym PrBud, PrWod, PrOchrŚrod oraz przepisów ŚrodInfU, PrGeodKart, PlanZagospU, OchrGrU, TrKolejU, w szczególności nie jest wymagane będą:

  • pozwolenie na budowę ani zgłoszenie; 
  • decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego; 
  • sporządzenie projektu budowlanego; 
  • uzyskanie innych decyzji, zezwoleń, opinii i uzgodnień lub 
  • dokonanie zgłoszeń. 

Senat przywrócił obowiązek stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych oraz przepisów o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Wojewoda będzie mógł ograniczyć sposób korzystania z nieruchomości w myśl przepisów GospNierU. Propozycja Senatu modyfikuje zapis dotyczący uprawnień wojewody do ustanowienia zakazu przebywania na określonym obszarze nie szerszym niż 200 m od linii granicy państwowej. W myśl zmienionego przepisu, jeżeli wynika to bezpośrednio z potrzeb związanych z realizacją inwestycji, wojewoda właściwy ze względu na lokalizację inwestycji, na wniosek lub po zasięgnięciu opinii komendanta oddziału Straży Granicznej właściwego ze względu na lokalizację inwestycji, może wprowadzić zakaz przebywania na określonym obszarze nie szerszym niż 200 m od linii granicy państwowej.  W przypadku, o którym mowa,  wojewoda określi obszar objęty zakazem przebywania oraz czas trwania zakazu, mając na względzie zapewnienie ochrony życia i zdrowia podczas realizacji inwestycji. 

Nieruchomości niezbędne do realizacji inwestycji będą mogły zostać wywłaszczone. Za wywłaszczenie przysługiwać ma odszkodowanie za nabycie praw do nieruchomości lub jej części lub nieruchomość odtworzeniowa (nieruchomość zaoferowana za nieruchomość wywłaszczona) o wartości 50% wyższej niż uprawdopodobniona jako należna. Podmiotem właściwym do wypłaty odszkodowania jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Ponadto Senat wprowadził do ustawy zapis w myśl, którego od dnia wejścia w życie ustawy, przez cały okres realizacji inwestycji i w ciągu roku po jej zakończeniu, co 3 miesiące minister właściwy do spraw wewnętrznych oraz Pełnomocnik przedstawiają Sejmowi pisemne i ustne sprawozdanie z przebiegu inwestycji oraz jej użytkowania, a także przepis stanowiący, że od dnia wejścia w życie ustawy, przez cały okres realizacji inwestycji i w ciągu roku po jej zakończeniu, Komendant Główny Straży Granicznej przedstawia Sejmowi co 3 miesiące na piśmie informację na temat wykonywania zadań Krajowego Ośrodka Koordynacji do spraw Eurosur, w zakresie dotyczącym funkcjonowania inwestycji.

W dniu 29.10.2021 r. Sejm, po rozpatrzeniu stanowiska Senatu odrzucił poprawki, jakie wniósł do projektu ustawy. Tym samym Sejm uchwalił ustawę i trafiła ona do podpisu przez Prezydenta.