Obowiązkowy MPP, czyli ang. split payment, obowiązujący od 1.11.2019 r., wprowadza ustawa z 9.8.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1751). Obejmuje on przede wszystkim towary i usługi objęte do tej pory odwrotnym obciążeniem, czyli przeniesieniem obowiązku rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę lub odpowiedzialnością podatkową.

Zakres MPP

Split payment obowiązkowo objęte są przede wszystkim płatności za: paliwa; stal, wyroby stalowe; złom, odpady; metale szlachetne (np. złoto, srebro) i nieszlachetne (np. miedź); folię stretch; tablety, smartfony, konsole; usługi budowlane; części i akcesoria do pojazdów silnikowych; węgiel i produkty węglowe; maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części i akcesoria.

Oprócz towarów i usług, generalnie objętych dotychczas odwrotnym obciążeniem i odpowiedzialnością podatkową, obowiązkowym MPP objęte są również inne transakcje, których szczegółowy wykaz zawiera załącznik nr 15 do VATU.

Zastosowanie obowiązkowego MPP

Obowiązkowo MPP stosuje się w sytuacji, gdy faktury za transakcje spełniają łącznie następujące warunki:
1) należność ogółem, która wynika z faktury (tj. wartość brutto całej faktury) przekracza 15 000 zł,
2) choćby jedna pozycja na fakturze dotyczy towarów lub usług wrażliwych (określonych w zał. nr 15 do VATU),
3) sprzedawca i nabywca są podatnikami VAT.

Transakcje powyżej 15 000 zł

Obowiązkowym stosowaniem split payment są objęte płatności dotyczące faktur dokumentujących transakcje dokonane pomiędzy podatnikami, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Natomiast transakcje poniżej 15 000 zł podlegają rozliczaniu na ogólnych zasadach. Jednak w zakresie takich transakcji na zasadzie dobrowolności nabywca będzie mógł zastosować split payment.

Adnotacja na fakturze

Wystawca faktury, do której ma być stosowany obowiązkowy MPP, musi umieszczać na fakturze adnotację „mechanizm podzielonej płatności”, która sygnalizuje obowiązek zastosowania tego mechanizmu. Podatnik VAT, który otrzyma fakturę VAT z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, musi zapłacić wynikającą z niej należność w MPP za pomocą specjalnego komunikatu przelewu. Dotyczy to wyłącznie kwoty należności z tytułu nabycia towarów lub usług, które są objęte obowiązkowym MPP. Za naruszenie wprowadzonych przepisów grożą sankcje.

Niezbędne konta firmowe dla transakcji z MPP

W związku z wejściem obowiązkowego MPP czynni podatnicy VAT, którzy świadczą usługi lub dostarczają towary (z załącznika nr 15 VATU) oraz ich nabywcy są zobowiązani do posiadania firmowego rachunku bankowego. Transakcje objęte obowiązkowym MPP muszą być realizowane przez rachunki rozliczeniowe założone dla działalności gospodarczej, czyli konta firmowe.

Zapłata z rachunku VAT innych zobowiązań

Środki z rachunku VAT podatnik może przeznaczyć nie tylko na zapłatę zobowiązania w VAT, ale również na zapłatę podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS – wynika ze zmiany w art. 62b ust. 2 ustawy z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2187 ze zm.). Konsekwencją rozszerzenia możliwości wydatkowania środków z rachunku VAT na inne niż VAT należności jest rozszerzenie egzekucji z rachunku VAT również na te inne należności.

Nowe możliwości dla korzystający z MPP

Korzystający z MPP zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie mogą stosować pewne ułatwienia w prowadzonej działalności, które polegają na możliwości:
1) stosowania mechanizmu do zaliczek wnoszonych przed wystawieniem faktury,
2) przelewu płatności jednym komunikatem za więcej niż jedną fakturę,
3) stosowania MPP przy wzajemnych potrąceniach i kompensatach.

Podzielona płatność również dla podmiotów zagranicznych

Obowiązkową metodą podzielonej płatności są objęci nie tylko polscy podatnicy, ale również podmioty niemające siedziby w Polsce obowiązane do rozliczenia VAT od towarów (usług) objętych MPP. Te podmioty zagraniczne są obowiązane do posiadania rachunku rozliczeniowego oraz rachunku VAT prowadzonego w oparciu o przepisy polskiego prawa bankowego. W związku z tym wprowadzono tzw. system rekompensat dla podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca jej prowadzenia na terenie Polski (art.108f VATU). System ten zakłada zwrot kosztów obsługi rachunku rozliczeniowego oraz prowadzonego dla niego rachunku VAT dla tych podmiotów.

Zwolnienie z opłaty skarbowej

Ponadto zwolniono z opłaty skarbowej w wysokości 30 zł wnioski składane przez podatników o wyrażenie zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika (czynność wynikająca z art. 108b ust. 1 VATU).