Zaprezentowane zostały w niej obszernie zagadnienia dotyczące opisu przedmiotu zamówienia na podstawie kontroli przeprowadzonych przez Prezesa UZP, opinii prawnych wydanych przez Prezesa UZP oraz orzecznictwa KIO. Przykładowe jedynie problemy przedstawia się poniżej.

Więcej treści o zamówieniach publicznych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Równoważny przedmiot zamówienia

Szczególną uwagę zwraca się w publikacji na wywołujący wiele problemów w praktyce art. 99 ust. 4 PrZamPubl. Przewiduje on 2 przesłanki, których kumulatywne spełnienie wyłącza generalny zakaz opisywania przedmiotu zamówienia m.in. przez wskazanie znaków towarowych. Przesłanki te stanowią:

  1. niemożność opisania przedmiotu zamówienia w wystarczająco precyzyjny i zrozumiały sposób, tj. w sposób inny niż za pośrednictwem znaków towarowych, patentów itp.;
  2. użytym znakom towarowym, patentom lub pochodzeniu, źródle lub szczególnemu procesowi towarzyszą wyrazy „lub równoważny” (treść tej przesłanki wyłącza możliwość zastąpienia sformułowania „lub równoważny” jakimkolwiek innym zwrotem, niezależnie od jego możliwego zbliżonego znaczenia słownikowego).

Podkreślić należy, że opisanie przedmiotu zamówienia z zastosowaniem znaków towarowych może doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów m.in. z uwagi na fakt, że taki opis przedmiotu zamówienia mógł skutkować rezygnacją z udziału w postępowaniu przez wykonawców oferujących produkty inne aniżeli oznaczone danym znakiem towarowym, co należy uznać za działanie mogące utrudniać uczciwą konkurencję.

Jednocześnie znaczenia nabiera art. 99 ust. 6 PrZamPubl, zgodnie z którym jeżeli przedmiot zamówienia został opisany w sposób, o którym mowa w art. 99 ust. 5 PrZamPubl, zamawiający wskazuje w opisie przedmiotu zamówienia kryteria stosowane w celu oceny równoważności. Opis tych kryteriów równoważności, zgodny z art. 99 ust. 1 PrZamPubl, ma za zadanie pozwolić zidentyfikować przez potencjalnych wykonawców produkt lub usługę odmienną niż referencyjna, przy tym wypełniającą preferencje zamawiającego oraz możliwość jej zaoferowania.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Przykład z kontroli doraźnej Prezesa UZP z 14.3.2022 r. (KND/132/21/DKZP)

Zamawiający prowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na dzierżawę i świadczenie kompleksowej obsługi serwisowej 15 fabrycznie nowych urządzeń wielofunkcyjnych wraz z dostawą i wdrożeniem Systemu Obsługi Wydruku. W toku kontroli doraźnej ustalono, że w zakresie zgodności z opisem przedmiotu zamówienia spełniają jedynie produkty pochodzące od konkretnego producenta. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż dany podmiot oferuje określone produkty pod różnymi markami, jak również fakt, że możliwość dostarczania konkretnych produktów danego producenta także przez inne podmioty, jeśli istniejąca sytuacja prowadzi do uprzywilejowania lub wyeliminowania co najmniej niektórych wykonawców lub produktów, co jak należy uznać nastąpiło w przedmiotowym stanie faktycznym. Ponadto, brak jest podstaw do stwierdzenia, że zachodziły obiektywne przeszkody wynikające z uwarunkowań techniczno-organizacyjnych dla sformułowania opisu przedmiotu zamówienia w sposób dopuszczający produkty pochodzące od większej liczby wykonawców (producentów), zauważyć należy także, iż w toku postępowania o udzielenie zamówienia, jak również w toku kontroli doraźnej, zamawiający nie wskazał na szczególne, uzasadnione potrzeby, z których wynikałaby konieczność ukształtowania postanowień opisu przedmiotu zamówienia w sposób wykluczający produkty innych producentów aniżeli wykonawca.

Beck Akademia - praktyczne szkolenia online - sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Opis przedmiotu zamówienia przez odniesienie do norm

W praktyce wątpliwości wywołuje także kwestia opisu przedmiotu zamówienia poprzez odniesienie do norm i związana z tym relacja art. 104 ust. 1 PrZamPubl do art. 99 ust. 5 i 6 PrZamPubl. Pomocny może w związku z tym być przywołany w publikacji UZP wyrok KIO z 13.9.2022 r. (KIO 2257/22), w którym Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego jakoby zamawiający w okolicznościach sprawy obowiązany był ustanowić w postanowieniach SWZ parametry minimalne dotyczące oferowanych rozwiązań równoważnych. Podkreśliła, że art. 101 ust. 4 PrZamPubl, odmiennie niż art. 99 ust. 6 PrZamPubl, nie wskazuje konieczności określenia kryteriów równoważności ani imiennego wskazania norm równoważnych, lecz jedynie nakłada na zamawiającego obowiązek dopuszczenia rozwiązań równoważnych opisywanym oraz użycia określenia „lub równoważne”.

Z kolei z Informacji Prezesa UZP o wyniku kontroli uprzedniej z 19.8.2021 r. (KU/100/21) wynika, że zamawiający poproszony został m.in. o udzielenie wyjaśnień poprzez wskazanie, czy opisał przedmiot zamówienia w sposób, o którym mowa w art. 101 ust. 4 PrZamPubl, a jeżeli tak, czy dopuścił rozwiązania równoważne opisywanym, zgodnie z tym przepisem. Prezes UZP podkreślił, że zamawiający realizuje obowiązek wynikający z art. 101 ust. 4 PrZamPubl, gdy sporządza opis w ten sposób, że przywołanej w opisie konkretnej normie (innemu systemowi referencji technicznej, itp.) towarzyszy określenie „lub równoważny”. Jak wynikało z wyjaśnień udzielonych przez zamawiającego formułując opis niektórych elementów przedmiotu zamówienia poprzez odwołanie się do norm, zamawiający zaniechał użycia sformułowania „lub równoważny”, co uznano za naruszenie art. 101 ust. 4 PrZamPubl.

Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/opis-przedmiotu-zamowienia-w-swietle-kontroli-prezesa-uzp-i-orzecznictwa-kio