Nowe przepisy wchodzą w życie od początku marca i w założeniu projektodawców (Ministerstwa Sprawiedliwości) mają ograniczyć proceder wyłudzania zwrotu podatku od towarów i usług. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy, wyłudzanie zwrotu podatku VAT naraża Skarb Państwa na straty sięgające nawet kilkudziesięciu miliardów złotych rocznie: w 2013 r. organy kontroli skarbowej wykryły fikcyjne faktury na kwotę 19,7 mld zł, w 2014 r. na kwotę 33,7 mld zł, a w 2015 r. już na kwotę 81,9 mld zł.

W związku z tym Ministerstwo przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu karnego, wprowadzające nowe kategorie przestępstw – dotychczas tego typu czyny można było ścigać tylko na podstawie Kodeksu karnego skarbowego, co według Ministerstwa, nie odstraszało skutecznie nieuczciwych. Na potrzebę zmian w prawie wskazywali podobno nawet sami przedsiębiorcy w pismach, kierowanych do MS.

Do Kodeksu karnego wprowadzone zostaną nowe kategorie przestępstw. Projekt dodaje nowy art. 270a, który zakłada karanie np. wystawianie fikcyjnych faktur VAT oraz ich podrabianie albo przerabianie w celu użycia jako autentycznych. Takie przestępstwo będzie zagrożone karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Nowelizacja zakłada także, że według art. 271a KK karane będzie podanie fałszywych okoliczności, mogących mieć wpływ na wymiar podatku, przy wystawianiu faktury, której wartość jest znaczna. Chodzi o uproszczenie postępowania dowodowego – by nie trzeba było czekać na zakończenie postępowania podatkowego co do wysokości wyłudzenia.

Jeżeli fałszywe faktury będą dotyczyć należności (towarów, usług) powyżej 5 mln złotych, to zagrożenie karą będzie wynosić nawet od 3 do 15 lat.

Jak zapewniają projektodawcy osoby, które popełnią błąd przy wystawianiu faktury, nie będą podlegały odpowiedzialności, nawet jeżeli błąd będzie wynikał z niedbałości albo niedbalstwa. Przestępstwa związane z wyłudzaniem VAT mają bowiem, charakter umyślny i do ich popełnienia konieczne jest wykazanie zamiaru przestępcy.

Fakturą, w rozumieniu nowych przepisów, będzie dokument, o którym mowa w art. 2 pkt 31 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710, ze zm.). Tak samo będzie traktowana również faktura elektroniczna (art. 2 pkt 32 VATU). Kary będą mogły być złagodzone, jeśli sprawca ujawni wszystkie okoliczności przestępstwa, wskaże współsprawców i zwróci całą bezprawnie otrzymaną korzyść – ma to na celu rozbicie potencjalnej solidarności przestępczej.