W Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1592 opublikowano ustawę z 20.7.2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).

Nowelizacja wprowadza zmiany przede wszystkim w ustawie z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 992 ze zm.; dalej: OdpadU). Do art. 25 dodano ust. 6a-6e, z których wynika, że posiadacz odpadów obowiązany do uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów, pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów, prowadzący magazynowanie odpadów lub zarządzający składowiskiem odpadów:

  • będzie obowiązany do prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów;
  • udostępni utrwalony obraz lub jego kopię na żądanie organu uprawnionego do kontroli działalności w zakresie gospodarki odpadami, sądu, prokuratury, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
  • będzie też miał obowiązek właściwie przechowywać i zabezpieczać zapis obrazu wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów przed dostępem osób nieuprawnionych oraz jego utratą, w szczególności wskutek zniszczenia lub kradzieży.
Wizyjny system kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów prowadzi się przy użyciu urządzeń technicznych zapewniających przez całą dobę zapis obrazu i identyfikację osób przebywających w tym miejscu. Zapis obrazu wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów przechowuje się przez miesiąc od daty dokonania zapisu.

Minister środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dla prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, minimalne wymagania dla urządzeń technicznych wizyjnego systemu kontroli oraz wymogi przechowywania i udostępniania zapisanego obrazu, kierując się koniecznością umożliwienia sprawowania nadzoru nad działalnością w zakresie gospodarowania odpadami (art. 25 ust. 8a OdpadU).

Przepis tej delegacji ustawowej wejdzie w życie 22.8.2019 r., natomiast pozostałe zmiany w tym zakresie wejdą w życie 22.2.2019 r.

Pozostałe zmiany w OdpadU dotyczą m.in.:

Wstrzymania działalności posiadacza odpadów

Zgodnie z art. 32 ust. 1a, 1b i 5a OdpadU, wojewódzki inspektor ochrony środowiska wstrzymuje, w drodze decyzji, działalność posiadacza odpadów, w przypadku gdy posiadacz ten zbiera lub przetwarza odpady bez wymaganego zezwolenia na zbieranie odpadów lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów; decyzja taka zostanie też wydana, jeżeli posiadacz odpadów zostanie ponownie ukazany za naruszenia w ciągu 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja o wymierzeniu administracyjnej kary pieniężnej za naruszenie polegające na gospodarowaniu odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem na zbieranie odpadów lub zezwoleniem na przetwarzanie odpadów stała się ostateczna; decyzja taka podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Opinii JST

Organ właściwy wydaje zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwych ze względu na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów; wymóg zasięgania opinii prezydenta miasta nie dotyczy prezydenta miasta na prawach powiatu, jeżeli jest on organem właściwym do wydania zezwolenia (art. 41 ust. 6a OdpadU).

Kontroli przed wydaniem zezwolenia prowadzonej przez straż pożarną

Zezwolenie na zbieranie odpadów, zezwolenie na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenie na wytwarzanie odpadów uwzględniające zbieranie lub przetwarzanie odpadów są wydawane po przeprowadzeniu przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej kontroli instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej; w razie negatywnej opinii straży pożarnej, zezwolenie nie będzie wydane (art. 41a ust. 1a i 4a OdpadU).

Własności lub posiadania terenu składowiska

Ważną i oczekiwaną zmianę wprowadza nowododany art. 41b OdpadU. Wynika z niego, że gospodarowanie odpadami, polegające na zbieraniu odpadów niebezpiecznych, odzysku odpadów przez wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych, zbieraniu lub przetwarzaniu odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych, wymagające uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów, odbywa się wyłącznie na nieruchomości, której właścicielem, użytkownikiem wieczystym, użytkownikiem albo dzierżawcą jest posiadacz odpadów gospodarujący odpadami.

Ustanowienie użytkowania nieruchomości, na której będą zbierane lub przetwarzane odpady, wymaga złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego również przez użytkownika. W oświadczeniu wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które mogą być zbierane lub przetwarzane w okresie roku na nieruchomości będącej przedmiotem użytkowania. W przypadku dzierżawy, wymagana jest umowa dzierżawy zawarta w formie aktu notarialnego, która wskazuje dane, jak we wspomnianym oświadczeniu.

Ustanawiający użytkowanie oraz dzierżawca są obowiązani zawrzeć, odpowiednio w oświadczeniu o ustanowieniu użytkowania lub w umowie dzierżawy, oświadczenie, że są świadomi odpowiedzialności solidarnej, o której mowa w art. 12 ustawy z 13.4.2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 954 ze zm.).

Przy czym, opisane zasady gospodarowania nie mają zastosowania do jednostek budżetowych.

Załączników do wniosku o wydanie zezwolenia

Do wniosku o wydanie zezwolenia trzeba będzie załączyć szereg dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3a-3c oraz ust. 4a-4e OdpadU, tj. m.in. zaświadczenie o niekaralności, oświadczenia (m.in. że w ciągu ostatnich 10 lat nie cofnięto zezwolenia), dokument prawa własności, operat przeciwpożarowy.

Instalacji i obiektów budowlanych

Zgodnie z art. 43 ust. 7 OdpadU, instalacje, obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów są projektowane, wykonywane, wyposażane, uruchamiane, użytkowane i zarządzane w sposób ograniczający możliwość powstania pożaru, a w razie jego wystąpienia zapewniający:

  • zachowanie nośności konstrukcji obiektów budowlanych przez określony czas;
  • ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w ich obrębie;
  • ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie obiekty budowlane lub tereny przyległe;
  • możliwość ewakuacji ludzi lub ich uratowania w inny sposób;
  • uwzględnienie bezpieczeństwa ekip ratowniczych, a w szczególności zapewnienie warunków do podejmowania przez te ekipy działań gaśniczych.

Odmowy wydania zezwolenia

Dodano nowe przepisy dotyczące odmowy wydania zezwolenia zawarte w ust. 1a-1f dodane do art. 46 OdpadU. Wynika z nich, że organ odmówi wydania zezwolenia m.in. w razie wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia, a nie minęło 10 lat od dnia, gdy decyzja o cofnięciu zezwolenia stała się ostateczna, w razie orzeczenia kary pieniężnej za przestępstwa przeciwko środowisku na podstawie przepisów ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, w razie trzykrotnego ukarania lub skazania osoby fizycznej itd.

Ustanowienia zabezpieczenia roszczeń

Zasady ustanowienia tych zabezpieczeń reguluje nowododany art. 48a OdpadU. Zabezpieczenie roszczeń może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej.

Kar administracyjnych

Zmiany wprowadzono także do art. 194 OdpadU, zgodnie z którymi:

  • administracyjną karę pieniężną wymierza się za zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia (kara wynosinie mniej niż 10.000 zł i nie może przekroczyć 1.000.000 zł);
  • administracyjną karę pieniężną wymierza się za gospodarowanie odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem (kara wynosinie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1.000.000 zł);
  • obie te kary wymierza się w wysokości dwukrotności wymienionej wyżej kwoty, w przypadku gdy wymierza się ją po raz drugi lub kolejny.

Administracyjną karę pieniężną przewidziano także za niedostarczanie odpadów przez transportującego odpady, wbrew przepisom art. 24 ust. 4 OdpadU, do posiadacza odpadów oraz miejsca przeznaczenia odpadów wskazanego przez zlecającego usługę transportu odpadów. Kara ta wynosinie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 100.000 zł (art. 194b OdpadU).