Zdaniem wnioskodawcy potrzeba zmian w PlanZagosp, obowiązującej od 2003 r. jest od dawna przedmiotem szerokiej dyskusji społecznej samorządowców, urbanistów, środowisk naukowych, inwestorów i mieszkańców. Wśród podstawowych problemów wskazywane są: przewlekłość procedury sporządzania planów miejscowych, niedostateczna partycypacja społeczna w procesie planistycznym, prymat lokalizacji inwestycji w drodze decyzji o warunkach zabudowy, zwanej dalej „decyzją wz”, powodujący rozlewanie się zabudowy na terenach niezainwestowanych, utrudniony dostęp do usług społecznych, jak również niepewność procesu inwestycyjnego. Chaos przestrzenny jest przyczyną rosnących kosztów gospodarczych, środowiskowych i społecznych.(https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-planowaniu-i-zagospodarowaniu-przestrzennym-oraz-niektorych-innych-ustaw). Oprócz podstawowego celu nowelizacji, jakim jest reforma planowania przestrzennego, ustawa wprowadza szereg zmian w innych aktach prawnych..
W pierwszej kolejności zaznaczyć trzeba, że nowelizacja w zakresie ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących zmienia jej tytuł. Po jej uchwaleniu ustawa będzie nosić tytuł „ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji głównych oraz inwestycji towarzyszących”.
Termin inwestycja mieszkaniowa zostanie zastąpiona terminem inwestycja główna, która ma obejmować przedsięwzięcie obejmujące budowę, zmianę sposobu użytkowania lub przebudowę, w wyniku, której powstaną budynek lub budynki na terenie zabudowy mieszkaniowej, terenie usług, terenie produkcji, terenie produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych albo terenie wielkotowarowej produkcji rolnej, o powierzchni całkowitej zabudowy nie mniejszej niż 2000 m², liczonej, jako iloczyn powierzchni terenu i minimalnej intensywności zabudowy. Oznacza to ustawa nie będzie miała zastosowania wyłącznie do celów mieszkaniowych, ale oprócz inwestycji mieszkaniowej mogą to być inwestycje o funkcji usługowej, produkcyjnej, a także inwestycje produkcji rolniczej.
Na podstawie znowelizowanych przepisów gminy będą mogły na wniosek inwestora oraz poprzedzony zawarciem umowy urbanistycznej uchwalać zintegrowany plan inwestycyjny, jako szczególną formą planu miejscowego. Dotychczas ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej następowało w drodze uchwały rady gminy w terminie 60 dni od dnia złożenia przez inwestora wniosku.
Przez umowę urbanistyczną inwestor może zobowiązać się na rzecz gminy, w szczególności do realizacji inwestycji towarzyszącej; przekazania nieruchomości stanowiących część przedmiotu inwestycji głównej; pokrycia całości lub części kosztów realizacji inwestycji towarzyszących lub innych obiektów niezbędnych do zapewniania realizacji infrastruktury technicznej, komunikacyjnej lub usług społecznych, w tym do zapłaty wynagrodzenia za nieruchomość, pokrycia całości lub części poniesionych przez gminę kosztów uchwalenia zintegrowanego planu inwestycyjnego. Jeżeli inwestor jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja towarzysząca, zobowiązuje się przez umowę urbanistyczną do zbycia tej nieruchomości gminie. Gmina będzie mogła również wziąć na siebie obowiązek realizacji inwestycji towarzyszącej. Stroną wskazanej umowy będzie mogła być także grupa inwestorów.
Projekt oczekuje na przyjęcie przez Radę Ministrów.