Tak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja indywidualna z 21.11.2017 r., 0113-KDIPT2-2.4011.301.2017.1.MP).

Sprawa rozstrzygana przez Dyrektora KIS dotyczyła osoby fizycznej, która odpłatnie zbyła na rzecz gminy należącą do niej działkę w celu planowanego przez gminę powiększenia terenu wokół szkoły publicznej. Istotne w tym przypadku jest, że sprzedający nabył udziały w tej działce w wysokości:

1) 3/16 – w 2010 r. (w drodze spadku);

2) 13/16 – w 2016 r. (w drodze darowizny).

Wątpliwość dotyczyła możliwości skorzystania w tej sytuacji z przedmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.; dalej: PDOFizU). Wynika z niego, że wolne od podatku są przychody uzyskane:

1) z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121; dalej: GospNierU), lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz

2) z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do GospNierU.

Nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w punkcie pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości, za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Jak podkreślił organ interpretacyjny, zwolnienie to odwołuje się do instytucji regulowanych przez GospNierU z uwagi na towarzyszący im charakter przymusu ze strony organów administracji dotyczący pozbawienia prawa własności dotychczasowego właściciela. Przy czym, zwolnienie dotyczy nie tylko przychodów z tytułu odszkodowania w związku z wywłaszczeniem, ale także dla przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Zgodnie z art. 112 GospNierU, przepisy dotyczące wywłaszczania stosuje się do nieruchomości położonych (poza przewidzianymi wyjątkami) na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydano decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Wywłaszczenie nieruchomości:

1) polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości;

2) może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Ważne
Do celów publicznych zalicza się m.in. budowę i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, państwowych lub samorządowych instytucji kultury, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, obiektów sportowych (art. 6 pkt 6 GospNierU).

Przechodząc do opodatkowania podatkiem dochodowym podlega mu m.in. odpłatne zbycie nieruchomości i praw z nimi związanych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c PDOFizU, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Oznacza to, że w odniesieniu do zbywanych odpłatnie udziałów w omawianej działce, część 3/16 w ogóle nie podlega opodatkowaniu z uwagi na upływ wspomnianego 5-letniego okresu przedawnienia, a w odniesieniu do 13/16 powstanie przychód. Jak stwierdził Dyrektor KIS w powyższej interpretacji: „(…) odpłatne zbycie udziału 13/16 w nieruchomości stanowiącego źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, może nastąpić przed upływem 2 lat od daty jego nabycia [nabycie w 2016 r.], jednakże nabycie prawa własności tego udziału nastąpiło w drodze umowy darowizny, a więc jego nabycie miało charakter nieodpłatny. Zatem, nie wystąpi sytuacja, w której cena nabycia nieruchomości była o co najmniej 50% niższa od wysokości ceny zbycia, bowiem w ogóle nie wystąpiła cena nabycia. Tym samym, skoro nie można ustalić ceny nabycia nieruchomości, to nie został spełniony warunek wyłączający możliwość zastosowania przedmiotowego zwolnienia, w konsekwencji Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 [PDOFizU]”.

Na marginesie, z omawianego wyżej zwolnienia korzysta należność główna, ale już nie odsetki od niej (patrz: wyr. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28.9.2017 r., I SA/Go 298/17).