Punktem wyjścia dla stanowienia uchwały w ww. zakresie przedmiotowym był art. 38 FinZadOśwU. Dla przypomnienia, z tej regulacji wynika m.in., że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–31a i art. 32, oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa w art. 34 ust. 2 FinZadOśwU, oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji.

Regionalna izba obrachunkowa zakwestionowała zaś zapisy tyczące się kontroli ww. dotacji w zakresie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli dotacji. Mianowicie stwierdzono nieważność zapisu o treści:

Kontrola rozpoczyna się w chwili okazania upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, które zawiera:

1) imię i nazwisko osoby lub osób przeprowadzających kontrolę;

2) nazwę kontrolowanej jednostki;

3) program kontroli;

4) przewidywany czas trwania kontroli;

5) okres ważności upoważnienia.

W motywach rozstrzygnięcia organ nadzoru zwrócił uwagę na kilka istotnych aspektów prawnych. Po pierwsze wskazano, że stanowienie o treści upoważnienia do przeprowadzania kontroli pozostaje poza kompetencjami normotwórczymi wyznaczonymi organowi stanowiącemu przez przepisy FinZadOśwU, które podlegają ścisłej wykładni językowej i nie mogą prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nich niewymienionych. 

Orzecznictwo

Po drugie, przywołano wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11.12.2000 r. (sygn. akt U 2/00), w którym stwierdzono, że termin „tryb” w języku polskim rozumiany jest m.in. jako „ustalony porządek, zwyczaj załatwiania określonych spraw; metoda postępowania; sposób; system”. Natomiast termin „tryb” w języku prawniczym oznacza najczęściej procedurę rozpatrywania określonych spraw. Po trzecie, zaakcentowano, że ustawodawca w art. 38 ust. 1 FinZadOśwU zawarł upoważnienie do ustalenia m.in. trybu kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania dotacji. Zważywszy, że termin „kontrola” jest rozumiany jako porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym, to zwrot: „ustala tryb kontroli” na gruncie ww. przepisów należy rozumieć jako określenie zasad i sposobu postępowania w trakcie czynności kontrolnych, czyli tzw. porównawczych. Jak jednak podkreślono, do tak określonych zasad i sposobu procedowania kontrolnego nie można zaliczyć regulacji dotyczących wspomnianego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli dotacji. 

Finalnie, organa nadzoru wskazał, że brak jest podstaw do stanowienia przez organ stanowiący o wymogach „technicznych”, czy też formalnych, które powinny być spełnione w procesie kontroli. Właściwym organem do określenia ww. spraw związanych z kontrolą wykorzystania udzielonych dotacji jest organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, który określa plany kontroli, udziela upoważnienia do kontroli właściwym osobom oraz bada dokumentację dotyczącą rozliczenia dotacji. 

Podsumowując, należy przyjąć, że rozstrzygnięcie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej jest prawnie uzasadnione. W uchwale dotacyjnej rada gminy nie może zajmować się sprawami związanymi z upoważnieniem do kontroli, w tym nie może określać jego elementów składowych. Ta sfera pozostaje w gestii organu wykonawczego, czyli w gminie do wójta gminy.

Źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl