W Dzienniku Urzędowym Monitor Polski ukazało się w dniu 20.9.2022 r. nowe obwieszczenie Ministra Finansów z 16.9.2022 r.:

1) stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 16,50% kwoty zaległości w stosunku rocznym;
2) obniżona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 8,25% kwoty zaległości w stosunku rocznym;
3) podwyższona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 24,75% kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Wskazane przepisy obligują jednostki samorządu terytorialnego do stosowania odsetek na wskazanej, nowej wysokości. Jednostki te nie mają bowiem swobody w zakresie dochodzenia odsetek, a powinność. Wynika to z art. 42 ust. 5 FinPubU, gdzie postanowiono, że jednostki sektora finansów publicznych są obowiązane do ustalania przypadających im należności pieniężnych, w tym mających charakter cywilnoprawny, oraz terminowego podejmowania w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania.

Jeśli zaś chodzi o należności, od których naliczane są ww. odsetki, to należy wymienić np. podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych czy podatek rolny oraz leśny. Do tej grupy zalicza się również różnego typu opłaty pobierane przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym opłata targowa, miejscowa, uzdrowiskowa czy od posiadania psów.

Zatem, m.in. jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy są zobligowane nie tylko do dochodzenia tzw. należności głównych, np. z tytułu podatków, ale również należności ubocznych z tych tytułów, czyli np. odsetek od zaległości podatkowych.

Zaniechania w tym zakresie będą stanowić zarówno naruszenie ww. regulacji prawnych ustawy o finansach publicznych, jak również mogą nawet skutkować odpowiedzialnością w trybie dyscypliny finansów publicznych. Jak bowiem postanowiono w art. 5 DyscypFinPubU, naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) nieustalenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;

2) niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia.

Podsumowując, wskazane obwieszczenie w sprawie odsetek jest istotne z punktu widzenia gospodarki finansowej JST. Jednostki te muszą bowiem uwzględnić nową wysokość tych odsetek w codziennym wykonywaniu zadań.