Ministerstwo finansów wskazało, że w ramach konsultacji społecznych, w których brali udział przedstawiciele księgowych i doradców podatkowych, przedsiębiorców i pracodawców, a także branża IT jako dostawcy oprogramowania, związki zawodowe, organizacje pozarządowe i organizacje reprezentujące samotnych rodziców, uwzględniono wiele postulatów, które znalazły się w finalnym projekcie ustawy, jaki będzie procedowany na posiedzeniu Rady Ministrów.

W ramach zapowiedzianej nowelizacji, która ma wejść w życie w 1.7.2022 r. mają zostać dokonane istotne zmiany w ramach podatkowych przepisów w Polsce. W stosunku do zapowiedzi z 24.3.2022 r., wprowadzono kilka poprawek. Najważniejsze ze zmian to:

  • wprowadzenie 12% stawki PIT dla podatników na skali podatkowej zamiast obecnych 17%,
  • likwidacja ulgi dla klasy średniej – poza około 30/40 tysiącami podatników, dla których zmiany mogłyby być niekorzystne, w 2022 r. zostanie zachowany mechanizm ulgi dla klasy średniej,
  • zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców,
  • możliwość zmiany formy opodatkowania przez przedsiębiorców w trakcie 2022 r.,
  • zmiany w PIT-2,
  • możliwość składania PIT-2 w kilku miejscach – wbrew zapowiedziom możliwe ale nie od 1.7.2022 r. tylko od 1.1.2022 r.,
  • zmiany dla samotnych rodziców,
  • zmiany w 0% PIT dla rodzica/rodziców co najmniej 4 dzieci,
  • zmiany w uldze na zabytki,
  • likwidacja mechanizmu podwójnego liczenia zaliczek na podatek,
  • czerwcowa weryfikacja PIT-2 – rezygnacja z tej zapowiedzi.

Wprowadzenie 12% stawki PIT dla podatników na skali podatkowej zamiast obecnych 17%

Najważniejsza z perspektywy lipcowej nowelizacji zmiana, to obniżenie z 17% do 12% PIT w pierwszym progu podatkowym. Zgodnie z planami, zmiany mają wejść w życie w miesięcznych zaliczkach już od wynagrodzeń wypłacanych w lipcu 2022 r., natomiast skutek tych zmian ma być w całym 2022 r., co oznacza, że część podatników otrzyma zwrot zapłaconego podatku w rozliczeniu rocznym. W ujęciu miesięcznym zmiana oznaczać będzie przede wszystkim, że np. pracownik będzie korzystał z kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 300 zł a nie jak dotychczas 425 zł. Natomiast finalnie pracownicy mają na zmianach skorzystać zapłacą niższy PIT w pierwszym progu podatkowym.

Bez zmian pozostanie wysokość kwoty wolnej od podatku, która od 1.1.2022 r. wynosi dla podatników na skali podatkowej 30 tys. zł, bez względu na to jakie wynagrodzenie otrzymuje taka osoba. Podobnie, jak nie zmieni się wysokość drugiego progu podatkowego, czyli moment, od którego należy płacić (od nadwyżki) 32% PIT, nadal będzie on wynosił 120 tys. zł. Pomimo zapowiedzi, finalnie mechanizm waloryzacji tej kwoty nie został wpisany do projektu ustawy, chociaż nie można wykluczyć, że nie będzie on wracał na etapie prac parlamentarnych.

Likwidacja ulg dla klasy średniej

Drugim ważnym elementem nowelizacji przepisów podatkowych jest likwidacja tzw. Ulgi dla klasy średniej. Dość złożony mechanizm, konieczność weryfikacji i pilnowania przez pracowników czy mieszczą się w widełkach rocznych – 68 412 zł brutto a 133 692 zł brutto – spowodował, że postanowiono wycofać się z tej ulgi. Zamiast tego rozwiązania, które z akurat z punktu widzenia pracodawców dość dobrze funkcjonowało, zdecydowano się na wprowadzenie 12% PIT. W przeciwieństwie do ulgi dla klasy średniej, która była skierowana tylko do pracowników i przedsiębiorców na skali podatkowej, to 12% PIT będzie rozwiązaniem, które obejmie również np. zleceniobiorców i emerytów.

Ministerstwo Finansów wskazuje, że ulga dla klasy średniej może być korzystniejsza od proponowanych rozwiązań dla około 30–40 tys. podatników i mają oni uzyskać możliwość skorzystania z niej podczas rozliczania 2022 r. na początku 2023 r. Szczegółów w tym zakresie na ten moment jeszcze nie ma.

Zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców

Zmiana, która została zaprezentowana ma objąć przedsiębiorców na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej. Będą oni mogli pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu. W zależności od tego w jakiej formie podatkowej jest prowadzona działalność, inną kwotę będzie można odliczać, tak:

  • dla podatników na liniowce limit wyniesie 8,7 tys. zł (pomniejszenie dochodu),
  • dla ryczałtowców – 50% zapłaconych składek zdrowotnych (pomniejszenie przychodu),
  • dla podatników na karcie – 19 % zapłaconej składki (pomniejszenie podatku).

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność w formie podatku liniowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej. Z jednej strony przedsiębiorcy dostaną możliwość odliczania części składki zdrowotnej od podatku, inaczej w zależności od formy opodatkowania. Natomiast nowością, o którą lobbowali przedsiębiorcy na etapie konsultacji społecznych jest umożliwienie zmiany formy opodatkowania już w tym roku.

Możliwość wyboru rozliczenia (czyli zmiany formy opodatkowania) na skali podatkowej przez tych przedsiębiorców, którzy na początku roku wybrali podatek liniowy lub ryczałt. Przedsiębiorcy na podatku liniowym będą mogli się na to zdecydować po zakończeniu roku podatkowego. Natomiast ryczałtowcy po zakończeniu roku lub w trakcie roku podatkowego, do 22.8.2022 r. W tym drugim przypadku będą płacić PIT na zasadach ogólnych za pół roku podatkowego.

Jest to kolejna zmiana, która w ramach Polskiego Ładu powoduje praktyczne problemy i konieczności dokonania szczegółowych analiz z perspektywy przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Warto pamiętać, że sytuacja każdego przedsiębiorcy w tym zakresie jest indywidualna i należy zweryfikować wszystkie elementy oraz koszty prowadzonej działalności.

Kolejna zmiana to ujednolicenie terminów na rozliczenia w PIT – zgodnie z tym rozwiązaniem wszystkie rozliczenia będą dokonywane do dnia 30 kwietnia, a nie w ramach kilku terminów.

Ulga na zabytki do modyfikacji

W zapowiedziach z marca 2022 roku wskazano, że likwidacji ulegnie ulga na zabytki. Resort finansów wycofuje się z tej likwidacji, ale planuje jej zmianę. Będzie ona obowiązywała wyłącznie na remonty, ale już nie na zakup zabytków. Dojdzie ponadto też warunek formalny – z ulgi korzystać będzie można po zatwierdzeniu remontu przez konserwatora zabytków.

PIT-2 u trzech pracodawców jednak od stycznia

Zgodnie z propozycją, która została zaprezentowana w marcu, podatnik, będzie miał możliwość składania PIT-2 do jednego, dwóch lub trzech miejsc (pracodawca, zleceniodawca lub ZUS), dzięki temu osoby, które pracują w kilku miejscach będą mogły skorzystać z możliwości podzielenia kwoty zmniejszającej podatek na kilka miejsc. Tego rodzaju zmiana miała wejść w życie już od lipca 2022 r. ale finalnie na wniosek księgowych została przesunięta na 1.1.2023 r.

Od 1.1.2022 r. kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, co w praktyce oznaczało, że kwota zmniejszająca podatek w skali roku wynosiła 5100 zł (czyli 425 zł miesięcznie). W przypadku osób, które świadczą pracę w ramach kilku stosunków np. umowa o pracę + umowa zlecenia lub umowa o pracę + umowa o pracę, możliwość skorzystania z tej kwoty obecnie jest tylko z umowy o pracę w jednym miejscu. Po zmianach osoby, które mają kilka źródeł zarobkowania będą mogli podzielić miesięczną kwotę zmniejszająca podatek na kilka źródeł (maksymalnie trzy). W związku z obniżeniem stawki podatkowej z 17% do 12%, kwota zmniejszająca podatek nie będzie już wynosiła 425 zł miesięcznie tylko 300 zł w skali miesiąca (3600 zł w skali roku), i tak w przypadku:

  • jednej umowy kwota zmniejszająca podatek wyniesie 300 zł,
  • dwóch umów – po 150 zł z każdej umowy,
  • trzech umów – po 100 zł.

Charakter zmiany pozostaje taki sam jak w projekcie z marca, natomiast przesunięte zostaje wdrożenie tej zmiany.

Brak obowiązku czerwcowej weryfikacji

W projekcie z 24.3.2022 r. pojawił się przepis, który nakładał na pracodawców obowiązek dokonania weryfikacji oraz aktualizacji PIT-2 w stosunku do wszystkich pracowników. Do 15 kwietnia każdy pracodawca miał zapytać swoich pracowników, czy nadal mają na obecnych zasadach stosować dyspozycje z PIT-2, czyli uwzględniać kwotę zmniejszającą podatek podczas obliczania miesięcznego wynagrodzenia. Na wniosek księgowych i biur rachunkowych Ministerstwo Finansów zdecydowało się wycofać z tego pomysłu, co oznacza, że w czerwcu 2022 r. nie będzie miała miejsca weryfikacja i składanie PIT-2 przez pracowników.

Natomiast resort finansów uznał, że w związku z tym, że podatnicy znają już dobrze PIT-2, to właśnie w ramach tego dokumentu podatnik będzie składał dyspozycję związanie z obliczeniem zaliczki na podatek w ujęciu miesięcznym, co w praktyce oznacza, że będzie mógł w nim wskazać np. wspólne rozliczenie bądź określić kwestie związane z kosztami uzyskania przychodu. W związku z tym konieczne będzie przygotowanie nowego wzoru PIT-2, nad którym obecnie trwają pracę.

Pozostałe zmiany

Inne ważne zmiany, które mają wejść w życie w ramach nowelizacji Polskiego Ładu, to miedzy innymi przywrócenie mechanizmu wspólnego rozliczania rodziców samotnie wychowujących dzieci, zmiany w ramach ulgi 0% PIT dla rodzica/rodziców z co najmniej czwórką dzieci (dorosłe dzieci będą mogły zarobić ponad 16 tys. zł a nie ponad 3 tys. zł jak obecnie). Nie zostały zapowiedziane zmiany w ramach ulgi 0% PIT dla seniorów. Zlikwidowany zostanie natomiast mechanizm podwójnego liczenia zaliczki, który został wprowadzony pierwotnie w rozporządzeniu z 7.1.2022 r. a następnie w ustawie z 24.2.2022 r.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który obecnie znajduję się w Sejmie. Planowane wejście w życie znacznej części przepisów jest na 1.7.2022 r., a pozostałe od 1.1.2023 r. Na etapie prac parlamentarnych, niektóre komentowane przepisy mogą jeszcze ulec zmianie.