ODPOWIEDŹ

Zakładam, że Pana firma będzie świadczyła usługi transportu samochodowego. Z zadanego pytania nie wynika, czy klienci, na rzecz których będzie Pan świadczył usługi, są podatnikami w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (czyli czy są podmiotami wykonującymi działalność gospodarczą) czy też nie są to podatnicy, ale osoby prywatne, nieprowadzące takiej działalności. W przypadku usług transportowych charakter podmiotu, na rzecz którego świadczona jest usługa, ma pewne znaczenie.

Zgodnie z art.28b ustawy o podatku od towarów i usług, określającego miejsce świadczenia usług na rzecz podmiotów będących podatnikami w rozumieniu ustawy, miejscem świadczenia i, co za tym idzie, miejscem opodatkowania usług świadczonych na rzecz podatników jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku usług świadczonych na rzecz polskich klientów będzie

to terytorium Polski, pod warunkiem, że usługi nie będą świadczone na rzecz jakiegoś ich stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (np. oddziału) usytuowanego w kraju innym niż Polska.

W takiej sytuacji to Pan jako usługodawca jest zobowiązany do opodatkowania

i rozliczenia w polskiej deklaracji VAT-7 (czy też VAT-7K lub VAT-7D) świadczenia usług transportowych. W przypadku usług transportu na terytorium Polski oraz

do innych krajów Unii Europejskiej stawka podatku wyniesie 23%. W przypadku transportu towarów z Polski do tzw. państw trzecich, niebędących członkami Unii Europejskiej (np. do Rosji czy na Białoruś), zgodnie z art.83 ust.3 pkt 1 lit.a ustawy

o VAT mamy do czynienia z usługami transportu międzynarodowego, opodatkowanymi stawką VAT 0% (art.83 ust.1 pkt 23 ustawy). W myśl art.83 ust.5 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla udokumentowania każdej usługi transportu międzynarodowego powinien Pan posiadać list przewozowy lub dokument spedytorski, stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz fakturę wystawioną przez Pana

na rzecz klienta.

W sytuacji, gdy Pana klient będzie podatnikiem (czyli podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą) posiadającym siedzibę (lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego świadczona jest usługa) w kraju innym niż Polska, zgodnie z cytowanym już art.28b ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług będzie kraj siedziby usługobiorcy lub kraj, gdzie posiada on stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego świadczona jest usługa. Taka usługa nie podlega opodatkowaniu polskim podatkiem od towarów i usług. W myśl art.97 ust.3 pkt 2

w powiązaniu z ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, przed dniem świadczenia pierwszej takiej usługi na rzecz podatnika VAT z innego kraju Unii Europejskiej jest Pan zobowiązany do dokonania rejestracji jako podatnik VAT-UE. Na fakturach wystawianych dla zagranicznych klientów nie wykazuje Pan podatku, ale jest Pan obowiązany umieścić adnotację „odwrotne obciążenie”. Wartość takich usług powinien Pan wykazać w poz.11 deklaracji VAT-7 (w przypadku klientów posiadających siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza terytorium Unii Europejskiej) lub w pozycji 11 i 12 w przypadku klientów będących podatnikami podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium innego kraju Unii Europejskiej. W tym drugim przypadku wartość usługi należy również wykazać

w części E informacji podsumowującej VAT-UE.

Należy również pamiętać, że, gdyby zdarzyła się taka sytuacja, że będzie Pan świadczył na rzecz klienta spoza Unii Europejskiej usługę transportu, ale trasa transportu będzie wyłącznie na terytorium Polski, zgodnie z art.28f ust.1a pkt 2 ustawy o VAT, usługa ta jest uznawana za świadczoną na terytorium kraju i powinien Pan opodatkować ją stawką VAT 23%.

W sytuacji, gdy będzie Pan świadczył usługi transportu towarów na rzecz klientów niebędących podatnikami w rozumieniu ustawy o VAT bardzo istotne jest dokąd towary będą transportowane. Zgodnie z art.28f ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Jednakże w myśl ust.3 cytowanego artykułu miejscem świadczenia usług transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio

na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.

Zatem w przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami (nie wykonujących działalności gospodarczej) usług transportu na terytorium Polski lub usług transportu z Polski do innego kraju Unii Europejskiej, miejscem świadczenia usług będzie Polska i takie usługi należy opodatkować stawką VAT 23%. W sytuacji świadczenia takich usług na trasie z Polski na terytorium kraju trzeciego (np. Rosji czy Białorusi) trasę transportu należy podzielić – wartość usługi odpowiadającej tej części transportu, która przebiega na terytorium kraju należy opodatkować stawką VAT 23%, część przebiegająca poza terytorium Polski nie podlega opodatkowaniu VAT w kraju, na fakturze nie naliczy Pan podatku w stosunku do tej części usługi, a odpowiadającą jej wartość należy wykazać w poz.11 deklaracji VAT-7.

(RA)