Polska procedura cywilna przewiduje model apelacji pełnej, zatem sąd II instancji w pełnym zakresie bada sprawę, dowody zebrane w I instancji, a w razie potrzeby je uzupełnia. Ta zasada dotyczy zwłaszcza powołania biegłego – wyjaśnił Sąd Najwyższy.

Ireneusz K. zawarł z „H.” sp. z o.o. umowę dotyczącą budowy domu w stanie surowym. Kierownikiem budowy został prezes „H.” sp. z o.o. – Marek A. Początkowo budowa przebiegała zgodnie z harmonogramem podzielonym na cztery etapy. Po odbiorze dwóch z nich inwestor wypłacał uzgodnione wynagrodzenie. Problemy pojawiły się podczas trzeciego etapu prac: ujawniono błędy konstrukcyjne, odstępstwa od projektu, zapadła się posadzka. Ireneusz K. zatrudnił rzeczoznawcę budowlanego, który znalazł kilkadziesiąt nieprawidłowości przy wykonywaniu prac budowlanych. Inwestor wystąpił do sądu z powództwem przeciwko „H.” sp. z o.o. i kierownikowi budowy o zapłatę 75 tys. zł tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanie prac budowlanych.

Sąd I instancji uwzględnił powództwo. Podstawą wyroku był art. 471 KC, zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W trakcie postępowania Ireneusz K. przedłożył prywatne opinie i raporty rzeczoznawców. Sąd powołał biegłego, który opierał się na tych prywatnych raportach rzeczoznawców. W opinii biegłego potwierdzono większość ustaleń co do nieprawidłowości i wysokości odszkodowania.

Sad II instancji oddalił powództwo uznając, że powód nie udowodnił szkody, jaką mu wyrządzono. W ocenie sądu, opinia biegłego nie mogła zostać uznana za obiektywną skoro przy jej sporządzaniu oparto się jedynie na dowodach przedstawionych przez powoda, zamiast samodzielnie przeprowadzić badania na terenie budowy.

Sad Najwyższy uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozstrzygnięcia sądowi II instancji. W uzasadnieniu podkreślono, że zgodnie z art. 382 KPC, sąd II instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Merytoryczny charakter postępowania apelacyjnego sprawia, że sąd II instancji zmierza do naprawienia błędów popełnionych przez sąd I instancji; w tym znaczeniu postępowanie apelacyjne jest przedłużeniem postępowania przeprowadzonego przed sądem I instancji. Sąd II instancji jest zobowiązany do rozpoznania sprawy w granicach apelacji i nie jest związany ustaleniami sądu I instancji w zakresie stanu faktycznego. Skoro uznał, że dowód z opinii biegłego był źle przeprowadzony z uwagi na fakt, iż opinia ta nie była sporządzona w sposób należyty, wówczas sąd powinien z urzędu przeprowadzić ten dowód ponownie. Opinie biegłych mają na celu dostarczenie sądowi wiadomości specjalistycznych. W ocenie, SN błędy proceduralne popełnione przez sąd były więc na tyle rażące, że postępowanie należy powtórzyć.

Wyrok SN z 24.4.2018 r., V CSK 366/17