Sieci wodociągowe obecnie, ale i według projektu nowelizacji przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, uznaje się za budowle dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Natomiast takich obiektów nie wymieniono w przepisach określających zakres przedmiotowego zwolnienia od podatku od nieruchomości.

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70; dalej: PodLokU) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Natomiast z art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU wynika, że budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Jak wiadomo, przepis ten częściowo został uznany za niezgodny z zasadą szczególnej określoności regulacji dotyczących danin publicznych (zob. art. 84 w zw. z art. 217 w zw. z art. 64 ust. 3 Konst) na mocy wyroku TK z 13.12.2017 r. (SK 48/15, Legalis) z dniem 27.12.2017 r. Zgodnie z tym wyrokiem przepis ten traci moc w zakresie, w jakim umożliwia uznanie za budowlę obiektu budowlanego, który spełnia kryteria bycia budynkiem, przewidziane w art. 1a ust. 1 pkt 1 PodLokU.

W innym orzeczeniu podniesiono też, że w art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU nieprawidłowo odwołano się do „przepisów prawa budowlanego”, czyli także potencjalnie do przepisów aktów niższego rzędu niż ustawa, czyli rozporządzeń wydanych na podstawie np. ustawy prawo budowlane. Zgodnie ze stanowiskiem, jakie zostało zajęte w wyroku TK z 4.7.2023 r. (SK 14/21, Legalis):

Orzecznictwo

Mając na uwadze potrzebę zachowania ciągłości opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości, termin utraty mocy obowiązującej przez art. 1a ust. 1 pkt 2 [PodLokU] został odroczony o 18 miesięcy. Pozwoli to ustawodawcy na przygotowanie i wprowadzenie nowego uregulowania definicji legalnej budowli na potrzeby określania przedmiotu podatku od nieruchomości, bez odwołań do ustaw spoza prawa podatkowego. W ocenie Trybunału ustawodawca wprowadzając nową definicję legalną budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która nie będzie odwoływała się do ustaw niepodatkowych, powinien również zmienić obowiązującą definicję legalną budynku, zawartą w art. 1a ust. 1 pkt 1 [PodLokU], która również odwołuje się do „przepisów prawa budowlanego”. Do czasu nowelizacji, co powinno nastąpić nie później niż w terminie wskazanym w sentencji wyroku Trybunału, przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, będący przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia, może być nadal stosowany, a wydane na jego podstawie decyzje w sprawach indywidualnych pozostają w mocy. [uzup. Autora].

Jeżeli chodzi o możliwość stosowania zakwestionowanego przepisu w okresie przejściowym, w wyroku NSA z 7.8.2024 r. (III FSK 1275/23, Legalis) podkreślono, że:

Orzecznictwo

Orzeczenie o niekonstytucyjności art. 1a ust. 1 pkt 2 [PodLokU] (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. o sygn. SK 14/21) nie stoi na przeszkodzie do procedowania i orzekania z zastosowaniem tego przepisu przed upływem zakreślonej w pkt II wyroku TK klauzuli odraczającej termin utraty mocy wymienionego przepisu, podobnie jak nie może stanowić podstawy ponownego rozpatrzenia kwestii merytorycznej, jaką jest opodatkowanie budowli w konkretnych okolicznościach faktycznych w sprawach zakończonych ostatecznymi decyzjami lub prawomocnymi wyrokami sądów administracyjnych, w tym również w trybie wznowienia postępowania sądowoadministracyjnego na podstawie art. 272 § 1 [PostAdmU], jak też wznowienia postępowania podatkowego na podstawie art. 240 § 1 pkt 8 [OrdPU]. [uzup. Autora]

A zatem, póki co stosuje się art. 1a ust. 1 pkt 2 PodLokU w obecnym brzmieniu, który nakazuje odwołanie się do przepisów prawa budowlanego. Z art. 3 pkt 3 PrBud wynika więc, że budowla to każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Natomiast wspomniany tu obiekt liniowy jest obiektem budowlanym, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, droga kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego (art. 3 pkt 3a PrBud).

A zatem, sieci wodociągowe można uznać za budowle (obiekty liniowe) dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości, co potwierdza m.in. NSA (zob. wyr. NSA z 24.3.2022 r., III FSK 415/21, Legalis).

Z obecnej wersji nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika m.in., że budowlami mają być:

1) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

2) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski, skocznia – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

3) urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków oraz inne urządzenie techniczne, związane z budynkiem lub budowlą, bezpośrednio zapewniające możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

4) urządzenie techniczne oraz wolnostojąca instalacja przemysłowa inne niż wymienione w pkt a–c, wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

5) fundamenty pod maszyny oraz urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Obiekty te będą mogły zostać zakwalifikowane jako budowla, jeżeli będą wzniesione w wyniku robót budowlanych.

Natomiast w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wymieniono m.in. występujące samodzielnie lub stanowiące element sieci obiekty, których charakterystycznym parametrem jest długość:

1) wodociąg, gazociąg, ciepłociąg oraz inny rurociąg,

2) trakcja elektroenergetyczna oraz linia elektroenergetyczna,

3) linia kablowa podziemna, umieszczona bezpośrednio w ziemi lub nadziemna, z wyłączeniem kabli telekomunikacyjnych dowieszonych do już istniejącej linii kablowej nadziemnej,

4) kanalizacja kablowa i kanał technologiczny, z wyłączeniem zainstalowanych w nich kabli,

5) inny kanał

– wraz z fundamentem, podbudową słupową oraz konstrukcją wsporczą, o ile je posiadają.

Z nową wersją projektu nowelizacji można zapoznać się na stronie: https://legislacja.gov.pl/projekt/12386262/katalog/13064854#13064854.

Warto przypomnieć jednak, że nie jest to ostateczna wersja projektu nowelizacji.

Zapytaj o konsultację jednego z naszych 140 ekspertów. Sprawdź