Podstawa prawna organizowania zajęć wspomagających

Możliwość prowadzenia zajęć wspomagających wiąże się z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z 28.5.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 983).

Dla kogo mogą być organizowane zajęcia?

Przepisy wskazują, że zajęcia wspomagające uczniów w opanowaniu i utrwalaniu wiadomości i umiejętności z wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego oraz zajęć z języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego, będzie można prowadzić w okresie od 31.5.2021 r. do 22.12.2021 r. w publicznych i niepublicznych:
1) szkołach podstawowych, w tym szkołach podstawowych specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych – dla uczniów uczęszczających do klas IV-VIII tych szkół,
2) szkołach ponadpodstawowych, w tym szkołach ponadpodstawowych specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych – dla uczniów uczęszczających do wszystkich klas tych szkół,
3) szkołach artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego – dla uczniów uczęszczających do klas szkół artystycznych odpowiadających klasom IV-VIII szkoły podstawowej i wszystkim klasom liceum ogólnokształcącego.

Gdzie nie będzie można organizować zajęć?

Zajęcia nie mogą być organizowane:
1) w szkołach podstawowych dla dorosłych;
2) w liceach ogólnokształcących dla dorosłych;
3) w branżowych szkołach II stopnia;
4) w szkołach policealnych;
5) w szkołach podstawowych specjalnych i szkołach ponadpodstawowych specjalnych, funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
6) w oddziałach specjalnych, szkołach podstawowych specjalnych i szkołach ponadpodstawowych specjalnych, zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej;
7) dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych oraz dla uczniów szkół specjalnych przysposabiających do pracy, realizujących podstawę programową kształcenia ogólnego, o której mowa w załączniku nr 3 i 5 PodstProgOgólR.

Organizacja zajęć

Przedmiot lub przedmioty, które będą realizowane w ramach zajęć wspomagających powinien ustalić dyrektor szkoły, w uzgodnieniu z radą pedagogiczną – biorąc pod uwagę potrzeby uczniów wszystkich oddziałów oraz możliwości organizacyjne szkoły. Zajęcia powinny być prowadzone w bezpośrednim kontakcie z uczniami i – co istotne – nie mogą być realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.

Dyrektor szkoły powinien poinformować rodziców uczniów lub pełnoletnich uczniów o organizowanych w szkole zajęciach wspomagających oraz o możliwości uczestnictwa w nich uczniów, wskazując przedmiot lub przedmioty, z których zajęcia wspomagające będą prowadzone, oraz planowane terminy tych zajęć z poszczególnych przedmiotów. Jednocześnie w terminie ustalonym przez dyrektora szkoły rodzice ucznia lub pełnoletni uczeń powinni złożyć dyrektorowi tej szkoły pisemną deklarację uczestnictwa ucznia w organizowanych w szkole zajęciach wspomagających z danego przedmiotu lub przedmiotów.

Zajęcia z danego przedmiotu powinny być organizowane w grupie oddziałowej, jeżeli na te zajęcia zgłosi się co najmniej 10 uczniów danego oddziału. Jeżeli na zajęcia wspomagające z danego przedmiotu zgłosi się mniej niż 10 uczniów danego oddziału, zajęcia te są organizowane:
1) w przypadku klasy IV szkoły podstawowej lub klasy szkoły artystycznej odpowiadającej klasie IV szkoły podstawowej – w grupie międzyoddziałowej liczącej co najmniej 10 uczniów;
2) w przypadku klas V-VIII szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom V-VIII szkoły podstawowej w:
a) grupie międzyoddziałowej lub
b) grupie międzyklasowej obejmującej uczniów klas V i VI lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom V i VI szkoły podstawowej, lub
c) grupie międzyklasowej obejmującej uczniów klas VII i VIII lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom VII i VIII szkoły podstawowej
– liczącej co najmniej 10 uczniów;
3) w przypadku szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego – w grupie międzyoddziałowej lub grupie międzyklasowej, liczącej co najmniej 10 uczniów.

W przypadku:
1) szkoły podstawowej, w której liczba uczniów klas IV-VIII jest mniejsza niż 60 uczniów,
2) szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, w której liczba uczniów klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom IV-VIII szkoły podstawowej jest mniejsza niż 60 uczniów,
3) szkoły ponadpodstawowej, w której liczba uczniów jest mniejsza niż 60 uczniów,
4) szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie klas IV-VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, w której liczba uczniów klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom IV-VIII szkoły podstawowej i wszystkim klasom liceum ogólnokształcącego jest mniejsza niż 60 uczniów,
5) szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie klas VII i VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, w której liczba uczniów klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom VII i VIII szkoły podstawowej i wszystkim klasom liceum ogólnokształcącego jest mniejsza niż 60 uczniów,
6) szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego, w której liczba uczniów klas odpowiadających wszystkim klasom liceum ogólnokształcącego jest mniejsza niż 60 uczniów,
7) oddziału w szkole specjalnej i oddziału specjalnego w szkole ogólnodostępnej, z wyjątkiem oddziału dla uczniów z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, oraz dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
– liczba uczniów w grupie oddziałowej, grupie międzyoddziałowej lub grupie międzyklasowej, o których mowa powyżej, powinna wynosić co najmniej 5 uczniów.

Wyjątkowo, w przypadku szkoły podstawowej, w której liczba uczniów klas IV-VIII jest mniejsza niż 60 uczniów i w której nauczanie jest organizowane w klasach łączonych, zajęcia wspomagające z danego przedmiotu mogą być organizowane w grupie liczącej mniej niż 5 uczniów.

Tygodniowa liczba godzin zajęć wspomagających nie może być wyższa od liczby oddziałów szkolnych w szkole, wynikającej z danych systemu informacji oświatowej, według stanu na dzień 31 marca 2021 r., z tym że w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej do liczby oddziałów nie wlicza się oddziałów klas I-III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom I-III szkoły podstawowej. Godzina zajęć wspomagających powinna trwać 45 minut.

W zajęciach wspomagających nie powinni uczestniczyć nauczyciele dodatkowo zatrudnieniu, o których mowa w:
1) § 7 ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia MEN z 9.8.2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1309);
2) § 7 ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia MEN z 24.7.2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1113 ze zm.).

Dokumentowanie zajęć wspomagających powinno nastąpić zgodnie z:
1) § 11 rozporządzenia MEN z 25.8.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1646 ze zm.);
2) § 13 rozporządzenia MEN z 29.8.2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne gimnazja dla dorosłych i szkoły ponadgimnazjalne dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2014 r. poz. 1170 ze zm.);
3) § 4 rozporządzenia MKiDN z 21.12.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne szkoły i placówki artystyczne dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 2474);
4) § 4 rozporządzenia MKiDN z 26.8.2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne szkoły i placówki artystyczne dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 1375).

Złożenie informacji do organu prowadzącego

Szkoły, które planują organizowanie zajęć od 2.9.2021 r. do 22.12.2021 r. powinny pamiętać o obowiązku złożenia do 25.6.2021 r. informacji o zajęciach wspomagających zaplanowanych do realizacji w tym okresie odpowiednio do:
1) organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego będącej organem prowadzącym tej szkoły,
2) ministra będącego organem prowadzącym tej szkoły.

W przypadku szkół prowadzących zajęcia od 31.5.2021 r. do 24.6.2021 r. termin złożenia informacji upłynął 1.6.2021 r.

Informacja, o której mowa powyżej, powinna zawierać:
1) nazwę szkoły, adres jej siedziby i numer w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 29 SystInfOśwU;
2) odpowiednio nazwę jednostki samorządu terytorialnego będącej organem prowadzącym szkołę lub wskazanie właściwego ministra;
3) liczbę godzin zajęć wspomagających zaplanowanych do realizacji w danym okresie;
4) listę przedmiotów zaplanowanych do realizacji w ramach tych zajęć, uwzględniającą możliwości organizacyjne szkoły i informacje zawarte w deklaracjach uczestnictwa;
5) miejscowość i datę sporządzenia informacji;
6) podpis dyrektora szkoły.

Maksymalna liczba godzin zajęć

Przepisy określają maksymalną dopuszczalną liczbę godzin zajęć wspomagających, jaką będzie mogła zrealizować szkoła w okresie od 31 maja do 22 grudnia. Nie będzie ona mogła przekroczyć iloczynu liczby oddziałów szkolnych w szkole prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego lub właściwego ministra, wynikającej z danych systemu informacji oświatowej, według stanu na dzień 31 marca 2021 r., i 10 godzin zajęć wspomagających, z tym że w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej do liczby oddziałów nie wlicza się oddziałów klas I-III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom I-III szkoły podstawowej.

Dotacja celowa na zajęcia

Zgodnie z przepisami w stosunku do szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego przewidziane jest przekazanie przez jednostki samorządu terytorialnego dofinansowania na prowadzenie zajęć w formie dotacji celowej. W przypadku szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego prowadzonych przez ww. podmioty dotacja celowa będzie przekazana przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

W przypadku organizowania zajęć wspomagających w okresie od 2.9.2021 r. do 22.12.2021 r. dyrektor szkoły prowadzonej przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego, powinien złożyć w terminie do 25.6.2021 r. odpowiednio do organu rejestrującego, o którym mowa w art. 2 pkt 16 FinZadOśwU, lub ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wniosek o udzielenie dotacji celowej na dofinansowanie prowadzenia zajęć wspomagających zaplanowanych do realizacji w tym okresie. W przypadku zajęć organizowanych w okresie od 31 maja do 24 czerwca termin na złożenie wniosku upłynął 1.6.2021 r.

Maksymalna liczba godzin zajęć wspomagających w przypadku powyższych szkół, analogicznie, jak w przypadku szkół prowadzonych przez JST lub właściwego ministra, nie może przekroczyć iloczynu liczby oddziałów szkolnych w szkole, wynikającej z danych systemu informacji oświatowej, według stanu na dzień 31 marca 2021 r., i 10 godzin zajęć wspomagających, z tym że w przypadku szkoły podstawowej oraz szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej do liczby oddziałów nie wlicza się oddziałów klas I-III szkoły podstawowej lub klas szkoły artystycznej odpowiadających klasom I-III szkoły podstawowej.

Kwota zawarta we wniosku o dofinansowanie za okres:
1) od 31 maja do 24 czerwca nie mogła być wyższa niż niż iloczyn liczby oddziałów, o której mowa powyżej i 4 godzin zajęć wspomagających oraz kwoty 70 zł za jedną godzinę zajęć;
2) od 2 września do 22 grudnia nie może być wyższa niż iloczyn liczby oddziałów, o której mowa powyżej i 10 godzin zajęć wspomagających oraz kwoty 70 zł za jedną godzinę zajęć.
Natomiast łączna suma kwot, o których mowa powyżej, nie może być wyższa niż iloczyn liczby oddziałów, o której mowa powyżej i 10 godzin zajęć wspomagających oraz kwoty 0 zł za jedną godzinę zajęć.

Wniosek o dofinansowanie powinien zawierać:
1) nazwę szkoły, adres jej siedziby i numer w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 29 SystInfOśwU;
2) odpowiednio nazwę jednostki samorządu terytorialnego będącej organem rejestrującym, o którym mowa w art. 2 pkt 16 FinZadOśwU, lub wskazanie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
3) wnioskowaną kwotę dotacji;
4) liczbę godzin zajęć wspomagających;
5) listę przedmiotów zaplanowanych do realizacji w ramach tych zajęć;
6) numer rachunku bankowego szkoły, na który należy przekazać dotację;
7) miejscowość i datę sporządzenia wniosku;
8) podpis dyrektora szkoły.

Naliczenia dotacji będzie dokonywać odpowiednio:
1) organ rejestrujący – w przypadku szkoły prowadzonej przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego;
2) minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – w przypadku szkoły artystycznej prowadzonej przez osobę fizyczną lub osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego.
Właściwy organ powinien przekazać szkole środki na wypłatę dofinansowania:
1) w terminie do 30.6.2021 r. po rozpatrzeniu wniosku o dofinansowanie za prowadzenie zajęć w okresie od 31 maja do 24 czerwca;
2) w terminie do 20.9.2021 r. po rozpatrzeniu wniosku o dofinansowanie za prowadzenie zajęć w okresie od 2 września do 22 grudnia.

Za rozliczenie dotacji odpowiedzialny będzie dyrektor szkoły, który powinien posłużyć się formularzem zawierającym:
1) nazwę szkoły, adres jej siedziby i numer w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych;
2) odpowiednio nazwę jednostki samorządu terytorialnego będącej organem rejestrującym, lub wskazanie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
3) przyznaną kwotę dotacji;
4) wykorzystaną kwotę dotacji stanowiącą iloczyn liczby zrealizowanych godzin zajęć wspomagających wykazanych w odpowiednim zestawieniu, i kwoty 70 zł za godzinę zajęć;
5) kwotę dotacji podlegającej zwrotowi odpowiednio do budżetu jednostki samorządu terytorialnego lub ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
6) miejscowość i datę sporządzenia rozliczenia;
7) podpis dyrektora szkoły.

Do rozliczenia powinno zostać dołączone tabelaryczne zestawienie, zawierające imiona i nazwiska osób, które prowadziły zajęcia wspomagające, numery PESEL tych osób, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, liczbę godzin zajęć wspomagających przeprowadzonych przez poszczególne osoby, własnoręczne podpisy tych osób potwierdzające przeprowadzenie tych zajęć w liczbie wykazanej w zestawieniu oraz sumę godzin zajęć wspomagających przeprowadzonych przez wszystkie te osoby.

Rozliczenie powinno zostać przekazane przez dyrektora szkoły w terminie do 31.1.2022 r. odpowiednio do organu rejestrującego lub ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Środki na prowadzenie zajęć

Nowe przepisy wskazują, że środki dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2021 na:
1) prowadzenie zajęć wspomagających w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub właściwych ministrów;
2) dofinansowanie szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego
– zostaną uwzględnione w rezerwie części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 28 ust. 2 DochSamTerytU. Środki z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej zostały ustalone w wysokości 70 zł za jedną godzinę zajęć wspomagających.

Podziału środków będzie się dokonywało zgodnie z art. 28 ust. 3 DochSamTerytU.

Analogicznie w budżetach właściwych ministrów powinny zostać uwzględnione odpowiednie środki na zajęcia wspomagające.

Wzory dokumentów

Obowiązujące wzory dokumentów zostały opublikowane na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.