KPA zawiera ogólny przepis określający rozumienie strony postępowania administracyjnego. W myśl art. 28 KPA stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

To czy dany podmiot w prowadzonym przez organ postępowaniu administracyjnym ma przymiot strony tego postępowania należy do kompetencji organu. Pominięcie podmiotu, któremu przysługują uprawnienia strony może skutkować możliwością wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 KPA strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu) lub możliwością stwierdzenia nieważności decyzji (art. 156 § 1 KPA – decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa).

Zwykle w zakresie uznania podmiotu za stronę postępowania administracyjnego stwarza określenia istnienia w danym przypadku interesu prawnego. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane w przepisach KPA, a także w żadnym innym akcie prawa materialnego lub procesowego.

Warto tu, zatem wskazać na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w wyroku z 11.01.2022 r., I OSK 646/19, Legalis; w którym zauważył on, że zgodnie z art. 28 KPA, stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W myśl ugruntowanego orzecznictwa, interes prawny powinien mieć swoje źródło w przepisach prawa materialnego. O tym, czy jest się stroną danego postępowania administracyjnego, nie decyduje sama wola, czy też subiektywne przekonanie danego podmiotu, ale okoliczność, czy istnieje przepis prawa materialnego pozwalający zakwalifikować interes danego podmiotu jako interes prawny. W orzecznictwie i literaturze zauważa się, że uprawnienia i obowiązki z zakresu prawa publicznego co do zasady są niezbywalne i wygasają wraz ze śmiercią podmiotu uprawnionego, chyba że istnieje szczególna norma prawna dająca podstawę do zachowania takiego uprawnienia lub jego przeniesienia (zob. M. Kruszyńska-Kośmicka, Wyjątki od zasady nieprzenoszalności praw i obowiązków administracyjnych, PiZ 2019, t. 20, z. 3, str. 39-48; wyrok NSA z 2.9.2015 r. I OSK 187/14; wyrok NSA z 15.2.2019 r. I OSK 879/17; wyrok NSA z 27.2.2020 r. I OSK 1849/18, http://orzeczenia.nsa.gov.pl ). Jako przykład wskazuje się art. 136 ust. 3 GospNierU stanowiący, że poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej nieruchomości albo części wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części.

Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że organ administracji publicznej winien przestrzegać swej właściwości z urzędu szczególnie wnikliwie na etapie wszczęcia postępowania. Postępowanie wszczynanym na żądanie strony, organ, do którego wniesiono podanie, jest obowiązany zbadać na podstawie treści żądania, czy jest właściwy do załatwienia sprawy, a w razie stwierdzenia swojej niewłaściwości, winien stosować przepisy art. 65-66 KPA (zob. A. Wróbel – op. cit. uw. 2 do art. 19). Nieuprawnione jest domniemanie właściwości organów administracji.