Przepis ten nakłada na zamawiającego obowiązek poprawienia w ofercie 3 rodzajów omyłek, tj. oczywiste omyłki pisarskie, oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek, a także inne omyłki polegające na niezgodności oferty z SIWZ, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty. Wykonawca może nie wyrazić zgody – poprzez złożenie oświadczenia w tym zakresie – na poprawienie przez zamawiającego ostatniego rodzaju omyłek.
Przed podjęciem decyzji o odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 6 Pzp zamawiający powinien zatem każdorazowo przy badaniu i ocenie ofert ustalić, czy w złożonej ofercie nie została popełniona omyłka możliwa do poprawienia na podstawie art. 87 ust. 2 Pzp. Dlatego też warto zapoznać się w ww. opinią UZP (jej szczegółową treścią).

Oczywiste omyłki pisarskie

Przepisy Pzp nie zawierają definicji oczywistej omyłki pisarskiej. Została ona wykształcona w orzecznictwie sądów okręgowych i KIO, które uznaje za oczywistą omyłkę pisarską – niezamierzoną niedokładność nasuwającą się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych ustaleń, w szczególności błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu bądź inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem merytorycznym.
Na potwierdzenie powyższego wskazano na następujące przypadki uznania omyłek za pisarskie i w związku z tym podlegające poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 1 Pzp:
• pominięcie w 4 pozycjach Formularza ofertowego, z powodów technicznych, ostatnich wyrazów z kolumny lewej, gdy wykonawca, stosując wzór tego Formularza zmodyfikował szerokość kolumn, tak że kolumna prawa wymagająca wypełnienia przez niego była węższa niż kolumna lewa opisująca wymagane parametry według SIWZ (por. wyrok KIO z 31.1.2014 r., sygn. akt KIO 73/14),
• wpisanie w ofercie błędnych parametrów pojemności silnika, powstałe w trakcie przenoszenia tych danych z dokumentu świadectwa homologacji pojazdu, w sytuacji gdy na rynku dany producent nie dysponuje danego typu silnikiem, tj. o wskazanej pojemności 7150 cm3 (por. wyrok KIO z 7.5.2012 r., sygn. akt sygn. akt KIO 842/12, KIO 849/12),
• podanie przez wykonawcę ceny w ofercie rozbieżnie liczbą i słownie, gdy cena ofertowa podana liczbą: 653 975,98 zł brutto nie budziła żadnych wątpliwości, w formularzu ofertowo-cenowym podano bowiem sposób jej obliczenia tzn. wynikała ona z przemnożenia dziennej stawki, ilości posiłków dziennie, ilości dni w roku oraz zastosowania stawki VAT (por. wyrok KIO z 6.3.2009 r., sygn. akt KIO/UZP 215/09).

Oczywista omyłka rachunkowa

Drugi rodzaj omyłek, które zamawiający poprawia w ofercie wykonawcy, to oczywiste omyłki rachunkowe, a więc omyłki wynikające z błędnej operacji rachunkowej na liczbach, zwłaszcza gdy przebieg działania matematycznego może być prześledzony i na podstawie reguł rządzących tym działaniem możliwe jest stwierdzenie błędu w jego wykonaniu, bez względu na ilość omyłek rachunkowych występujących w ofercie, ani też ich istotność. W ocenie KIO dla uznania, że omyłka rachunkowa ma charakter oczywisty, wystarczający jest fakt jej ustalenia podczas sprawdzania obliczeń zgodnie z podanym przez zamawiającego sposobem obliczenia ceny oferty oraz możliwość jej jednoznacznego stwierdzenia (por. wyrok KIO z 1.9.2011 r., sygn. akt 1787/11, a także w wyrok KIO z 28.9.2010 r., sygn. akt KIO 1978/10).
Oczywistą omyłkę rachunkową stanowi przykładowo nieprawidłowe zaokrąglenie kwoty wartości VAT-u w trzech pozycjach oferty wykonawcy, gdyż zgodnie z przepisami i powszechnie przyjętymi zasadami, w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, zaokrąglenie wartości podatku powinno nastąpić do pełnej dziesiątki „w górę” (por. wyrok KIO z 12.2.2009 r., sygn. akt KIO/UZP 133/09).
Natomiast w wyroku z 14.3.2011 r., sygn. akt KIO 433/11, KIO uznała, że zamawiający bezpodstawnie zmienił treść oferty w zakresie określenia jej ceny, błędnie poprawiając jako omyłkę rachunkową w obliczeniu ceny oferty, poprzez obniżenie ceny całkowitej z 2 310 885,00 zł na 1 924 068,00 zł. Tymczasem odwołujący konsekwentnie i niezmiennie prezentował stanowisko, iż zaoferowanie za wykonanie przedmiotu zamówienia ceny w wysokości 2 310 885,00 zł, obliczonej przez zsumowanie cen za poszczególne moduły, których cena nie stanowiła zsumowania cen za poszczególne usługi, jest rezultatem jego świadomej i celowej decyzji.

Inne omyłki

Poprawienie trzeciego rodzaju omyłek uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek:
• niezgodność musi mieć charakter omyłki, a nie celowego działania wykonawcy polegającego na świadomym złożeniu oświadczenia woli o określonej treści,
• poprawienie niezgodności nie spowoduje istotnych zmian w treści oferty.
Przeszkody w zastosowaniu art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp nie stanowi co do zasady fakt, że poprawiona oferta stanie się ofertą najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Poprawienie omyłki nie może prowadzić bowiem do istotnej zmiany treści oferty (tj. merytorycznej zawartości oferty), a nie zmiany, która będzie miała istotne znaczenie dla wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (por. uchwała KIO z 19.10.2010 r., sygn. akt KIO/KD 74/10).

Wykonawca, którego oferta została poprawiona na podstawie powyższego przepisu, może nie wyrazić zgody na taką zmianę, w takiej sytuacji zamawiający zobowiązany jest, stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 7 Pzp, do odrzucenia takiej oferty. W orzecznictwie KIO przyjmuje się, że przesłanką do odrzucenia oferty jest jedynie brak zgody, równoznaczny ze sprzeciwem na dokonanie poprawy. Przecząca forma użyta w dyspozycji tego przepisu wskazuje zdaniem Izby, że w każdej innej sytuacji aniżeli „niewyrażenie zgody” przez wykonawcę, oferta nie podlega odrzuceniu. Oferta nie podlega zatem odrzuceniu w razie czynnej akceptacji dokonanej poprawki, poprzez wyrażenie zgody, jak i bezczynności wykonawcy wobec zawiadomienia zamawiającego o poprawieniu jego oferty (por. KIO w wyroku z 9.11.2012 r., sygn. akt KIO 2343/12, KIO 2346/12, wyroku z 14.4.2011 r. sygn. akt KIO 689/11, wyroku KIO z 29.3.2009 r., sygn. akt KIO/UZP 294/09).

Przykłady innych omyłek w ofercie, które podlegają poprawieniu przedstawia poniższa tabela.

Wyrok KIO

Przedmiot omyłki

z 12.3.2014 r., sygn. akt KIO 348/14, KIO 367/14

W treści HRF (harmonogramu rzeczowo-finansowego) w zakresie terminów realizacji Etapów Kluczowych 1-IV-2, 1-IV-3 i 2-VIII. Ich pozostawienie bez zmiany oznaczałoby, iż zobowiązał się on do świadczenia niemożliwego, tj. do uzyskania decyzji lokalizacyjnej przed uzyskaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych oraz do wykonania kompletnej SIWZ przed sporządzeniem i dostarczeniem zamawiającemu kompletnej dokumentacji projektowej. Poprawienie omyłek nie wpływa na zakres świadczenia zaoferowanego przez wykonawcę. Omyłkowo wskazane terminy realizacji Etapów Kluczowych 1-IV-2, 1-IV-3 i 2-VIII nie wykraczają poza termin wykonania zamówienia określony przez zamawiającego w SIWZ, jak i nie wykraczają poza terminy „cząstkowe”, wskazane przez zamawiającego w HRF. Żadna z omyłek popełnionych przez odwołującego nie dotyczyła terminów Etapów Kluczowych, w których zamawiający zakreślił maksymalną granicę zakończenia realizacji danego Etapu

z 11.3.2011 r., sygn. akt KIO 385/11, KIO 386/11, KIO 393/11, KIO 406/11

W ofercie Konsorcjum X wskazano „okres zgłaszania wad” – 1 rok, gdy wymagania SIWZ przewidywały 3-letni okres zgłaszania wad, co stanowi oczywistą sprzeczność treści oferty Konsorcjum X z treścią SIWZ. Zamawiający wprowadził zmieniony okres zgłaszania wad w wyniku wyjaśnień treści SIWZ, przy czym nie dokonał w tym zakresie zmiany formularza oferty. Jednocześnie w postępowaniu obowiązywał zakaz dokonywania przez wykonawców samodzielnie zmian w treści ww. formularza. Niezgodność treści oferty z SIWZ była zatem wynikiem sprzeczności postanowień zawartych w SIWZ. W takim przypadku wykonawca w żadnym razie nie mógł ponosić negatywnych konsekwencji błędnych działań zamawiającego

wyrok z 5.5.2011 r., sygn. akt KIO 822/11

W oznaczeniu jednostki miary w jednej z pozycji kosztorysu ofertowego (metr kwadratowy zamiast metr sześcienny)niewpływającej ani na cenę jednostkową, ani na wartość elementu robót. Numer KNNR-u 1 0313-01, jaki podany był w kosztorysie ofertowym jednoznacznie wskazywał, iż właściwą jednostką dla tej pozycji był m2. Uzasadnione było również dokonanie, w oparciu o powołany wyżej przepis, poprawienia omyłki polegającej na nieuwzględnieniu przez wykonawcę przy obliczeniu wartości pozycji wskazanej w przedmiarze, krotności „2” (zamawiający poprawił obmiar z 300 m na 600 m). Konsekwencją powyższego była zmiana wartości tej pozycji z kwoty 3456 zł na kwotę 6912 zł. KIO zaznaczyła, że nie jest uzasadnione stanowisko odwołującego, że poprawienie omyłek na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp nie może prowadzić do zmiany ceny, gdyż zmiany takie są dopuszczalne jedynie w razie poprawiania omyłek rachunkowych na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 Pzp. Przepis art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp nie zawiera takiego ograniczenia, gdyż jedynym ograniczeniem zakresu poprawiania omyłek jest skutek w postaci zmiany treści oferty, która nie jest zmianą istotną