Stan prawny do 1.9.2016 r. umożliwiał pracę bez zawartej umowy w formie pisemnej
Z dotychczasowych przepisów ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy; t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm. (dalej: KP) wynika, że umowę o pracę zawiera się na piśmie, a jeżeli nie została ona zawarta z zachowaniem formy pisemnej, ale w formie ustnej albo w sposób dorozumiany (przez dopuszczenie pracownika do pracy), to pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków (art. 29 § 2 KP). Z przepisów tych wynika, że pracodawca, który nie zawarł pisemnej umowy o pracę, może wydać pracownikowi takie pisemne potwierdzenie do końca pierwszego dnia pracy. Umożliwia to pracodawcom nielegalne zatrudnianie pracowników – w razie kontroli inspektora pracy regułą jest tłumaczenie pracodawców, że pracownicy nie posiadają umów o pracę, ponieważ jest to ich pierwszy dzień w pracy i zgodnie z prawem pisemne potwierdzenie zostanie im dostarczone do końca tego właśnie dnia pracy.
Zmiany po 1.9.2016 r. warunkują rozpoczęcie pracy od podpisanej umowy
Zgodnie z uchwalonymi właśnie zmianami do Kodeksu pracy (ustawa z 13.5.2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy) od 1.9.2016 r. praca bez zawartej pisemnej umowy nie będzie już możliwa. Od tego dnia zgodnie ze zmienionym art. 29 § 2 KP, jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca będzie musiał potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków jeszcze przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Niedopełnienie tego obowiązku w tym terminie będzie wykroczeniem przeciwko prawom pracownika zagrożonym karą grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 281 pkt 2 KP). Także z treścią regulaminu pracy oraz wykazem lekkich prac pracodawca będzie musiał zapoznać pracownika/pracownika młodocianego przed dopuszczeniem go do pracy.
