Brak definicji umów

Pierwotnie zakładano, że przepisy dotyczące rejestru umów wejdą w życie 1.7.2022 r. Niestety nowelizacja nie obejmuje, jak wskazuje m.in. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Organizacji Samorządowych w opinii z 12.5.2022 r. skierowanej do Marszałka Senatu, najistotniejszej zmiany – określenia definicji umów, jakie mają być ewidencjonowane w rejestrze umów, co może stanowić ogromne trudności w jej stosowaniu i kreować szereg potencjalnych naruszeń. Brak takiej definicji – zdaniem Stowarzyszenia – powoduje, że w rejestrze będą musiały być ewidencjonowane w zasadzie wszystkie umowy: dochodowe, sprzedażowe, umowy o pracę itd.

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zamiast odpowiedzialności karnej

Podkreślić należy, że zrezygnowano w ustawie z sankcji karnej związanej z nieprawidłowościami w zakresie dotyczącym rejestru umów. Uchyla się bowiem art. 34b FinPubU określający, że kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1 FinPubU, albo podaje w nim nieprawdziwe dane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Zamiast takiej sankcji przewidziano dodanie art. 18ca DyscypFinPubU, zgodnie z którym niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku wprowadzenia danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a FinPubU, albo podanie w nim nieprawdziwych danych, ma stanowić naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Podwyższenie progu wartości przedmiotu umowy

W ustawie został podwyższony znacznie próg wartości przedmiotu, po którego przekroczeniu będą wprowadzane informacje do rejestru umów. Z pierwotnie określonego na kwotę 500 zł (brutto) ulega on zmianie na 5 000 zł bez VAT. Wynika to z nowego brzmienia art. 34a ust. 5 FinPubU, tj. określenia, że w rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 5000 zł bez VAT.

Odpowiedzialność kierownika JSFP

Ponadto w art. 34a ust. 9 FinPubU (w brzmieniu nadanym w wyniku nowelizacji) określono, że za wprowadzenie danych, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU, do rejestru umów odpowiadają kierownicy JSFP. Pierwotnie z art. 34a ust. 9 FinPubU wynikało, że od 1.7.2022 r. to kierownicy JSFP mieli wprowadzać do rejestru umów dane, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU. Położono zatem nacisk na odpowiedzialność kierowników JSFP za wprowadzanie danych, a nie na ich „osobiste” wprowadzanie danych do rejestru umów.

Jaki termin zawarcia umowy będzie decydował o ujęciu informacji w rejestrze

Dla zamawiających należących do JSFP niezmiernie istotne znaczenie ma przesunięcie terminu wprowadzenia nowego obowiązku dotyczącego rejestru umów. Na skutek zmiany art. 13 ust. 2 ustawy z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2054) przepis art. 34a FinPubU, tj. ustawy zmienianej w art. 6 przywołanej ustawy(tj. dotyczący rejestru umów) stosuje się do umów zawartych od dnia:

  1. 1.10.2022 r.– w przypadku jednostek:
    1. o których mowa w art. 274 ust. 1 pkt 1–3 FinPubU (tj. KPRM, ministerstw, urzędów wojewódzkich),
    2. w działach w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 6, tj. w rozumieniu FinPubU;
  2. 1.1.2023 r. – w przypadku JST (np. gmin, powiatów) oraz ich związków, związków metropolitalnych i samorządowych jednostek organizacyjnych (np. zakładów budżetowych);
  3. 1.4.2023 r. – w przypadku JSFP innych niż wymienione w pkt 1 i 2.