Dla właściwego zrealizowania obowiązku wynikającego z art. 75 ust. 4 ustawy z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.; dalej: ŚrodInfU), organ gminy, prowadzący postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia wykraczającego poza obszar jednej gminy, zasięgając opinii wójta, burmistrza, prezydenta miasta właściwego dla pozostałego terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, powinien przedłożyć projekt decyzji, którą zamierza wydać w przedmiotowej sprawie, sporządzony na podstawie kompletnego materiału dowodowego. Poczynione dotychczas działanie organu prowadzącego postępowanie w ramach współdziałania z organem wykonawczym gminy, właściwym dla pozostałego terenu, jest niewystarczające.

Opis sytuacji

Na wniosek inwestora organ gminy wszczął postępowanie o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia dotyczącego przebudowy drogi, która przebiega przez obszar dwóch gmin. Z uwagi, że organ gminy jest tym, na którego obszarze znajduje się największa część terenu inwestycji, zwrócono się do organu właściwego dla pozostałego terenu o wyrażenie opinii co do wydania decyzji środowiskowej. Jednocześnie organ gminy wystąpił do organów współdziałających (RDOŚ, PPIS i RZGW PGW WP) o wyrażenie opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W toku postępowania, do organu gminy wpłynęła opinia organu właściwego dla pozostałego terenu inwestycji, a następnie uzupełnienia karty informacyjnej przedsięwzięcia, których żądał RDOŚ oraz RZGW PGW WP.

Komentarz

W aktualnie obowiązującym stanie prawnym, w przypadku przedsięwzięcia, dla którego organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wójt, burmistrz, prezydent miasta ‒ wykraczającego poza obszar jednej gminy, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza, prezydenta miasta właściwego dla pozostałego terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie. Przepis ten został wprowadzony w życie 24.9.2019 r., przepisami ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1712).

Wprowadzony przepis zastąpił dotychczasowe brzmienie art. 75 ust. 4 ŚrodInfU: W przypadku przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, wykraczającego poza obszar jednej gminy decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami, burmistrzami, prezydentami miast.

Jak wynika z uzasadnienia rządowego projektu zmiany ŚrodInfU (druk 3616): Proponowane przepisy ustanawiają zasadę określania właściwości miejscowej dla organów wydających dśu, na terenie właściwości których znajduje się większa część nieruchomości. Zmiana w powyższym zakresie dotyczy formy współdziałania z pozostałymi organami biorącymi udział w podjęciu rozstrzygnięcia w tej sprawie. Obecnie obowiązujący przepis w sposób mało precyzyjny nakłada obowiązek wydania decyzji w porozumieniu z zainteresowanymi organami. Po zmianie współpraca organów będzie miała charakter niewiążący. Organy właściwe na terenach, na których znajdować się będzie mniejsza część terenu przeznaczonego pod inwestycję, będą przedstawiać stanowisko w formie opinii.

Jak wynika z brzmienia zmienionego przepisu i treści uzasadnienia tej zmiany ustawodawca dookreślił formę współdziałania między organami wykonawczymi gmin, na terenie których ma być realizowane przedsięwzięcie wykraczające poza obszar jednej gminy. Nie zmienił się natomiast cel tego współdziałania, polegający na wyrażeniu stanowiska przez gminy, na obszarze których ma być realizowane przedsięwzięcie, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Niezmieniony cel tego przepisu pozwala uznać za aktualne stanowiska sądów w sprawie omawianego współdziałania (z pominięciem kwestii jego formy).

Orzecznictwo

Uzgodnienie w trybie art. 75 ust. 4 ŚrodInfU powinno mieć miejsce dopiero wówczas, gdy cały materiał w sprawie został już zgromadzony i nie wymaga uzupełnienia, przy czym to organ decydujący w sprawie powinien w sposób wyczerpujący zebrać dowody niezbędne dla oceny skutków oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, zaś organ współdziałający powinien dysponować kompletnym materiałem dowodowym, z którego wynikałyby wszystkie okoliczności faktyczne mające znaczenie dla sprawy. Tylko w ten sposób porozumienie uznać należy za podjęte na podstawie prawa (art 6 KPA) i z poszanowaniem zasady budowania zaufania obywateli do organów państwa (art. 8 KPA). Względy zatem praworządności i transparentności działania organów przemawiają za takim ukształtowaniem postępowania (wyr. WSA w Szczecinie z 26.4.2018 r., I SA/Sz 156/18).

Aby więc poprawnie zrealizować myśl ustawodawcy wyrażająca się w tym, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach ma być wydana przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza, prezydenta miasta właściwego dla pozostałego terenu, na którym ma być realizowane to przedsięwzięcie, do opinii należy przedłożyć projekt decyzji sporządzony na podstawie kompletnego materiału dowodowego.